Kabinet: coffeeshop besloten club voor lokale markt
Coffeeshops worden besloten clubs voor de lokale markt. De ministerraad heeft op voorstel van minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en minister Opstelten van Veiligheid en Justitie ingestemd met maatregelen om overlast en drugstoerisme terug te dringen.
Zo wordt de toegang tot de coffeeshop verbonden aan een clubpas en maximeert het kabinet het aantal leden per coffeeshop. Leden moeten meerderjarig zijn en inwoner van Nederland.
Het kabinet onderschrijft de conclusies van de Commissie Van de Donk die in 2009 schreef dat het middelengebruik van minderjarigen sterker moet worden tegengegaan en dat coffeeshops zijn uitgegroeid tot moeilijk beheersbare, grote cannabisverkooppunten. Het regeerakkoord stelt dat het huidige open deur beleid van de coffeeshops beëindigd dient te worden en dat de bestrijding van de georganiseerde (drugs-) criminaliteit wordt geïntensiveerd. Om dat te bereiken, neemt het kabinet de volgende maatregelen:
- Coffeeshops worden besloten clubs voor de lokale markt waar alleen ingezetenen van Nederland toegang krijgen op vertoon van een geldig legitimatiebewijs en op basis van lidmaatschap van de desbetreffende coffeeshop.
- Het lidmaatschap wordt in de vorm van een clubpas verleend door de coffeeshophouder op vertoon van een geldig identiteitsbewijs en een bewijs dat de aanvrager ingezetene van Nederland is. Een lidmaatschap moet voor tenminste een jaar worden aangegaan.
- De gewenste kleinschaligheid bereikt het kabinet door maximering van het aantal leden van de coffeeshop. Wat het maximale aantal leden per coffeeshop is, wordt op een later moment vastgesteld. De burgemeester kan afhankelijk van de lokale omstandigheden per coffeeshop een lager maximum ledenaantal bepalen.
- Niet ingezetenen van Nederland krijgen geen toegang tot de coffeeshops. Het kabinet tekent bij dit besluit aan dat het de uitkomst van de rechtszaak bij de Raad van State tussen de gemeente Maastricht en een coffeeshophouder over het ingezetenencriterium afwacht.
Om de zichtbaarheid van coffeeshops voor scholieren ter verkleinen, vergroot het kabinet de afstand tussen scholen en coffeeshops naar 350 meter. Daarbij geldt de reëel af te leggen afstand, te voet over de openbare weg.
Deze maatregelen worden ingevoerd door aanvullingen op de zogeheten AHOJG-criteria. Hierin staat dat het voor coffeeshops verboden is te afficheren, harddrugs te verhandelen, overlast te veroorzaken, jeugdigen onder de 18 jaar in de shop te laten of aan hen te verkopen en grote hoeveelheden te verhandelen of op voorraad te hebben. Aan de betrokken partijen wordt een nog te bepalen overgangsperiode gegund en de invoering van de maatregelen geschiedt zo nodig gefaseerd.
Het kabinet verwacht dat de sluiting van coffeeshops voor buitenlandse drugstoeristen ervoor zorgt dat zij niet meer naar Nederland afreizen voor de aanschaf en consumptie van cannabis. Immers, voor veel van hen geldt dat zij in hun directe omgeving gebruik kunnen maken van de aanwezige illegale markten. Desalniettemin zullen de eventuele neveneffecten van de maatregelen scherp in de gaten worden gehouden en adequaat worden aangepakt door politie, justitie en bestuur.
Ook gaat het Openbaar Ministerie de strafeisen voor de beroeps- en bedrijfsmatige teelt van - en handel in - hennep en de productie van en handel in grote hoeveelheden softdrugs verhogen. Daartoe past het Openbaar Ministerie de aanwijzing en richtlijnen Opiumwet vóór 1 juli 2011 aan.
Het kabinet gaat de bestrijding van de georganiseerde (drugs-) criminaliteit sterk intensiveren. Het aantal criminele organisaties dat wordt aangepakt, wordt verdubbeld van 20 naar 40 procent. De aanpak blijft niet beperkt tot het voor de rechter brengen van criminelen, maar breekt ook de onderliggende structuren af die deze vormen van georganiseerde misdaad faciliteren. Ook investeert dit kabinet de komende jaren fors extra in het afnemen van crimineel vermogen.
Het drugsgebruik is het afgelopen decennium nagenoeg stabiel gebleven. De hulpvraag door problematisch cannabisgebruik neemt wel toe. Specifieke aandachtsgroepen zijn uitgaanders en probleemjongeren. Het kabinet richt zich bij de aanpak van drugsproblematiek vooral op de jeugd.
Naar aanleiding van signalen van een toename van hulpvragen bij GHB-verslaving wordt momenteel een gericht behandelprotocol ontwikkeld. Verder wordt een nieuwe risicobeoordeling gemaakt voor GHB. Zelftesten en behandeling via internet kan succesvol worden ingezet in verschillende stadia van middelengebruik en verslaving. VWS financiert de ontwikkeling van de Keurkring, een instrument om de kwaliteit van online interventies te beoordelen.
De problemen rond het gebruik en de handel in qat nemen toe in bepaalde groepen migranten, met name in de Somalische gemeenschap. Dit is aanleiding om te bezien of qat op de lijst van verboden middelen moet worden geplaatst. Komend half jaar wordt hier onderzoek naar gedaan, ook naar de omvang van het probleem. Dit najaar beslist het kabinet welke maatregelen er nodig zijn.