Oesterpartij

Toespraak | 14-09-2011

Zijne Excellentie Minister-president Peeters, Mevrouw de Commissaris van de Koningin, Dames en heren,

Het is goed om hier te zijn! Al word je hier als bewindspersoon wel een beetje op je plaats gezet. Want de geschiedenis van deze adembenemende abdij voert ons 850 jaar terug in de tijd. En daarmee is zij dus ouder dan het Binnenhof in Den Haag...

Ik ben dan ook vereerd dat de Commissaris van de Koningin mij uitnodigde voor de Oesterpartij. Wat aardig dat u dit voor mijn verjaardag organiseert!  En dat ook Minister-president Kris Peeters ons met zijn bezoek vereert, maakt het feestje natuurlijk compleet.

Dat het thema van vandaag de Kanaalzone is, vind ik ook heel mooi. Want als Maastrichtenaar voel ik een sterke verwantschap met de Zeeuws-Vlamingen. Wij komen immers beiden uit oude Generaliteitslanden, die in de tijd van de Republiek zich niet vertegenwoordigd voelden in het bestuur. Anders dan Zeeland benoorden de Westerschelde, dat vanuit deze abdij bestuurd werd… tja, zoiets laat natuurlijk sporen achter:-)

Maar gelukkig worden we vandaag niet meer ingezet als bufferzone tegen Vlaanderen:-)

Sterker nog, dames en heren, waar die nabijheid tot Vlaanderen vroeger een handicap was, is zij vandaag een geweldig voordeel. Zeeuws Vlaanderen verbindt vandaag de dag Zeeland met Vlaanderen. Net zoals Zeeland in zijn geheel Nederland verbindt met Vlaanderen, en met gebieden overzee. Ook dat past in een lange traditie, want ook de Heren Zeventien van de VOC kwamen in deze abdij bijeen.

Topsectoren van Zeeland

Dames en heren,

In deze geest van verbindingen zoeken, zijn Minister-president Peeters en ik overeengekomen dat Nederland en Vlaanderen de samenwerking gaan versterken op het gebied van innovatie, vooral in de topsectoren van onze economie.En waar kunnen we die samenwerking beter gestalte geven dan in de Kanaalzone?

Want in de Kanaalzone zie je hoeveel we kunnen winnen door samen op te trekken. Bovendien, wat in de Kanaalzone gebeurt sluit ook nog eens naadloos aan bij de ambities van de topsectorenaanpak die ik gisteren in Leiden uit de doeken heb gedaan.

In die aanpak wil ik er samen met u – bestuurders, ondernemers en onderzoekers -- voor zorgen dat we onze kennis en kunde meer omzetten in innovatieve producten en diensten. Ik richt me daarbij op tien kennisintensieve topsectoren van onze economie. Waaronder energie, water, logistiek, chemie, tuinbouw en agrofood.

Laat dit nou juist zes sectoren zijn waarin Zeeland sterk is!

Op het gebied van de biobased economy bent u echt een pionier. U zet Nederland hiermee internationaal op de kaart! Ik vind het mooi om te zien hoe ondernemers, onderzoekers en overheden daarbij de handen ineen hebben geslagen. Minder overheid en meer samenleving, en daardoor meer kracht. Door hier de krachten te bundelen effent u de weg naar een economie die daadwerkelijk op biogrondstoffen draait.

Met 120 projecten en 400 miljoen euro aan investeringen heeft de biobased economy in Zeeland en West-Brabant echt massa gekregen! Je zou kunnen zeggen dat u hier zelfs een nieuwe betekenis geeft aan het woord ‘bio-massa’:-)

De Kanaalzone is letterlijk en figuurlijk een zone met grenzeloze mogelijkheden. Kijk naar het project BioBase Europe, dat Minister-president Peeters terecht net aanhaalde. Dat bestaat uit een proeffabriek voor biobase in Gent, en een voorlichtings- en trainingscentrum in Terneuzen.

In de Kanaalzone zijn bovendien alle ingrediënten aanwezig voor de overgang naar een biobased economy: de chemie, een sterke agrosector en diep water om grondstoffen aan te voeren.

En zie waar dat toe leidt! Bij aardappelverwerker Lamb Weston Meijer in Kruiningen is men met een proef bezig om met behulp van restwater van de aardappelproductie algen te kweken. Deze algen nemen stikstoffen en fosfaten op, die vervolgens weer worde gebruikt om mosselen mee te kweken. Een prachtig innovatief en milieuvriendelijk hergebruik van natuurlijke grondstoffen!

Met dit soort projecten levert u een belangrijke bijdrage aan de twee belangrijkste doelstellingen van mijn topsectorenbeleid.

Ten eerste helpt u oplossingen te vinden voor grote maatschappelijke uitdagingen. Zoals een efficiënter en bewuster gebruik van energie, grondstoffen, water en ook voedsel om straks negen miljard mensen te voeden.

Ten tweede versterkt u zo ook de verdienkracht van Nederlandse - en Vlaamse – bedrijven. En dat is hard nodig in deze competitieve wereld. Ook dit is een gezamenlijke uitdaging die ons bindt in de Delta!

Dames en heren, er zijn nog meer terreinen waar Zeeland aan de weg timmert. Zoals maintenance. In het Nederlands zou je zeggen ‘onderhoud’, maar dat dekt de lading niet. Het gaat namelijk niet alleen om onderhoud van grote machines en installaties, maar ook om innovatieve manieren om die installaties schoner te maken en hun levensduur te verlengen.

Dat heeft dus alles met duurzaamheid te maken. En ook hier lopen Zeeland en West-Brabant voorop. Ik verwacht dan ook dat het Maintenance Value Park in Terneuzen, waarvan Dow en Zeeland Seaports de trekkers zijn, zal werken als een magneet voor bedrijvigheid!

Als je denkt aan Zeeland, denk je natuurlijk ook aan water. Je hebt hier aansprekende experimenten met energie uit water, bijvoorbeeld in de getijdencentrales in de Oosterscheldekering van Tocardo en van Ecofys. En laten we niet de heerlijkheden uit het water vergeten. Wij gaan ons straks te goed doen aan oesters en andere zilte zaligheden. Laten we er dan ook bij stilstaan dat hier de afgelopen jaren bijvoorbeeld grote vooruitgang geboekt is in de duurzame kweek van mosselen en oesters.

Dames en heren,

U ziet, ik ben enthousiast over Zeeland in het algemeen, en de Kanaalzone in het bijzonder. Zeeland heeft goud in handen. Zeeland verbindt. De havens van Vlissingen en Terneuzen zijn verbonden met de haven van Rotterdam enerzijds en met die van Gent en Antwerpen anderzijds. Via de Kanaalzone is Rotterdam verbonden met de Seine. En in de Kanaalzone zijn Nederlandse bedrijven als Heros en Verbrugge Terminals verbonden met buitenlandse toppers als DOW en Yara, Cargill en Outokompu.

Als de nieuwe zeesluis bij Terneuzen wordt gebouwd en de kanalen naar Parijs worden verbeterd, dan kan Vlaanderen daar geweldig van profiteren. En ook de Zeeuwse regio krijgt daardoor nieuwe kansen, die zij hopelijk ten volle zal benutten. Laten we ons dan ook niet afleiden door vraagstukken die gaan over zee of land, want onze toekomst ligt in Zee èn land. Met hoofdletter Z […]

Ik weet het, wij Nederlanders innoveren graag, en dat betekent dat we de dingen steeds weer anders doen. Zelfs in langlopende dossiers. Daar worden onze buren soms gek van – maar vergeef het ons, wij willen onze gezamenlijke toekomst nog mooier maken:-)

En ik ben er net als Minister-president Peeters van overtuigd dat we openstaande kwesties in goed overleg vanuit ons gezamenlijke belang zullen oplossen.

Toezeggingen

Dames en heren,

Commissaris van de Koningin Karla Peijs deed net een oproep aan de Rijksoverheid om samen met Vlaanderen de Kanaalzone – en het hele Scheldegebied - verder te ontwikkelen. Daar geef ik namens het kabinet graag gehoor aan.

En ik ga nog meer voor u doen.

Beste Zeeuwen, ik kan u verklappen dat uw bestuurders zich sterk hebben ingespannen voor de toezeggingen die ik nu ga doen. Zij hebben de afgelopen maanden voortdurend de Zeeuwse economie onder de aandacht gebracht in Den Haag. En dat deden ze net bij de lunch weer, uw vasthoudende Commissaris van de Koningin voorop.

Wat dat betreft is onze Karla een echte Zeeuw. Een beetje naar het voorbeeld van onze Johnny uit Yerseke, die de hele wereld versteld liet staan tijdens de laatste Tour [de France]. Want wie stapt er na zo’n val in het prikkeldraad nou weer op de fiets? Zonder zich iets van zijn verwondingen aan te trekken?

En maakt de rit dan nog af ook?

Dames en heren, die mentaliteit, dat is uw kracht. En op die kracht mag u best wel wat meer gaan vertrouwen. Met mijn topsectorenbeleid wil ik de voorwaarden scheppen waaronder u in de regio’s nog meer kunt uitblinken. We strooien niet langer met subsidies, maar steunen innovatie met maatregelen waarop alle ondernemers, onderzoekers en overheden een beroep kunnen doen.

Zowel in Eindhoven als in Goes. Zowel in de Brain- en Mainports als in de Zeeuwse ports. Het is wel aan ú om die kansen ook daadwerkelijk te grijpen. Maar als ik kijk naar wat hier in Zeeland allemaal gebeurt, dan heb ik er alle vertrouwen in dat u dat ook volop zult doen.

Wat ga ik nu concreet voor Zeeland doen?

Eén

Ik ga bijdragen aan de verdere ontwikkeling van de Kanaalzone. Ik lever al kennis en expertise om de betrokken partijen te helpen goede plannen te maken. Ik ga nu ook zorgen dat u met die plannen een vliegende start kunt maken. Door een bijdrage van 1,5 miljoen euro toe te zeggen, uiteraard in de verwachting dat ook andere partijen meedoen -- wellicht ook aan Vlaamse zijde, meneer Peeters? Ik laat aan u de vrijheid om te beslissen of u het geld wilt steken in de uitbreiding van het Maintenance Value Park of in een biobased project.

Twee

Ik geef een financiële garantstelling van 4,5 miljoen euro voor twee ‘Green Deal’-projecten om restwarmte beter te benutten. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om pijpleidingen tussen de raffinaderij van Total en bouw- en infrastructuur bedrijf Martens in het Sloegebied. En koppelingen tussen de biomassacentrale van Lijnco Energy in de Kanaalzone en bedrijven als chemieproducent ICL Industrial Products.

Drie

Ik ga kijken of we getijdenenergie op grotere schaal kunnen ontwikkelen. Onder meer bij de Brouwersdam in het Grevelingenmeer.

Vier 

Ik maak investeren in kennis en innovatie fiscaal aantrekkelijker met de Research en Development Aftrek. Een regeling voor alle ondernemers in Nederland waar u zeker ook van kunt profiteren.

Vijf 

Ik stel een half miljard euro beschikbaar aan garantiestellingen en durfkapitaal via het nieuwe Innovatiefonds MKB+ voor risicovolle R&D-projecten. Ook die regeling is voor iedereen in Nederland. Uit dat fonds is ook een bijdrage denkbaar aan een Biobased-fonds. Zeeland heeft hier ideeën over, dus daar gaan we over verder praten!

Zes

Ik wil zoveel mogelijk regels wegnemen die innovatie, ondernemerschap en samenwerking, ook over de grens, belemmeren. Laat mij dus weten waar u tegenaan loopt!

Dat heeft Dow Chemical in Terneuzen al gedaan. Dow wil suiker importeren voor de productie van bio-ethanol, die je kan gebruiken als brandstof voor auto’s en kachels. Maar de hoge Europese importheffingen zijn een probleem. Daarom gaat Nederland zich er in Brussel hard voor maken om de import van zulke groene grondstoffen makkelijker te maken. Dat is wat dit kabinet doet: de omstandigheden scheppen zodat u geld kunt verdienen en banen kunt scheppen.

Zeven

Ik ga met Vlaanderen gezamenlijke handelsmissies uitvoeren. Daardoor kunnen we de grenzeloze Kanaalzone in zijn geheel in het buitenland presenteren! En kunnen we alle havens in de Delta promoten in de wereld.

Acht

Ik ga met Vlaanderen verder werken aan het gemeenschappelijke plan van de zeehavens van Rotterdam, Moerdijk, Zeeland Seaports, Antwerpen, Zeebrugge en Gent en het Topinstituut Dinalog in Breda. Waarbij Zeeland een volwaardige partner is! Ik zie uit naar de conferentie in Antwerpen in december. Want samen kunnen we ervoor zorgen dat onze Delta dé toegangspoort tot Europa wordt.

Negen

Ik ga u helpen om buitenlandse bedrijven aan te trekken die voor Nederland van strategisch belang kunnen zijn. Vooral in de innovatieve en duurzame chemie. Daar is de Netherlands Foreign Investment Agency, een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, actief mee bezig. In nauw overleg met het Maintenance Value Park, het Biopark in Terneuzen en met de Green Campus Bergen op Zoom.

Dit kan de internationale uitstraling van Zeeland als pionier van de biobased economy alleen maar versterken! Want buitenlandse bedrijven brengen banen, geld en nog meer kennis.

Tien 

Ik blijf de vinger aan de pols houden. Door één à twee keer per jaar met bestuurders uit Zeeland, maar ook uit Brabant en Vlaanderen, om de tafel te gaan en samen te bekijken hoe Zeeland in het algemeen, en de Kanaalzone in het bijzonder, nog beter kunnen profiteren van mijn topsectorenaanpak.

Slot

Dames en heren,

Dit zijn in tien punten mijn toezeggingen. Zeeland heeft Nederland en Vlaanderen veel te bieden. Ik ga u steunen om uw ambities waar te maken. Maar het is aan u om te komen met goede plannen. Het is aan u om kansen te grijpen. Het is aan u om de krachten te bundelen en aan te sluiten op mijn topsectorenaanpak.

Ik zou zeggen, laat de wereld zien dat er nog veel meer Johnny Hoogerland’s in Zeeland wonen. Bouw met zelfvertrouwen verder aan het unieke karakter van Zeeland. Laat u niet terneerslaan als het een keertje niet lukt. En stel u open voor vernieuwing en samenwerking. Met West-Brabant, met Rotterdam, met Vlaanderen.

Zeeland ligt aan zee, dus driekwart van de wereld ligt al aan uw voeten. Laten we er nu samen voor zorgen dat ook de rest van de wereld aan uw voeten komt te liggen! Laten we samen zorgen voor een nieuw elan in de Delta. Met Zeeland als de centrale schakel.

Dank u wel.