'Overheid aan zet bij extra bescherming koopvaardij tegen Somalische piraterij'
De wens van Nederlandse reders tot meer bescherming tegen Somalische piraterij en voldoende beveiliging aan boord van kwetsbare koopvaardijschepen is gerechtvaardigd. Dit moet echter door de overheid zelf worden georganiseerd, zo nodig met inlening van tijdelijk militair personeel. Dit kan door de overheid aan de reders worden doorberekend.
Dat stelt de adviescommissie gewapende particuliere beveiliging tegen piraterij in haar advies dat vandaag aan minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) en Hillen (defensie) is aangeboden. De commissie onder voorzitterschap van J.L. de Wijkerslooth werd door de regering ingesteld om de wenselijkheid en mogelijkheid te onderzoeken van de inzet van particuliere beveiligingsbedrijven bij het beveiligen van Nederlandse koopvaardijschepen tegen Somalische piraten.
J.L. De Wijkerslooth en ministers Opstelten en Hillen van Veiligheid en Justitie en Defensie bij de overhandiging van het rapport.
Eigen inhuur door reders problematisch
Inhuur van bewapende particuliere beveiligers door reders is volgens de commissie problematisch. Effectieve bescherming tegen de piratendreiging gebeurt door afschrikking met wapens. Lichte bewapening van particuliere beveiligers volstaat niet, zodat ze met zwaardere wapens moeten worden uitgerust. De overheid blijft echter altijd verantwoordelijk voor de regulering en het toezicht op die beveiligers. Dat kan nu is het niet gemakkelijk dat goed en snel op poten te zetten.
Veel aanvragen tot bescherming afgewezen
De commissie heeft vastgesteld dat in de afgelopen jaren in totaal 250 bijstandsaanvragen van Nederlandse reders zijn ingediend bij de overheid ter bescherming tegen Somalische piraterij. Slechts enkele tientallen schepen hebben daadwerkelijk bescherming gekregen door patrouilles en escortes van de marine, of door gewapende manschappen aan boord mee te laten varen. Een groot deel van de aanvragen is vanwege capaciteitsgebrek afgewezen, ondanks dat vele van deze gevallen voldeden aan de criteria voor bescherming.
Capaciteitsuitbreiding kan met tijdelijk militair personeel
Het is volgens de commissie gewenst dat Defensie meer prioriteit wordt gegeven aan de bescherming van kwetsbare transporten Als Defensie niet over voldoende capaciteit beschikt, kan deze op het benodigde niveau worden gebracht door geschikt personeel van kwalitatief hoogstaande particuliere beveiligingsbedrijven in te lenen. Dit personeel kan tijdelijk de status van militair te krijgen, ook als zij niet de Nederlandse nationaliteit hebben, zodat zij onder bestaande wet- en regelgeving vallen bij het dragen en gebruiken van wapens.
Internationale ontwikkelingen van belang
De commissie is echter niet principieel tegen de eigen inhuur van bewapende particuliere beveiligers door reders. Als de overheid niet in staat blijkt het benodigde niveau van bescherming van kwetsbare transporten te bieden dan moet dat alternatief worden overwogen. Ook als op internationaal niveau nieuwe verdragsregels in het leven worden geroepen en andere landen zich grootschalig bij een praktijk van het inhuren van bewapende beveiligers door reders zouden aansluiten, zou Nederland alsnog voor deze optie kunnen kiezen.