Overhandiging nieuwe richtlijnen openbare verlichting
“Met de nieuwe richtlijn zetten we het licht op groen voor duurzame verlichting.” Met deze woorden dankte staatssecretaris Joop Atsma op 23 mei 2011 de Taskforce Verlichting en de Nlse Stichting voor Verlichtingskunde voor het opstellen van de nieuwe richtlijnen Openbare Verlichting: een initiatief van het ministerie van IenM en de Taskforce.
De ‘oude’ richtlijnen voldeden niet meer. Innovaties op het terreinen van energiebesparende verlichting en dimmers gingen zo snel dat de regels als een rem werkten. Overheden wilden wel, maar werden geremd door de beperkende regeltjes. Dat is vanaf vandaag geen excuus meer. De nieuwe richtlijnen bieden overheden de ruimte om nieuwe technieken toe te passen. “De bal ligt nu bij de overheden om de markt de prikkel te geven door te gaan; door zelf in te zetten op innovatieve technieken en daarin het voortouw te nemen.”, aldus de heer Atsma. Hij prees in zijn speech in dit geval de voortrekkersrol van de gemeente Rotterdam. Maar de heer Atsma prees ook ‘zijn eigen’ Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat liet vandaag – 23 mei 2011- namelijk een persbericht uitgaan waarin zij aangekondigde dat alle navigatielichten langs vaarwegen vervangen worden door energiezuinige [Led]verlichting. En dat alles voor een beter milieu, een leefbaar Nederland en…een lagere energierekening.
Dames en heren,
Fijn om in Rotterdam te zijn.
Ik dank de sprekers voor de heldere presentaties over duurzame openbare verlichting en de nieuwe richtlijnen openbare verlichting.
De totstandkoming van de nieuwe richtlijnen is een initiatief van de Taskforce Verlichting en mijn ministerie en uitgevoerd door Nlse Stichting Verlichtingskunde.
En was echt hard nodig.
De richtlijn werkte als een rem op de razendsnelle ontwikkeling van energiebesparende verlichting. De techniek liep voor op de regels.
En dat terwijl we juist in energiebesparing nog heel veel stappen kunnen zetten.
50 tot 70 procent van de energiekosten bij gemeenten gaat bijvoorbeeld op aan verlichting. Met de nieuwe richtlijn zetten we het licht op groen voor duurzame verlichting.
Rotterdam had al langer licht op groen gezet voor duurzame verlichting. Het Rotterdam Climate Initiative is het vliegwiel. Doelstelling werd het behalen van 50 procent CO2 reductie in 2025. Openbare verlichting is een van middelen om dat doel te bereiken. Met het vervangen van de verlichting op 150 kilometer openbare weg belangrijke stap gezet en statement afgegeven: handen uit de mouwen en doen! Niet wachten op aanpassing regels, maar vooruitlopen. Hulde aan de gemeente Rotterdam.
Energie-efficiënte verlichting wordt, sterker nog, is de norm tegenwoordig.
Niet alleen in huishoudens, kantoren, ziekenhuizen, maar ook op onze wegen, in straten, in parken.
En dat is goed nieuws.
Want energiebesparing is samen met duurzame energie ons belangrijkste wapen in de strijd tegen klimaatverandering en minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.
We staan voor enorme uitdagingen.
Nederland wil de Europese ambitie van 20% minder energieverbruik in 2020 halen.
Maar dat is maar een kant van de medaille.
We besparen door energiebesparende openbare verlichting ook tientallen miljoenen euro’s op onze energierekening.
Daar komt nog bij dat Nederland mondiaal een vooraanstaande technologische koploper is in energiezuinige verlichting.
We versterken hiermee onze concurrentiepositie.
De Taskforce Verlichting heeft met gemeenten de ambitie neergelegd om in 2020 30 procent energiebesparing te realiseren in verlichting op de openbare weg. Door realiseren doel 30 procent energiebesparing op openbare verlichting in 2020 besparen gemeenten/provincies alleen al 22 miljoen euro.
En het gaat goed: alle overheden zijn aan de slag met energiebesparing.
Ook al omdat daarmee veel geld kan worden bezuinigd, zoals ik al aangaf.
Geld dat beter besteed kan worden aan veiligheid op straat, de zorgsector of het onderhoud aan schoolgebouwen.
Provincies en gemeenten als Apeldoorn, Rotterdam, Tilburg en tientallen andere gemeenten zijn ambitieus van start gegaan.
We zijn op de goede weg.
Maar zoals de heer Metz al aangaf - we zullen nog een tandje moeten bij schakelen om de doelstelling van 30 procent te halen.
Ter illustratie: deze 30 procent bespaart net zoveel CO2 als de gemiddelde uitstoot van 150.000 inwoners per jaar. Dat is te vergelijken met de CO2 uitstoot van een stad als Apeldoorn of Amersfoort.
De nieuwe richtlijn zal – dat is mijn overtuiging – weer een nieuwe impuls geven aan de 30 procent doelstelling.
Dames en heren,
Ook het Rijk timmert hard aan de duurzame weg.
Deze nieuwe richtlijn heeft bijvoorbeeld ook een gunstige invloed op de duurzame ambities van Rijkswaterstaat.
Rijkswaterstaat is 50 procent van haar energiekosten ‘kwijt’ aan verlichting.
Zij hebben als ambitie een besparing van 50 procent in 2015 te halen.
Dat is fors.
Maar het kán.
Rijkswaterstaat bewijst dat ook door daadkracht te tonen.
Drie maanden geleden is bijvoorbeeld de eerste led-verlichte autosnelweg ter wereld door Rijkswaterstaat gepresenteerd: de A44.
Het is nog maar een proef.
Maar op dat stukje snelweg van 6.5 kilometer wordt nu al circa 50 procent op energiekosten bespaard.
Tel uit je winst als straks alle duizend kilometer aan rijkswegen led verlicht zijn.
Omdat er ook minder onderhoud nodig is, is er ook minder verkeershinder, minder files, kortom, winst winst winst.
Natuurlijk blijft veiligheid voorop staan.
Nog een ander lichtend voorbeeld: Rijkswaterstaat gaat per 1 juni aanstaande circa 700 navigatielichten op energiezuinige en onderhoudsvrije led verlichting laten branden, in combinatie met zonnepanelen [50% besparing op energiekosten].
Maar…ik ben met de heer Metz van mening dat de overheden niet moeten blijven hangen in het stadium van experimenten en afwachten op doorontwikkeling. Maar blijvend inzetten op nieuwe technieken en energiebesparing. De techniek kan meer dan de richtlijn. De bal ligt nu bij de overheden om de markt de prikkel te geven door te gaan; door zelf in te zetten op innovatieve technieken en daarin het voortouw te nemen.
Het onlangs door de Taskforce geïntroduceerde bestuurlijke netwerk van ambassadeurs kan daarin een regisseursrol spelen. Zij kunnen zorgen voor draagvlak, voortgang, kennisuitwisseling en enthousiasme bij overheden.
Dames en heren,
Tot slot.
Ik dank de Taskforce Verlichting en de Nlse Stichting voor Verlichtingskunde voor deze nieuwe richtlijn.
Meer ruimte voor duurzame verlichting; dat is wat we vandaag hebben bereikt.
Een nieuwe mijlpaal op onze veelbelovende weg naar méér energiebesparing en méér innovaties in duurzame verlichting van de openbare ruimte. Dat is hoe ik milieubeleid wil vormgeven: niet primair handelend vanuit idealisme, maar haalbare, betaalbare en concrete acties nemen. Voor een beter milieu, een leefbaar Nederland en…een lagere energierekening.
Ik dank u wel.