Persconferentie na ministerraad 1 juli 2011

Mediatekst | 01-07-2011

Minister-president Rutte
Bij het aantreden van dit kabinet hebben wij gezegd dat we niet alleen de overheidsfinanciën op orde willen brengen, maar dat we ook willen investeren in de kracht van Nederland.  Een kleinere krachtige overheid die mensen niet onnodig in de weg zit, maar er wel is als je hem nodig hebt. Je zou kunnen zeggen dat is de ideologische onderbouwing van het kabinet. Essentieel daarvoor is economische groei, is dat er meer banen komen in Nederland, dat we de banenmotor op gang brengen. Vandaag hebben we het dus niet zozeer gehad over de bezuinigingskant van onze agenda, we hebben vandaag gesproken over de economische groeikant van de agenda. Die zit hem in de visie van het kabinet in een driehoek tussen een aantal aspecten, namelijk onderzoek, onderwijs en ondernemerschap. Het is in onze visie niet de overheid die zorgt voor banen, maar dat zijn ondernemers, mensen die risico’s hebben, die een idee najagen, een bedrijf opzetten. Het zijn topwetenschappers die uiteindelijk ook – als het een beetje meezit – producten ontwikkelen die naar de markt kunnen worden gebracht en het zijn natuurlijk uiteindelijk ook de gedreven docenten en studenten, die ervoor zorgen dat uiteindelijk die kennis wordt aangeleerd en wordt verspreid. Uiteindelijk is het in de kruisbestuiving tussen al die groepen dat in onze visie het verdienvermogen in Nederland verder op gang kan komen en daarbij heb ik dan ook nog een persoonlijke ambitie, het lijkt mij gewoon super als Nederland er in slaagt om sneller te gaan groeien, dat kan, daar hebben we alles voor in huis, dan omliggende landen. Uiteindelijk moeten we ook een beetje competitie inbrengen. Vanuit die overtuiging – dat dat kan, dat we dat groeivermogen op gang willen brengen – zijn we een aantal keuzes aan het maken op het terrein van onderwijs-, innovatie- en bedrijvenbeleid. Rode draad daarbij is dat al die spelers, of het nou de onderzoekers zijn, de mensen die een bedrijven oprichten, studenten, dat die zoveel mogelijk zelf aan de knoppen moeten zitten. Zij krijgen veel meer dan in het verleden de ruimte om zelf keuzes te maken. En zeker als het gaat om het onderzoek, als het gaat om het bedrijfslevenbeleid, geen van boven opgelegde programma’s, geen van boven georganiseerde subsidieregelingen, maar een directe verantwoordelijkheid voor mensen en organisaties die uiteindelijk de voorwaarden scheppen voor toekomstige economische groei. De afgelopen periode hebben wij die visie uitgewerkt in een aantal concrete maatregelen. Het heeft bijvoorbeeld geleid tot de aanpak met de economische topsectoren, het heeft geleid tot een visie op het internationale economische beleid van het kabinet. Na de zomer, rond Prinsjesdag, komt Maxime Verhagen met de hele aanpak van het bedrijfslevenbeleid en vandaag is een andere belangrijke hoeksteen van deze hele aanpak besproken in het kabinet en ook gepresenteerd, namelijk de Strategische Agenda voor het hoger onderwijs en onderzoek.

Daar wil ik kort verder op inzoomen. De bedoeling daarvan is, van die Strategische Agenda dat we uiteindelijk instellingen en studenten prikkelen, aansporen om werk te maken van excellentie, om de samenwerking te zoeken, ook met de bedrijven. Het is dus niet verkeerd als onderzoek ook leidt tot concrete bedrijfsactiviteiten, als het maar niet ten koste gaat van het fundamentele onderzoek. En de kernwoorden van deze nota van Halbe Zijlstra zijn: intensieve samenwerking, specialisatie, minder overheid en meer kwaliteit in het onderwijs zelf. Dat leidt er onder andere toe dat we het hele bekostigingsmodel van het onderwijs opnieuw tegen het licht houden. Dat we er voor gaan zorgen dat er ook gekeken wordt of instellingen daadwerkelijk durven te kiezen voor excellentie en daar ook een stuk bekostiging op gaan richten. En ik kan u verder ook nog verwijzen naar staatssecretaris Zijlstra, die vanmiddag ten departemente beschikbaar is voor het beantwoorden van verdere vragen.

Goed, als je wilt dat Nederland sterker uit de crisis komt, dan moet je uiteindelijk ook kijken naar een van de problemen die op dit moment ook echt nog een probleem zijn, een sector die achterloopt, dat is de woningmarkt. Iedereen kan dat waarnemen, er worden weinig huizen verkocht op dit moment. Dat zijn grote issues. Voor ons is eigenwoningbezit van grote waarde, want eigenwoningbezit zorgt voor het opbouwen van eigen vermogen van mensen, het stimuleert de zelfredzaamheid van mensen, het zorgt ook vaak ook voor extra investeringen in woningen, als mensen een huis in eigendom hebben. Het zorgt voor leefbaarheid van buurten en wijken. En daarom willen wij een belangrijke belemmering voor het functioneren van de woningmarkt wegnemen, een aantal belangrijke belemmeringen voor het functioneren van de woningmarkt wegnemen. In de huursector doen we dat door maatregelen te nemen die het scheefwonen moeten tegengaan. Scheefwonen, vreselijk jargon voor dat mensen met een te hoog salaris in een te goedkoop huurhuis zitten. En voor de koopsector hebben wij besloten vandaag om de overdrachtsbelasting te verlagen van 6 naar 2 procent. Dat doen we voor een jaar, dat is met terugwerkende kracht vanaf 15 juni jongstleden en het moment waarop het ingaat is de juridische overdracht van het huis. Dus het kan best zijn dat ook mensen een huis hebben gekocht al voor 15 juni, maar wat pas op 15 juni of later juridisch wordt overgedragen dan kunnen zij hier ook nog gebruik van maken. We doen dit omdat we denken dat het goed is voor de woningmarkt. We doen dit omdat het goed is voor doorstromen op die woningmarkt, omdat mensen een oude woning  makkelijker kunnen verkopen, kunnen ze, als ze meer gaan verdienen met zo’n maatregel ook makkelijker besluiten een nieuw huis te kopen. En tegelijkertijd hebben wij besloten om de hypotheekrenteaftrek, het hele complex daarvan, te laten wat het is. Daar wordt niet aan gemorreld en dat geeft dan ook weer meer zekerheid. Met andere woorden goed nieuws, denk ik,  voor starters, voor doorstromers, voor het bedrijfsleven en voor de economie at large. Op dit punt zal er een aansluitende persconferentie zijn van minister Donner en staatssecretaris Weekers en daar zal ook verder worden ingegaan op de dekking.

Naast het op gang brengen van de economie, het aanpakken van de woningmarkt is een ander belangrijk aspect het aspect van dit kabinet dat wij staan voor een stevig, maar ook voor een rechtvaardig immigratie- en integratiebeleid. Daar hoort ook bij dat je het lastige vraagstuk van het terugkeerbeleid een keer tackelt. Nou, we weten dat vluchtelingen die hier asiel aanvragen, dat die zo snel mogelijk te horen moeten krijgen of zij hier mogen blijven of niet. Maar als het dan zo is dat dat niet zo kan, dat ze niet kunnen blijven, dan moeten ze Nederland ook daadwerkelijk verlaten en als ze wel kunnen blijven dan moeten ze snel integreren en zo snel mogelijk ook gaan bijdragen aan het verdienvermogen van Nederland. Vandaag hebben we vooral gesproken over die groep die niet kan blijven. Daarvoor hanteren wij het concept  ‘van drang naar dwang’. In het begin heb je natuurlijk er mee te maken dat je zegt: je moet weggaan, je mag niet blijven, als je niet mag blijven, maar de vrijwilligheid gaat er echt vanaf. Wij komen met een aantal concrete maatregelen om er uiteindelijk ook voor te zorgen dat mensen ook daadwerkelijk het land verlaten als de conclusie op hun aanvraag is dat ze niet mogen blijven. Ik denk dat dit van heel groot belang is voor het draagvlak onder het Nederlandse asielbeleid. We zijn een land dat openstaat voor mensen die echt in de ellende zitten, dan pakken wij ons fair share in Europa, maar dat betekent tegelijkertijd dat je ook heel duidelijk moet zijn tegen mensen die uiteindelijk niet kunnen blijven dat die ook zo snel mogelijk weer vertrekken. We hebben een aantal concrete maatregelen genomen, onder andere het inbewaringneming van de reisdocumenten, zodat ze niet meer kunnen worden vernietigd, we proberen de kosten te verhalen, reisverbod binnen EU/Schengen, en nog een aantal maatregelen. Ik verwijs u graag  naar het persbericht van Gerd Leers, de minister op dit terrein en hij is ook op zijn ministerie bereikbaar voor een nadere toelichting.

Tot slot, pratend over het verdienvermogen, ik ga maandag samen met Melanie Schultz naar Vlaanderen, daar hebben we een gesprek met onder andere Kris Peeters, mijn collega minister-president van Vlaanderen. Sommigen denken dat we het gaan hebben over de Hedwigepolder, dat is niet zo. Althans ik niet, want dat ligt in handen van collega Bleker. U weet Peeters is ook nog minister van Landbouw en vanuit die hoedanigheid praat hij met collega Bleker over de Hedwigepolder, dus als u daarvoor afreist maandag naar Vlaanderen, dat is niet nodig. Maar als u met mij wilt kijken hoe wij samen gaan kijken hoe dat unieke feit dat Vlaanderen en Nederland allebei laat geïndustrialiseerd, liggend aan zee, zeer afhankelijk van hun logistiek, van hun doorvoer, allebei behoorlijk goed presterend, Nederland nu de laagste jeugdwerkeloosheid van Europa, Vlaanderen goede groeicijfers, de vraag maandag zal zijn, wat gaan we nou doen gezamenlijk om er voor te zorgen dat ons deel van de wereld nog veel sneller gaat groeien en dat we dus definitief niet een soort avondland hier zijn, maar echt weer een beetje een groeimotor ook zijn binnen de EU. Daar gaat maandag over en daar heb ik ook heel erg veel zin in.  

BROEKHUIZEN (FD)
Als u het heeft inderdaad over het verdienvermogen en dat Nederland sneller zou kunnen groeien dan omringende landen, waar ziet u dan de beste kansen voor Nederland, waar hebben we nu al bijvoorbeeld een voorsprong en zouden we die kunnen uitbouwen?

RUTTE
Ja, het laatste, het enige wat je niet moet doen is als overheid beslissen dat een bepaalde sector moet gaan groeien. Je moet kijken naar de sectoren, de kracht van een land en proberen daar alle partijen bij elkaar te brengen. Dat is wat Verhagen heeft gedaan met de negen topsectoren. Dat is wat we vandaag doen met bijvoorbeeld de hele aanpak van het hoger onderwijs en onderzoek en uiteindelijk voor Nederland gelden een paar dingen. Algemeen moet je ervoor zorgen dat je belastingen laag zijn, dat je weinig regels hebt en dat je een goede opgeleide bevolking hebt. Als een kleine krachtige overheid die niet in de weg zit iets kan doen, zijn het die drie dingen. Weinig regels, lage belastingen en een goed opgeleide bevolking. En vervolgens in Nederland heeft de overheid, als klein land met veel inwoners, met een hoog ontwikkelde economie, moet je er vooral voor zorgen dat alle relevante mensen aan tafel zitten, dat is de kracht van die negen topsectoren, dat is ook de kracht van ons onderwijs, dat je niet alleen de universiteit aan tafel hebt zitten, maar dat je er ook voor zorgt dat vervolgens onderzoek wat daar tot stand komt ook leidt tot business tot bedrijvigheid, kijk naar Twente waar 750 bedrijven uit zijn voortgekomen. Dat is de rol van de overheid, dus, niet in de weg zitten, een paar dingen goed regelen en ook de plek zijn waar alle relevante spelers bij elkaar komen om uiteindelijk dingen mogelijk te maken en kijk bijvoorbeeld naar Beieren, ook een zeer succesvolle regio in Europa, laptops und lederhosen, hele andere economie dan wij hier. Waarom is Beieren zo succesvol, omdat daar de overheid juist ook die rol, ik ben er zelf een paar jaar geleden gaan kijken, juist die rol naar zich heeft toegetrokken. De marktplaats voor ideeën, mensen bij elkaar brengen en er voor zorgen dat uiteindelijk de kracht van onderwijs, bedrijfsleven, onderzoek verbonden raakt.

DE WINTHER (TELEGRAAF)
Wat gaat er gebeuren met de woningmarkt op 15 juni 2012?

RUTTE
Dan heeft die woningmarkt, op 1 juli 2012, dan heeft de woningmarkt een enorme boost gehad, van het feit dat wij er in geslaagd zijn die overdrachtsbelasting te verlagen en dan gaat de overdrachtsbelasting weer omhoog, net zoals ook de btw op het opknappen van het eigen huis weer omhoog is gegaan, nadat die een jaar verlaagd was. Maar dan hebben we wel een enorme boost gegeven aan die huizenmarkt.

DE WINTHER
Wordt het effect dan niet eigenlijk ook weer teruggedraaid, want er zijn toch weinig mensen die zich kunnen voorstellen dat het verstandig is om een maatregel die zo gehaat wordt in het land, waarvan iedereen eigenlijk het wel goed vindt dat die omlaag gaat, wat uw partij ook voorstelde in uw verkiezingsprogramma, dat alles weer bij het oude wordt, ik meen toch echt op 15 juni.

RUTTE
15 juni, sorry, ik dacht… 15 juni, 15 juni, ik had er al twee weken bijgedaan. Dat klopt niet. Maar goed, 15 juni, 15 juni. Luister, dit is wat we hebben besloten, dit is wat ook nodig is om een boost te geven aan die woningmarkt en ik zou zeggen zullen we nou eerst even gewoon vieren het feit dat we dit kunnen doen en niet, het is maar een jaar, nee, we gaan er gewoon een jaar lang 1,2 miljard steken in het verlagen van die overdrachtsbelasting, dat geeft een boost aan die woningmarkt. Ik ben er van overtuigd dat die huizenmarkt daardoor op gang gaat komen, dat mensen die nu al heel lang op een huis zitten, wat ze moeten verkopen, dat ze dat kunnen gaan verkopen en dat gaat ook de economie weer helpen. Zodat, die overdrachtsbelasting, dat zal altijd een verstorende factor blijven, dat ben ik met u eens, ik vind het ook geen leuke belasting. Maar dat als die dus volgend jaar weer omhoog gaat, uiteindelijk wat effect heeft. Ik moet zeggen we hebben op dit punt ontzettend goed samengewerkt met de drie fracties, ook met PVV mag ik er wel even bij zeggen, we hebben echt intensief deze week overlegd, ook met Geert Wilders en zijn team om er voor te zorgen dat het echt een gedragen besluit is om deze maatregel te nemen, dat is echt iets waar wij met de drie partijen van de samenwerking ook zeer achter staan en ik, de PVV zit natuurlijk niet in het kabinet, dus dat valt dan wat weg bij dit soort presentaties, maar ik hecht er aan het hier wel te melden, dat het echt een project is van ons drieën.

DE WINTHER
Maar zegt u nou dat de deur op geen enkele kier staat om die…?

RUTTE
Luister, ik zou het risico niet nemen, als u van plan bent een huis te gaan kopen of verkopen, ik zou het risico niet nemen, want het is gewoon een jaar en als u denkt, ja, maar veel tijdelijke maatregelen in Nederland worden permanent, dit is ook het kabinet wat de tijdelijke maatregel op de lage btw-tarieven op het opknappen van de eigen woning heeft teruggedraaid, dus we doen dat wel.

VAN DER HEYDE (NOS)
Een langgekoesterde wens van de VVD onder andere, maar het kon nooit want er was geen geld voor. Wat heeft nou de doorslag gegeven?

RUTTE
Nou ja, de deplorabele situatie op de woningmarkt. Kijk, het is gewoon volstrekt helder dat daar echt problemen, dat er te weinig huizen worden verkocht en die woningmarkt heeft allerlei effecten weer op andere sectoren wat er uiteindelijk voor zorgt dat er problemen ontstaan, in de bouw, in allerlei bedrijven die toelevering aan de bouw doen, kleinere opknapwerkzaamheden, huizen worden natuurlijk opgeknapt rondom verkoop. Het heeft ook effect op de arbeidsmarkt, dat mensen niet verhuizen, omdat ze niet van hun huis kunnen afkomen, het heeft allemaal negatieve effecten, dus als je kijkt naar die hele situatie was dit echt een maatregelen waarvan we zeiden, dit kan nou net even die kick-start zijn die die woningmarkt nodig heeft in een op zich zich gunstig ontwikkelende economie.

VAN DER HEYDE
Nog even over die dekking, want het spaarloon wordt versoberd. Er zijn mensen, die hebben geen interesse in een koophuis, die wonen in een huurhuis, maar die moeten dus toch hier aan meebetalen?

RUTTE
In het Nederlandse belastingsysteem betaalt iedereen aan alles voor elkaar mee, dat houd je altijd, dat is onvermijdelijk. De belastingen worden natuurlijk breed over allerlei grondslagen geheven en worden vervolgens weer besteed aan andere dingen. Ten aanzien van de bankenbelasting, die is duidelijk hè, waarom we die doen, dat is ook iets wat in omliggende landen wordt ingevoerd en het spaarloon die zou in 2013 vervallen, die gaat dan op in de vitaliteitsregeling. Dus wat we doen is die regeling één jaar eerder beëindigen.

VAN DER HEYDE
Maar toch even over de banken, waarom die bankenbelasting?

RUTTE
Kijk, banken, dat zijn geen gewone bedrijven, gewone bedrijven die kunnen volledig failliet gaan of het heel erg goed doen. Banken, zeker grote banken, hebben we nu al eens gezien, ja, die kunnen in het uiterste geval, of het nou via het depositogarantiestelsel is of anderszins, ook nog wel weer een beroep doen op de overheid. Daar is op zich ook niets tegen, want banken zijn ook tot op zekere hoogte nutsbedrijven. Maar ik vind het verantwoord dat je dan zegt tegen banken, daar staat dan ook iets tegenover, namelijk een belasting, een zogenaamde bankenbelasting, die wordt ook ingevoerd in de grote, ons omringende landen, dus er is een level playing field ook met die landen. We zorgen er ook voor dat er niet allerlei stapeling is van allerlei regelingen, daar hebben we ook goed naar gekeken, dus de drie randvoorwaarden van De Jager daar wordt aan voldaan. Wij vinden dit een logische belasting die je een keer moet invoeren en we gebruiken de eerste opbrengsten daarvan ter dekking deels van de maatregel op de overdrachtsbelasting.

VAN DER HEYDE
Die banken zullen zeggen, het zijn al zulke onzekere tijden, waarom moeten wij nou nog weer gaan betalen?

RUTTE
Kijk, onzekere tijden zijn het altijd in een Westerse economie. Maar de banken staan er natuurlijk gelukkig weer een stuk sterker voor dan een aantal jaar geleden, de omringende landen voeren dit ook in. We vinden het normaal ook dat we andere belastingen bij bedrijven heffen, nou dit is een belasting die je heel goed bij banken vind ik kunt heffen, ik vind hem zeer verantwoord om in te voeren en ook logisch, dat je aan banken iets terugvraagt voor het feit dat de overheid in een uiterst geval ook een vorm van vangnet biedt aan banken.

VAN DER HEYDE
Laatste vraag over de overdrachtsbelasting, is het kabinet ook een beetje gedwongen om het te doen omdat er zoveel geruchten ontstonden en er een notitie was uitgelekt? Met andere woorden, was de optie, helemaal niets doen, was die er eigenlijk wel?

RUTTE
Nou, in hele kleine kring was die discussie nog wel wat langer aan de gang of dit niet de kick-start zou kunnen zijn voor. Ja, en dat dingen uitlekken in de politiek dat is een ziekte, maar daar kun je geen beleid op maken hè, dus als wij de conclusie hadden getrokken deze week: dit is geen goede maatregel, ondanks de publiciteit, hadden we hem niet genomen. Dus je kunt niet regeren bij opening journaal of opening Telegraaf, dat gaat helaas niet, voor u dan, maar voor mij gelukkig. Dat werkt niet, dus je moet uiteindelijk kijken is die maatregel in zichzelf een goede maatregel. Daar waren we natuurlijk al een tijdje over in gesprek omdat we ook zagen, zoals heel veel mensen dat natuurlijk zien, die nu een huis willen gaan kopen, dat er een probleem is met die woningmarkt. Dat is een reëel probleem. En dit is echt even zo’n, je zet even de versnelling terug naar 4 om te kunnen accelereren.

WESTER (RTL NIEUWS)
Het feit dat de maatregel met terugwerkende kracht twee weken geleden ingaat, heeft dat er ook mee te maken dat u twee weken geleden riep als u een huis wil kopen moet u dat vooral doen.

RUTTE
Ja, zeker, het heeft ook daarmee te maken, en met het feit dat de meeste – en trouwens Verhagen ook een week later haast ik mij er aan toe te voegen – Maxima, ja, nee, maar allebei hebben we er uitspraken over gedaan. De tweede reden is dat de meeste juridische overdrachten ook plaatsvinden tegen het eind van een kalendermaand, dus wil je meteen ook effect hebben kan het maar beter met iets terugwerkende kracht.

WESTER
Even heel precies, wist u twee weken geleden al dat de maatregel er aan zat te komen, dus u kon dat roepen. Kortom, doordat u dat twee weken geleden geroepen heeft moet het met terugwerkende kracht, al kost het wat extra geld.

RUTTE
Geen van beide. Nee, het is geen van beide, want we waren er al een tijd over in gesprek in het kabinet en het had heel goed kunnen zijn dat we deze week de knoop de andere kant hadden doorgehakt, want we hebben echt gekeken op basis van alle onderzoeken, het CPB, andere deskundigen, wat is nou een maatregel die goed werkt? Onze conclusie was, ja dit moeten we doen, dat is een conclusie die we dinsdag getrokken hebben en woensdag uitvoerig hebben besproken met onder andere ook de PVV dus. Die ook al een tijdje nadacht over dit soort maatregelen, nogmaals echt een project van ons drieën. Maar we hadden ook kunnen besluiten deze week dit niet te doen.

VAN BEEK (BNR)
Even aansluitend daarop, want twee, drie weken geleden, toen we hier spraken over het voorstel van de Rabobank ten aanzien van de hypotheekrenteaftrek verklaarde u dat thema direct tot taboe, maar ook het thema overdrachtsbelasting. Wat is er dan in de afgelopen twee, drie weken gebeurd? Bent u tot inkeer gekomen?

RUTTE
Nee, ik heb toen vooral taboe verklaard het stuk wat er lag van de Rabobank waarin ook werd gesproken over het verplicht invoeren van een annuïtaire hypotheeksystematiek, dus een vrij vergaande ingreep in het hypotheekrenteaftrekcomplex, daar ben ik niet voor. Het kabinet is daar niet voor. En we hebben al enige tijd discussie over wat is nou de meest effectieve maatregel voor de woningmarkt, en nogmaals we hebben dinsdag in de vierhoek en woensdag met Wilders en de andere twee fracties hier over gesproken en echt pas daar woensdagochtend die knoop doorgehakt en die had ook de andere kant op doorgehakt kunnen worden, we hadden kunnen zeggen: alles afwegend is dit niet de goede maatregel, maar wij denken met overtuiging dat dit een goede maatregel is.

VAN BEEK
Had u het eigenlijk willen aankondigen op Prinsjesdag, maar gedwongen door publiciteit toch maar nu?

RUTTE
Nee. Nee, we hebben deze week gezegd, als je dit doet, nogmaals publiciteit kan niet leidend zijn. We hebben ook wel die optie overwogen, moet je het niet doen met Prinsjesdag, maar de huizenmarkt heeft nu een probleem, je kunt het beter zo snel mogelijk doen, want dan heb je weer twee maanden langer dat mensen op huisverkoop zitten te wachten of aankoop uitstellen. Dus hier geldt echt hoe eerder hoe beter, de economie is aan het herstellen, de werkloosheid ontwikkelt zich in een gunstige richting, we hebben nog grote problemen met de overheidsfinanciën, dus zijn we aan het aanpakken. Dit is wel de tijd om dit ook te doen, om er voor te zorgen dat die huizenmarkt geen drain wordt op een economisch herstel.

VAN BEEK
Waarom een verlaging naar 2 procent? U had ook kunnen kiezen voor 3 procent, ik noem maar wat en andere maatregelen die pijnlijk zijn kunnen verzachten, pgb, cultuurbezuiniging waartegen zoveel protest bestaat.

RUTTE
Nee, dit is eenmalig natuurlijk, dit zijn eenmalige kosten want het is voor een jaar en al die andere bezuinigingen zijn structureel, dus je moet hier eenmalige dekking, van wat is het, 1,2 miljard voor vinden. Je moet het niet naar nul terugbrengen, omdat het wel goed is, dat zeggen ook alle deskundigen, dat er een kleine drempel zit, qua overdrachtsbelasting, dat voorkomt namelijk speculatie. Zou je hem helemaal naar nul terugbrengen dan heb je dat risico weer. Dus we hebben er heel bewust voor gekozen om wel een beperkte voet een jaar lang in te houden.

BESSEMS (DE PERS)
U schetste net het belang van de woningmarkt en u noemt het een belangrijke maatregel. Waarom wordt deze maatregel dan niet permanent, wat is de reden erachter om het maar een jaar te doen?

RUTTE
Kijk, ik vind geen van de belastingen leuk, ik zou het liefst een kabinet leiden dat alle belastingen naar nul terugbrengt, maar dat gaat niet, we moeten gewoon in dit land geld ophalen om allerlei collectieve voorzieningen te dekken, die belasting moet wel laag zijn, ook vanuit de overtuiging van dit kabinet van CDA, VVD en overigens ook vanuit de overtuiging van de PVV. Dus je moet daar keuzes in maken en we hebben financieel simpelweg de ruimte niet om dit soort grote bedragen ineens, terwijl je ook aan het bezuinigen bent om die ineens weg te snijden. We hebben wel ruimte gevonden nu om het eenmalig te doen, voor een jaar, en ik zou het risico niet nemen dat het tijdelijk is. Dus ik zou echt…

BESSEMS
Je hebt volgend jaar ook nog, (onverstaanbaar, red.)

RUTTE
Ja, dan ga ik even de techniek in. De overdrachtsbelasting, normaal gesproken kost zo’n 400 miljoen per procentpunt, het gaat hier over huizen, niet over bedrijfspanden, het gaat om huizen. Nou, dan praat je over zo’n 400 miljoen per procentpunt, omdat het nu zo slecht gaat in die markt is de mediaan nu zodanig dat je ongeveer 300 miljoen moet nemen per procentpunt. En dat betekent dat die bankenbelasting ongeveer 1 procent oplevert structureel, dus dan moet je nog wel die andere dingen ook zien te denken als je het permanent zou willen maken, dus dat geld is er simpelweg niet. Dus we doen het echt voor een jaar.

BESSEMS
U gaat volgend jaar aan de huizenkopers vertellen dat ze vanaf dat jaar daarop weer…

RUTTE
Nee, dat vertel ik nu al aan hen, en daarom zeg ik ook, verkoop nu je huis of koop nu een huis en neem niet het risico dat we het menen.

WESTER
Nog even een vraagje over de overdrachtsbelasting, de hoogte van de overdrachtsbelasting, het percentage is per wet geregeld, uit m’n hoofd gezegd in artikel 14 van die wet, dus er moet een wetswijziging komen die met terugwerkende kracht ingaat, daarvoor, nu zal er niet echt iemand tegen zijn, maar heeft u wel ook een meerderheid nodig in de EK. Heeft u nog even overleg gehad met de SGP in de EK hierover?

RUTTE
Zoals u weet, goede vraag, u bent een goed journalist, zoals u weet doe ik nooit mededelingen over wat er verder voor contacten plaatsvinden uiteraard buiten ons drieën, ik noem hier wel de PVV omdat die het hele proces hebben meegemaakt en hier ook zeer voor zijn. Dus die noem ik, maar wat er buiten de drie samenwerkende partijen voor politiek beraad plaatsvindt houd ik altijd stil. Het kan ook niet anders…

WESTER
Nu hoorden wij dat gisteren een medewerkster van uw departement met de SGP-fractie in de EK hierover overleg heeft gehad.

RUTTE
Ik kan geen mededelingen doen over…

WESTER
Dus u zegt niet dat het niet klopt?

RUTTE
Mijn antwoord tot nu toe is heel consequent, dat wij geen contact zoeken, althans dat wij geen mededelingen doen over contacten die er plaats vinden met andere partijen. Fijn dat u het helder vindt. Ik probeerde het zo diffuus mogelijk te houden.

BERGSMA (ANP)
Waarom is er eigenlijk bij de overdrachtsbelasting niet voor gekozen om bijvoorbeeld tot 100.000 euro vrij te stellen van de belasting.

RUTTE
Hebben we naar gekeken, hebben we vrij lang ook over discussie gehad. Dat heeft twee grote nadelen, het eerste nadeel is dat je toch weer een stuk progressiviteit inbouwt in het belastingstelsel, het tweede nadeel is de uitvoering. Het is vrij ingewikkeld. We hebben ook gekeken naar een variant waarbij je het alleen voor starters, ook dat is ingewikkeld, wie is een starter. Een echtpaar dat gaat scheiden en een van de partners koopt een huis is dat dan  een start of niet, dus dat is uiterst complex. We hebben gezegd, het belastingstelsel, dit kabinet wil dit land eenvoudiger maken, althans de overheid eenvoudiger maken, laten we dan geen complexe maatregelen nemen.

BERGSMA
Een andere vraag over de Hedwigepolder want u wilt daar blijkbaar heel nadrukkelijk maandag niet met Kris Peeters over praten. Maar tegelijkertijd is het natuurlijk een heel gevoelig dossier tussen Nederland en Vlaanderen op dit moment. Waarom neemt u als premier gewoon niet uw verantwoordelijkheid en praat u daar met de buurman over.

RUTTE
Omdat, timing, dus je moet in een rol in beeld komen als het nodig is en dit soort dossiers worden natuurlijk, ja er zijn tal van dossiers waar ik dan mijn verantwoordelijkheid zou kunnen nemen, maar dat is nou het mooie van een kabinet met 19 collega’s dat die dat in eerste instantie doen.

BERGSMA
Maar heeft u ook geleerd uit het voorbeeld van uw voorganger die daar wellicht zijn vingers heeft gebrand omdat hij zich daar wel mee bemoeit, is dat niet uw analyse?

RUTTE
Nee, ik weet niet hoe hij precies, ik heb dat toen niet zo gevolgd, maar…

WESTER
(onverstaanbaar, red.)

RUTTE
(gelach, red.) Oh dat verhaal, ja. Dat is waar, (onverstaanbaar, red.) nou, ook knap werk maar, nee. Dat speelt geen rol.

HENDRIKS (ALGEMEEN DAGBLAD)
Hillen zegt dat het vertrouwen van de militairen voor hem belangrijker is dan het vertrouwen van Den Haag. Bent u het met hem eens?

RUTTE
Heeft hij niet gezegd, ik heb het nog even gecheckt met hem vanmorgen, hij zegt tegen mij, ik zit er zo in, wat ik wil zeggen, ook in het interview dat morgen in de Telegraaf verschijnt, dat zal iedereen ook klip en klaar kunnen lezen is dat ik Hans Hillen vindt dat we er echt iets aan moeten doen om de militairen te laten zien in Nederland dat we er voor hen zijn. Dat we natuurlijk een hele stevige bezuinigingsoperatie aan het doorvoeren zijn, maar dat wij als politiek echt achter de krijgsmacht staan. En de pendant dat het dan voor hem dus belangrijker zou zijn dan de TK dat is niet wat hij wil zeggen.

HENDRIKS
Heeft u het er ook nog met hem gehad over zijn uitspraak dat het bombarderen, denken dat Kadhaffi opstapt als je hem bombardeert, dat dat naïef is, heeft u daar nog over gesproken met hem?

RUTTE
Dat is ook niet de inzet van de VN-resolutie, de inzet van de VN-resolutie is het beschermen van de burgerbevolking, dat zijn we ook aan het doen. Wij leveren daar onze bijdrage aan en dat doen we door de F16’s, de mijnenveger etc. Dus het doel van de hele actie is niet het weg krijgen van Kadhaffi, het doel van de hele actie is het beschermen van de burgerbevolking tegen deze doorgeslagen dictator.

DE WINTHER
(onverstaanbaar, red.) dat hij het niet heeft gezegd, en toen zei u later dat hij het niet heeft willen zeggen. Ik ben even benieuwd wat nu precies…

RUTTE
Nee hoor, ik heb met Hans Hillen erover gesproken, wat voor hem heel belangrijk is is de krijgsmacht en dat wij als Nederland achter die krijgsmacht staan, ook als politiek. En dat als hij dat zegt dat nog niet betekent dat daarmee de TK minder belangrijk zou zijn ofzo. Natuurlijk niet, hij komt uit de TK, hij is oud-parlementair journalist, loopt al heel erg lang hier mee, is ook echt een parlementair politicus, maar ik begrijp de zorgen die hij heeft over het draagvlak voor de politiek bij de krijgsmacht, want wij zijn daar natuurlijk toch flink aan het reorganiseren, dat doen we vanuit een duidelijke visie en dat vraagt gewoon om zeer intensief dialoog met die krijgsmacht.

DE WINTHER
Kunnen we daar dan uit concluderen dat hij zich misschien wat ongelukkig heeft uitgedrukt? Zoals u weet laten wij de interviews natuurlijk mooi autoriseren.

RUTTE
Ja, daar blijf ik helemaal buiten, daar was ik niet bij. Ik zeg alleen wat Hillen vindt, en dat is ook wat ik vind, namelijk dat de TK, het is geen (onverstaanbaar, red.) dat je zegt de krijgsmacht is belangrijker dan de TK of omgekeerd, dat dreigt nu het beeld een beetje te worden, dat als hij zegt ik maak mij zorgen over het draagvlak bij de krijgsmacht dat hij dan geen respect voor de TK zou hebben, dat is niet zo. Hij vindt natuurlijk de TK net zo belangrijk alleen hij is minister van Defensie en maakt zich op dit moment zorgen en die begrijp ik heel goed over het draagvlak van de politiek bij Defensie.

VAN DER HEYDE
Over Denemarken. Die hebben besloten om weer douanecontroles te gaan invoeren bij de grenzen. Heeft u daar over vernomen?

RUTTE
Nee, daar kan ik geen antwoord op geven, moet ik …

VAN DER HEYDE
(onverstaanbaar, red.) is daar boos over, maar…

RUTTE
Oké, dan moet ik echt even de feiten checken, nee heb ik niet gezien nog. Ik zag wel op de teletekst de regel alleen staan toen ik wegliep, maar ik heb geen informatie.

VISCHJAGER
Ja, ik hoef u nou niet te vragen over de uithaal van Hillen naar de Kamer van de Telegraaf, maar ik heb hier een vraag aan u. U had namelijk, voordat u wegging zei u dus wat Libië betreft, dat u daar een heel onderzoek naar zou doen. Ja, dat was…

RUTTE
Daar heb ik nog geen antwoord op…

VISCHJAGER
Wat, heeft u daar nog geen antwoord op gekregen? Bent u wel van plan daar antwoord op te krijgen?

RUTTE
Zeker. Alle onderzoeken die ik vraag wil ik graag antwoord op hebben.

VISCHJAGER
Ik kan het volgende week weer vragen?

RUTTE
Dat staat u vrij.