Persconferentie na ministerraad 20 mei 2011

Mediatekst | 20-05-2011

INLEIDEND STATEMENT RUTTE:
Goedemiddag allemaal. Vandaag hebben we natuurlijk in de MR even stilgestaan bij het debat van gisteren. Dat was behoorlijk stevig, maar volgens mij was het ook behoorlijk duidelijk en dat komt volgens mij ook het parlementaire werk ten goede. We hebben natuurlijk ook gelegenheid gehad om ook eens even terug te kijken ook naar de hele verantwoordingssystematiek en de verantwoordingsstukken en daar kom ik zo op terug als ik praat over de voorjaarsnota. Wat je natuurlijk ook ziet is ook uit die verantwoordingsstukken is dat de economische crisis gevolgen heeft gehad voor de overheidsfinanciën die ook echt langjarig doorwerken. Er lijkt inmiddels sprake, gelukkig, van een voorzichtig herstel, maar de noodzaak om het huishoudboekje op orde te brengen, die noodzaak is totaal onveranderd, is onverminderd groot. Uit de stukken blijkt, uit de verantwoordingsstukken, dat we op koers liggen, volgens de Algemene Rekenkamer en RTL heeft dat met een percentage aangegeven, liggen we op geloof ik 91 komma nog wat procent, maar het goede nieuws is dat de Rekenkamer nog niet had meegenomen dat het kabinet al andere maatregelen had genomen om de gaten die er waren te dichten, zodat effectief de zaak helemaal op 100 procent staat. Bovendien kun je zeggen dat van uitstel uitvoering komt, zowel de verhoging van de assurantiebelasting, als de verhoging van de BTW op podiumkunsten, zijn inmiddels in de wet vastgelegd en tellen vanaf 2012 voor het volle pond mee.

We hebben vandaag de voorjaarsnota vastgesteld als kabinet. U weet, dat gaat dan over de rapportage van de uitvoering begroting 2011. Hij zal binnenkort naar de Kamer worden gezonden, alle tegenvallers zijn geadresseerd en ook voor de voorjaarsnota 2011 geldt dat die weer helemaal sluit. Dat betekent dus dat we op de goede weg zitten, niettemin is het economisch herstel pril, is het structurele groeipad voor de Nederlandse economie op langere termijn onzeker. De vergrijzingsproblemen, de problematiek van het feit dat we gelukkig met z'n allen ouder worden, maar ook de kosten die daarmee samenhangen, die blijven de komende tijd natuurlijk doorwerken ook in de overheidsfinanciën. En ook de Europese schuldencrisis, die noopt natuurlijk tot extra voorzichtigheid en het kabinet wil dan ook en zal ook de ogen niet sluiten voor al deze risico's. Met andere woorden de noodzaak voor de bezuinigingsdoelstellingen is, hebben wij vandaag met elkaar vastgesteld, onveranderd.

Dan is vandaag de benoeming afgekomen van de nieuwe president van DNB. Het gaat hier om Klaas Knot, uitstekend monetair man. Bovendien iemand waarvan we ook verwachten dat hij in staat zal zijn om vorm te geven aan de cultuurverandering waarvan breed ook gevoeld wordt dat het een goede zaak zou zijn als DNB daar verder invulling aan gaat geven. Er liggen ook allerlei voorstellen al voor. We zijn blij met deze benoeming. Een jonge, nieuwe bankdirecteur, hij kan even mee zou je zeggen.

Verder hebben we een paar wetsvoorstellen behandeld op het terrein van de zorg. Het betreft het wetsvoorstel van een verplichte meldcode voor huiselijk geweld en een wetsvoorstel dat te maken heeft met de beginselen voor wat betreft de behandeling van mensen in zorginstellingen, de beginselenwet zorginstellingen heet die.

En tot slot hebben wij gesproken over de inspectierapporten over InHolland. Een ernstige situatie dat er diploma's waren afgegeven die bleken niet veel waard te zijn. Ernstige zaak. InHolland zelf heeft maatregelen genomen, wij hebben vandaag ook een pakket maatregelen vastgesteld om de kwaliteit in het HBO weer op een hoog plan te brengen. Dat zal wel even duren voordat dat allemaal gelukt is, maar de maatregelen zijn nu aangekondigd. Tot zover.

WESTER (RTL NIEUWS)
Heeft u ook nog met meneer Wilders nagepraat over het debat van gister?

RUTTE
Ik heb de heer Wilders in een ander verband getroffen en we hebben met elkaar vastgesteld dat het een stevig debat was, maar verder hebben we er niet over nagepraat.

WESTER
Maar ook iets wat de volgende keer weer zo kan?

RUTTE
Ja, zeker.

WESTER
Want het leek ook alsof u beiden gisteren een beetje schrok van de toon over en weer.

RUTTE
Ik niet in ieder geval. Ik geloof ook de heer Wilders niet hoor, die schrikt ook niet zo snel, nee.

WESTER
Gewoon voor herhaling vatbaar dit?

RUTTE
Luister, het is geen doel op zichzelf om stevige debatten te hebben, maar als je in de politiek het met elkaar oneens bent, ik ben een - ik zei het gisteren ook tegen een aantal collega's van u, ik ben een parlementair politicus. Het debat heeft alleen zin als je ook in alle scherpte de tegenstellingen zichtbaar maakt. Nou volgens mij lukte dat goed gisteren.

WESTER
Iets anders. Aanstaande maandag de verkiezingen voor de EK. Kijkt u met spanning uit naar die uitslag?

RUTTE
Nou ja, wel met bijzondere interesse, in ieder geval.

WESTER
Nu is er de afgelopen weken door partijen heel wat afgerekend en onderhandeld. Wat verwacht u van de uitslag?

RUTTE
Ja, laat ik dat maar voor mezelf houden. We wachten, het is maandag, geloof ik half vijf gaat u het allemaal bekend maken, en dat is een spannend moment.

BREEDVELD (RADIO1)
Ik wil daar toch even op terugkomen hoor, want wat is maandag voor een dag voor u?

RUTTE
Dat is een dag dat ik 's morgens staf heb, daarna het overleg heb met collega's Verhagen en Wilders, zoals iedere maandag. Dit is ook zo'n week waarin ook Sybrand van Haersma Buma en Stef Blok er bij zijn, om de drie weken zijn zij erbij. Daarna heb ik mijn vaste audiëntie bij de koningin. En 's avonds heb ik een gesprek hier in Den Haag met Jozias van Aartsen en een team om te praten over de stad Den Haag en een aantal politieke ontwikkelingen rondom deze stad.

BREEDVELD
Dan neem ik toch aan dat zeker rond half vijf uw aandacht toch wel extra zal uitgaan naar de verkiezingsuitslag.

RUTTE
Ja, dan houd ik Teletekst in de gaten of daar nieuws is.

BREEDVELD
Want hoe belangrijk is het dat daar een meerderheid uitkomt voor uw kabinet.

RUTTE
En nu.nl en andere Telegraaf-sites. Nou ja, dat zou natuurlijk heel goed nieuws zijn als er een meerderheid is voor dit kabinet.

BREEDVELD
Waarom?

RUTTE
Omdat naarmate er een meerderheid is en naarmate die zich ook constitueert, het is natuurlijk relatief, ik zeg relatief hè, want ook senatoren van coalitiepartijen en gedoogpartijen hebben nog steeds een eigen opvatting. Maar je mag er vanuit gaan dat als er een meerderheid is dat er relatief gesproken, dat leidt tot een effectievere behandeling van de voorstellen van dit kabinet.

BREEDVELD
De voorzichtige berekeningen tonen aan dat het wellicht, dat u afhankelijk zult zijn voor die meerderheid van de steun van de SGP. Wat verwacht u daar van, van de samenwerking met die partij?

RUTTE
Ja, kijk we werken met alle partijen goed samen in de TK, die niet onderdeel zijn van de samenwerking, van de drie partijen. Ook met de SGP, merk je toch dat er op heel veel terreinen overeenstemming bestaat, gezamenlijke inzichten zijn over allerlei maatschappelijke vraagstukken. Zeker ook als het betreft de aanpak van de situatie met de overheidsfinanciën, op het terrein van immigratie, op het terrein van de veiligheid, op het terrein van de ouderenzorg. Dat zijn toch echt onderwerpen waar je ook met de SGP goed zaken kunt doen. Maar wij doen ook goed zaken met GL, D66 op andere terreinen, en met de PvdA. Dus ja ik hoop ook in de EK op een vruchtbare samenwerking met alle partijen.

BREEDVELD
Voor niets gaat de zon op zegt men. Bent u niet bang dat ook de SGP zijn eisen zal hebben?

RUTTE
Ja, natuurlijk is het zo dat als je met elkaar tot zaken probeert te komen in de Kamer, dat het ook wel eens een kwestie is van geven en nemen hè? Maar dat geldt natuurlijk ook als ik met GL in gesprek ben over de missie in Afghanistan. Ook dan geldt dat die missie in belangrijke mate door de invloed van GL, ik meen zelfs zelf, verbeterd is. Dat was ook weer het mooie, dat zero sum game hebt, dat je niet per se ergens in een vaag midden hoeft uit te komen als je moet onderhandelen, maar dat je gezamenlijk tot iets komt dat je zegt, nou, de inbreng van jou en de inbreng zoals wij het voor ogen hadden in gezamenlijkheid leidt tot een beter standpunt.

BREEDVELD
Nou is er natuurlijk wel iets bijzonders aan de hand met de SGP, die hebben namelijk hele sterke standpunten als het gaat om medisch-ethische kwesties. Heeft u het vermoeden dat zij ook op dat vlak juist zullen proberen van u concessies te bedingen?

RUTTE
Ja, dat zullen we per geval moeten bekijken natuurlijk hoe dat loopt.

BREEDVELD
(onverstaanbaar, red.)

RUTTE
Luister, dat zal van geval tot geval moeten worden bezien. Dit kabinet bestaat uit het CDA en de VVD en laten we eerlijk zijn, op het terrein van een aantal medisch-ethische kwesties verschillen ook VVD en CDA nog wel van opvatting. Het is niet zo, het is geen Paars kabinet waarin je op dat soort terreinen heel snel tot overeenstemming komt. Dit zijn echt onderwerpen waar je als VVD en CDA ook nog verder debatten over kunt voeren, dus ik weet ook helemaal niet of dat nou zo anders is omdat eventueel ook voor sommige kwesties met de SGP gesproken moet worden. Maar natuurlijk ook die partij heeft z'n opvattingen.

BREEDVELD
Nu is dit een getrapte verkiezing. Kunt u aan de mensen in Nederland uitleggen waarom het dan nodig is dat VVD-Statenleden op een SGP'er stemmen?

RUTTE
Ja, als dat al zo zou zijn, dat is nog lang niet zeker, maar als dat zo zou zijn…

BREEDVELD
Het is natuurlijk wel een mogelijkheid om aan een meerderheid te komen.

RUTTE
Kijk, wat je natuurlijk bekijkt, in ieder geval CDA, VVD en PVV onderling natuurlijk ook, ja hoe kun je proberen zo'n maximaal mogelijke kans te hebben dat je op 38 zetels komt. Of daar zoveel mogelijk in de buurt komt, logisch. Ik heb het systeem niet bedacht hè, het is een redelijk bizar systeem dat we hebben.

BREEDVELD
Zou u er vanaf willen?

RUTTE
Ja graag, maar het is geen prioriteit dus we komen niet met voorstellen. Maar als u tijd hebt daar een wetsvoorstel voor te maken, dien ik het in.

BREEDVELD
Dat is een uitdaging, die wil ik wel aangaan. En hoe zou u dat ongeveer willen zien?

RUTTE
Geen idee, daar gaat u over nadenken. In ieder geval niet het ingewikkelde… Nee ik ben niet tegen de EK, maar het is een merkwaardig systeem wat we hebben en omdat het nu zo dicht bij elkaar zit en deze drie samenwerkende partijen zo vlak bij een meerderheid zitten, is het natuurlijk helemaal een spel waar volgens mij vooral de consultants die iets weten van ingewikkelde rekenprogramma's veel aan verdienen.

BREEDVELD
Maar wat is daar onwenselijk aan? Want ook uw kabinet in de TK is natuurlijk, steunt maar op een minimale meerderheid met de gedoogpartner PVV er bij.

RUTTE
Nee, dan praten we over twee verschillende dingen. Als de uitkomst zou zijn maandag van net wel of net geen meerderheid, ja dan moet je zoeken naar meerderheden. Daar is op zichzelf, democratisch gesproken niets op tegen. Natuurlijk als voorman van deze samenwerking hoop ik op een meerderheid. Maar ik dacht dat u refereerde aan de manier waarop de EK nu samengesteld wordt.

BREEDVELD
En dat spel vindt u…?

RUTTE
Nou, het spel, het is een ingewikkeld systeem, er is een electoraat van 560 Statenladen, of 580 Statenleden en die bepalen de samenstelling met een heel ingewikkeld weging percentage, want een Statenlid in Noord-Holland heeft weer een veel zwaarder gewicht dan een Statenlid uit Overijssel of Drenthe. Dat systeem zou ik zo niet meer bedenken nu hè? Ik weet niet of u laatst die in de Volkskrant die Jos Collignon-spotprent zag van die stamhoofden in Libië die bij elkaar zaten. De Volkskrant ja. Nou daar zitten twaalf stamhoofden, als we daarvan nou twaalf regionale parlementen kiezen, die kiezen dan een nationaal parlement wat toezicht moet houden op het nationaal gekozen parlement. Waarop een ander stamhoofd zegt: waar is Kaddafi als je hem nodig hebt?

BREEDVELD
Maar dat geeft wel iets aan over hoe u denkt over dit soort verkiezingen. Lijkt me toch een bijzondere dag.

RUTTE
Maandag is een bijzondere dag, zeker. Maar goed ik heb wel gewoon mijn normale programma.

JANSEN (TELEGRAAF)
Je hoort eigenlijk twee scenario's in de coalitie, 36 zetels of 37 zetels, PVV, CDA en VVD voor de EK.

RUTTE
En 38.

JANSEN
Nou, die hoor ik niet zoveel meer hoor. Waar rekent u op?

RUTTE
Nogmaals ik ga daar niet over speculeren. Ik wacht gewoon eens even maandag die uitslag af, maar het ligt voor de hand dat die ergens ligt tussen 36 en 38.

JANSEN
Dus u rekent op 37, niet zo flauw, tussen 36 en 38.

RUTTE
Ik ga niet speculeren over waar ik op hoop of verwacht, dan is dat weer nieuws: ja Rutte denkt ja dit, ja ik weet ook niet veel meer dan jullie, want het hangt van zoveel onzekerheden af en zoveel factoren en wat doet de oppositie en wat doen regeringspartijen en is iedereen er en vult iedereen z'n stembiljet goed in. Het is nogal geen techniek zeg, die er ook bij te pas komt.

JANSEN
Omdat de coalitie er slechts in is geslaagd om alleen één Zeeuwse meneer van de partij van Zeeland binnen te hengelen.

RUTTE
En niet zonder enige publiciteit meen ik.

JANSEN
Ja of die gelukkig voor jullie was is verder… (gelach)

RUTTE
Dat was in ieder geval interessant.

JANSEN
Zeker, maar dat duidt er toch op dat u waarschijnlijk met de coalitie niet veel verder komt dan 37 zetels.

RUTTE
Ja, de berekeningen laten zien dat het ook mogelijk is om op 38 te komen. 36 tot 38 en ik ga even niet speculeren op wat het dan wordt.

JANSEN
Nog even over gisteren met Wilders, is het nou business as usual met de PVV of is er iets veranderd na het debat van gisteren?

RUTTE
Nee, niets.

JANSEN
Jullie zijn nog steeds goede vriendjes?

RUTTE
Nou, vriendjes, we mogen elkaar graag, dat geldt denk ik voor ons drieën, ook voor Maxime Verhagen, natuurlijk een enorme periode gehad afgelopen najaar van onderhandelen waarin we elkaar goed leerden kennen en we wisten altijd dat twee feiten bestaan. 1. dat als Wilders het niet met je eens is dat hij fortissimo, windkracht 10 dat duidelijk maakt, nou dat deed hij gisteren ook. Ik denk zelf dat het niet heel effectief is, want op een gegeven moment gaan mensen ook daaraan wennen en denken ze ja, dan moet je op een gegeven moment ook windkracht 12 en windkracht 14. Tsunami-achtige snelheden om weer impact te hebben. Maar goed, dat is meer een kwestie van stijl en daar gaat hij zelf over. Maar dat wist je van tevoren. En het tweede is dat we ook wisten dat we een aantal terreinen hebben waarover we het eens zijn, maar ook heel veel onderwerpen waar we het niet eens zijn en inderdaad zodra je zeg maar Nederland voorbij bent of laten we het nou even ruim nemen, als je Vlaanderen voorbij bent, ja dan zijn we het oneens. En ik vind het echt in het Nederlands belang voor al die mensen die gespaard hebben, die pensioengeld hebben, die een baan hebben, die een bedrijf hebben, dat wij niet zomaar zeggen: we zijn onder geen enkele voorwaarde meer bereid om bij een volgende fase te helpen. Tegelijkertijd hebben wij natuurlijk wel hele strenge voorwaarden om nog euro's in zo'n land te steken. Die voorwaarden zijn heel hard en heel streng. Maar om nou zover te gaan om al op voorhand te zetten, we doen het sowieso niet, daarmee lok je een risico uit van twee, drie keer Lehman Brothers in 2008, ik vind het echt onverantwoord.

JANSEN
Dat snap ik allemaal wel en dat is ook niet onbelangrijk hoor, maar u en Verhagen en Wilders gaan er prat op de afgelopen maanden dat de onderlinge verhoudingen tussen de drie kopstukken zo goed zijn.

RUTTE
Ja, dat zijn ze.

JANSEN
Maar ik bespeurde gisteren toch behoorlijke irritatie.

RUTTE
Nee. Echt oprecht niet. Althans, niet van mij en volgens mij ook niet van Geert, u zou het hem moeten vragen, maar ik heb ook niet de indruk bij hem. Jongens, ja, het is een stevig vak de politiek en parlementair journalist zijn is niet veel minder stevig lijkt me. Daar hoort ook bij dat je af en toe elkaar de nieren proeft en dan hoef je niet meteen ruzie te hebben.

JANSEN
Over dit onderwerp nog een vraag, de heer Wilders was vanochtend bij u op bezoek op AZ, was dat om het goed te maken?

RUTTE
Nee, dat was over iets anders. Maar waarover ga ik niet zeggen, maar dat had niets met het debat van gisteren te maken.

JANSEN
Hij mocht bij de MR zitten?

RUTTE
Nee, nee, hij was ver voor de MR weer weg.

MEIJER (VOLKSKRANT)
Als u op 36 zetels uitkomt in de EK, hoe gaat u Wilders dan helpen aan de halvering van de immigratie.

RUTTE
Maar dat is een als-dan vraag.

MEIJER
Dat is gisteren in het debat aan de orde gekomen.

RUTTE
Waar is het aan de orde gekomen?

MEIJER
Dat is gisteren in het debat aan de orde gekomen, dat dat voor Wilders een heel belangrijk punt is.

RUTTE
Immigratie?

MEIJER
Ja.

RUTTE
Ja, die indruk heb ik ook ja.

MEIJER
En u moet op dat punt leveren, er staat een handtekening onder een document.

RUTTE
Maar u gaat er vanuit dat dat niet gaat lukken, omdat u al weet wat de uitslag wordt maandag.

MEIJER
U heeft net de brandbreedte gegeven van de uitslag, 36-38. Als het 36 is kunt u niet leveren.

RUTTE
Nou dat weet ik niet zeker, dat hangt er ook vanaf hoe andere partijen zich opstellen en of je met andere partijen misschien wel tot een meerderheid kan komen.

MEIJER
Dan heeft u wel heel veel partijen nodig.

RUTTE
Ja, we hebben tot nu toe ook wel voor hetere vuren gestaan.

MEERHOF
Andere partijen, houdt u er rekening mee dat u op het punt van de wensen op immigratiegebied van Wilders ook nog andere partijen dan de SGP mee zou krijgen in de EK?

RUTTE
Oh nee, ik houd op voorhand nergens rekening mee. Ik stel alleen vast dat wij een programma hebben wat ik dolgraag wil realiseren, want ik sta er ook echt achter, en of het nou de immigratie-paragraaf is of de veiligheidsparagraaf, de ouderenzorg of de 18 miljard. Voor alle andere zaken geldt sowieso dat we een minderheidskabinet zijn. Ja, dus ik zal mijn best doen om zoveel mogelijk van dat programma te realiseren. Eventjes ongeacht de precieze uitslag van maandag.

VRAAG
Ik neem aan dat u niet steil achteroversloeg van verbazing over de inzet van de heer Wilders met betrekking tot Griekenland.

RUTTE
Er was mij, ik kreeg de Telegraaf ook in de bus, er was mij iets opgevallen.

VRAAG
Had u van tevoren ook besproken wat u van elkaar daarin zou accepteren? Hoever dat mocht gaan?

RUTTE
Nee, waarom zou dat moeten, want we zijn het op dat punt niet eens. Dus dan kun je ook vol elkaar de nieren proeven lijkt me.

VRAAG
Nou ja, hij heeft bijvoorbeeld gezegd van als het extra belastinggeld kost of dat moet weer worden opgelost, dan is er een probleem in onze politieke samenwerking. Heeft u het er van tevoren over gehad van nou dat kun je wel zeggen, maar als Pechtold je dan uitlokt dan moet je no way playbacken?

RUTTE
Nee, dat was een van de legere frases van de heer Wilders op dit onderwerp, omdat de kans dat dat zich voordoet heel gering is. Dat heeft zowel te maken met de systematiek van de lening aan Griekenland, als met de begrotingsystematiek en het feit dat de banken, leningen ABN AMRO, en dit soort leningen aan landen, buiten het kader vallen.

VRAAG
Maar ik kan me voorstellen zeker als u zulk goed contact heeft als u drieën heeft dat je zegt van oké, we gaan wel stevig van mening verschillen, zoals u dat noemt in het debat. Maar we gaan niet zeggen een probleem in de politieke samenleving, want dat is een beetje te onrustig.

RUTTE
Ja, maar hij hing dat aan een punt waar hij de begrotingsregels niet leek te kennen, dus ja dan…

VRAAG
Zolang het onzin is mag hij daar mee dreigen?

RUTTE
Ja, zo kun je het samenvatten.

BENSCHOP (NU.NL)
Over Griekenland, ik vroeg me af, u zegt Wilders is het niet met me eens. Dat wisten we, maar het blijkt dat ook heel veel Nederlanders het niet met u eens zijn. Hoe beoordeelt u de wijze waarop Nederland is geïnformeerd is over deze kwestie als je ziet dat bijvoorbeeld uw eigen fractie een jaar geleden enkele maanden voor de verkiezingen zei: geen euro naar Griekenland. Daarna wordt het: we gaan verdienen aan die lening aan Griekenland, nu wordt alweer gesproken over herstructurering, vindt u dat het goed is gegaan?

RUTTE
Nou ja, kijk, dit zijn geen zaken die je in het thema van PR kunt gieten hè? Wat er vorig jaar gebeurd is, en ik was toen zelf fractievoorzitter van de VVD, is dat wij gezegd hebben - Frans Weekers was toen de financieel woordvoerder - wij hebben stringente randvoorwaarden, bijvoorbeeld de IMF-conditionaliteit. Nou, dat is een van de zaken die nu speelt, de volgende tranche, het is ondenkbaar dat die wordt uitgekeerd als het IMF niet ook levert. Dus als het IMF zou zeggen Griekenland is off track en wij leveren niet als IMF, dan levert Nederland ook niet. Dat heb gisteren in het debat gezegd. En voor een eventuele volgende lening als die nodig zou zijn, geldt dat wij gewoon harde onderpanden willen hebben. Dan willen wij zeker weten dat we het geld ook daarvan terugkrijgen. Dus vorig jaar al voor de verkiezingen bleek ook dat de VVD bereid was om onder dit soort harde voorwaarden steun te verlenen aan Griekenland, dat speelde begin mei, en de verkiezingen waren begin juni. Dus je kunt niet zeggen dat dat niet bekend was bij de kiezer voor de verkiezingen van 9 juni. Dat Nederland nu daar anders over denkt begrijp ik heel goed. Want ik heb zelf ook niets met Griekenland. Ik vind het ook bizar wat daar gebeurt, dat ze geen belasting heffen, dat ze met 50 met pensioen gaan en dat ze alleen maar op vakantie lijken te zijn. En ik was het helemaal met Merkel eens die zei ga eens wat meer werken. Dus denk niet dat ik ook maar een euro bereid zou zijn te geven omdat ik iets met de Grieken heb. Als ik het doe is dat in het belang van mensen hier die een baan hebben, spaargeld hebben, pensioengeld hebben etc. Alleen als dat zo is zijn we bereid iets te doen.

BENSCHOP
Maar het is toch ook helemaal niet zeker dat die volgende tranche ook doorgaat hè, dan moeten ze eerst aan die voorwaarden voldoen. Maar tegelijkertijd schetst u een doemscenario, dus wat gebeurt er nou als die tranche niet wordt gegeven, wat gebeurt er dan?

RUTTE
Ja, daar moet ik dus vind ik ook verantwoordelijk in zijn als ik ga schetsen wat er zou gebeuren als het IMF niet en Nederland niet, en hoe moet je dan verder. Daar zijn ook wel weer ideeën over, maar daar kan ik niet openlijk over communiceren, omdat ik vanuit mijn rol weet dat dat niet alleen in de Nederlandse pers komt maar ook door de financiële markten wordt gelezen, ook door de buitenlandse pers wordt gelezen en daarmee kan ik schade berokkenen aan het hele proces en dat is al zo complex rond Griekenland, dus ik kan daar niet over speculeren.

BENSCHOP
Is het niet lastig, want Wilders kan vrijuit eigenlijk, en u niet.

RUTTE
Maar goed het is ook facts-free dus dan is dat ook niet erg.

KRANENBURG (NRC HANDELSBLAD)
(onverstaanbaar, red.) het debat gisteren, heeft u al vaker gezegd, daar moet je maar aan wennen, het is all in te game. Tegelijkertijd zei u net, de eurocrisis, dat gaat de komende tijd het financiële beleid toch wel bepalen. Hoe lang kunt u dan nog doorgaan want eigenlijk voor de oplossing moet u leuren bij de oppositie.

RUTTE
Ja, de opmerking dat het het financiële beleid kan beïnvloeden, heeft niet zozeer te maken met de directe steun aan landen, maar het feit dat doordat in het eurogebied deze instabiliteiten zijn, je altijd rekening moet houden en daar zullen Wilders en ik het wel over eens zijn, dat het natuurlijk indirect ook op je economische groei effecten kan hebben, dat staat dus los van eventuele steunverlening. Omdat gewoon het stelsel van landen, het eurogebeid niet stabiel is op dit moment. Het valt op dit moment nog mee met de euro zelf en met de rentestand. Maar je weet  niet hoe zich dat ontwikkelt. Dus je moet altijd rekening houden en daarom is het zo belangrijk dat je vet op de botten hebt als land, dat de banken vet op de botten hebben, dat het land vet op de botten heeft, dat je je staatsschuld onder controle brengt. Daarom moet je die dingen allemaal doen, zodat je altijd als een bokser als dribbelend op de voeten staat als er een klap dreigt te komen.

KRANENBURG
Maar de mogelijkheid bestaat dat er uiteindelijk in Brussel besloten wordt tot verregaande steunmaatregelen en dan krijgt u niet de steun van de PVV, maar moet u wel bij de oppositie te rade gaan.

RUTTE
Ja, dat is het tweede deel van uw vraag en dat klopt.

KRANENBURG
Hoe lang kunt u dat volhouden?

RUTTE
Zolang dat goed gaat.

KRANENBURG
Dat maakt geen vreemde indruk?

RUTTE
Het is een minderheidskabinet, dat is toch in de hele wereld zo met minderheidskabinetten. Die moeten steun zoeken bij partijen die het op een meerderheid kunnen brengen.

KRANENBURG
Minderheidskabinet dat steeds bij de oppositie te rade gaat dan?

RUTTE
Ja, anders zou het een meerderheidskabinet zijn. Dat is het niet, het is een minderheidskabinet. Het is nieuw, maar het is toch inmiddels alweer ruim een half jaar, zo nieuw is het ook niet.

MEERHOF (VOLKSKRANT)
U zei net dat Wilders op dit punt de begrotingsregels niet helemaal goed begrepen leek te hebben, maar Nout Wellink becijferde eergisteren dat Nederland in deze een risico loopt van om en nabij de vier miljard euro en ik heb een berekening gezien dat daarmee de winstafdracht die nu werd ingeschat op 1,5 miljard van de DNB wel eens op de tocht zou kunnen komen te staan. Hoe valt dat buiten de begrotingsregels, dat is toch gewoon geld dat u nodig heeft?

RUTTE
Maar dat staat natuurlijk los van de vraag of je wel of geen steun geeft aan Griekenland. Kijk als de Nederlandse bank vanwege problemen bij de ECB niet in staat zou zijn om de winstafdracht te geven ja, ongeacht of je de Wilders-route volgt of de Rutte-route, dat kan gebeuren. Sterker nog, dan is mijn route denk ik verstandiger, want dan is de kans groter dat ze niet in de problemen komen.

MEERHOF
Ja, alleen is dat wel een route waar…

RUTTE
Dat heeft niets te maken met de steun die je verleent aan zo'n land. Maar die steunverlening zelf, een garantstelling of een lening, als daar op een gegeven moment een default op zou zijn, dat valt op zich buiten de kaders.

MEERHOF
Maar die van u, die route, die kan wel verstandiger zijn, maar Wilders heeft gisteren gezegd dat hij die route niet gaat bewandelen. En dat als via die route er een tekort van 1,5 miljard euro ontstaat dat hij daar gewoon niet voor tekent.

RUTTE
Maar dan haalt u twee dingen door elkaar. Als door mijn route er een probleem ontstaat bij de winstafdracht van DNB, die kans is natuurlijk kleiner dan als je helemaal niets doet, dat is logisch. Als je helemaal niets aan Griekenland geeft is de kans veel groter dat dat misgaat dan dat je dat wel doet. Dus bij allebei de routes loop je dat risico en dat staat los van de vraag of je bereid bent om een volgende tranche-garantstelling te doen, in de bilaterale verhouding met Griekenland, afhankelijk van of het IMF dat ook doet. En of je daar eventueel een risico op loopt dat dat niet terug zou komen, daarvan zeg ik dat risico is heel beperkt, is in het verleden nog niet gebeurd en als het al zou gebeuren valt dat buiten de begrotingskaders. Maar dat staat helemaal los van de winstafdracht van DNB. Want dat is een indirect effect als de ECB zou in de problemen zou komen over Griekenland.

MEERHOF
Ik hoop dat Wilders uw logica volgt, in deze dan.

RUTTE
Het is geen logica, het zijn gewoon de begrotingsregels. En die zijn overigens vrij logisch, moet ik toegeven.

NOORLANDER (NOS JOURNAAL)
Waarom is de vrij onbekende Klaas Knot de uitgelezen man om het vertrouwen in DNB weer te herstellen?

RUTTE
Ja kijk, wat wij zochten is eigenlijk iemand die twee dingen kon brengen. In de eerste plaats gewoon hele gedegen monetaire kennis. En we moesten iemand hebben waarvan we het vertrouwen hebben dat die ook in staat is om het cultuurveranderingsproces bij die bank vorm te geven. En wat ik zelf wel spannend vind is dat hij ook nog vrij jong is, dus hij, het is een benoeming voor ik meen zeven jaar, dus het is ook echt wel even een behoorlijke set daarna, en wie weet, kijk even naar de vorige presidenten, die hebben daar vaak wel meer dan een periode gezeten. Dus dan heb je met een jong iemand, natuurlijk, heb je volgens mij een enorme investering in de toekomst. De Duitsers hebben iemand van 43 benoemd een paar maanden geleden, dus dat is ook een board in Frankfurt van de ECB die heel snel aan het verjongen is. Ik vind het een - hij is niet bekend maar dat hoeft ook niet voor de president van DNB, hij hoeft geen verkiezingen te winnen.

NOORLANDER
Heeft hij een politieke kleur?

RUTTE
Niet voor zover we weten.

NOORLANDER
Zijn voorgangers vaak wel, is dat een bewuste keuze geweest?

RUTTE
Nee.

NOORLANDER
Toeval?

RUTTE
Ja.

NOORDLANDER
Want er zijn natuurlijk wel de laatste tijd veel namen genoemd, bijvoorbeeld Gerrit Zalm, nog aantal andere prominenten.

RUTTE
Gerrit Zalm heeft een politieke kleur.

NOORLANDER
Toch kiest u voor een vrij onbekende en politiek kleurloze heer, is dat niet een risico ook?

RUTTE
Wacht even, ik ben er erg voor dat mensen lid worden van een politieke partij. Dat is goed voor de democratie, maar het is geen randvoorwaarde om geschikt te zijn voor dit soort benoemingen.

NOORLANDER
Even terugkijken, want hij heeft natuurlijk ook een voorganger, de heer Wellink, hoe vindt u dat hij het gedaan heeft?

RUTTE
Ik vind dat Wellink het voortreffelijk heeft gedaan, we hebben echt een groot man bij DNB op dit moment. Ik weet dat de irritatie is gegroeid tussen hem en de Kamer en ik heb ook wel natuurlijk de debatten gevolgd in die commissie, de financiële commissie van de Kamer die nu in de enquête is voortgezet en dat was robuust, die dialoog, zou je kunnen zeggen, maar het is een man met een enorm gezag. Hij heeft Basel geleid, het hele Basel-proces, hij wordt binnen de ECB echt gezien als een van de grote autoriteiten, hij heeft in Europa groot aanzien, dus wij nemen echt afscheid van een groot bankpresident.

NOORLANDER
Hem wordt ook verweten dat hij de Nederlandse bankensector niet voldoende in de gaten heeft gehouden.

RUTTE
Ik ga nu niet Wellink… u vraagt mij, wat vind je van Wellink, dit vind ik van hem en als het gaat om de gebeurtenissen in 2008, ja, maar ik wijs er wel op dat wat toen gebeurd is, de samenloop van omstandigheden, in de hele wereld, de hele Westerse wereld, Amerika, het VK, Duitsland, Nederland, Frankrijk, België, heeft in al die landen geleid tot enorme stormen in het bancaire stelsel. Ja, had je dat allemaal kunnen zien aankomen, etc. Met de kennis van nu is dat makkelijker gezegd, maar dat neemt niet weg dat hij een groot man is.

NOORLANDER
U vindt niet dat hij in die tijd fouten heeft gemaakt bijvoorbeeld door toch te weinig in te grijpen bij banken?

RUTTE
Ik ga nu niet uit die tijd veertien jaar dat Wellink daar gezeten heeft alle precieze gebeurtenissen één voor één aflopen en daar een stempeltje goed of afgekeurd opzetten, dat vind ik ook pedant als ik dat zou doen. In algemene zin zeg ik dus gewoon echt een van de beste bankpresidenten in Europa, dat kan ik je echt verzekeren.

BROEKHUIZEN (HET FINANCIEELE DAGBLAD)
Over het proces van die benoeming, afgelopen week zijn er heel wat namen over en weer gegaan, in het informele circuit, allerlei namen ook afgevallen. Dat moet voor de heren toch…

RUTTE
Ik ga daar geen commentaar op geven, ik weet dat inderdaad het Financieel Dagblad daar nogal berichten over heeft gehad, ik ga die niet bevestigen of ontkennen. Er is natuurlijk altijd een gesprek met zo'n RvC en dat heeft geleid in een zorgvuldig proces tot deze benoeming, dat is een voordracht van de RvC die wij van harte hebben overgenomen.

BROEKHUIZEN
Maar er zijn toch wel wat namen beschadigd ook op deze manier…

RUTTE
Nogmaals ik ga echt niet speculeren of namen die genoemd waren wel of niet klopten en of die ooit wel of niet een rol hebben gespeeld, dat doe ik echt niet.

BROEKHUIZEN
Maar wat vindt u van het idee dat er toch een beetje weinig regie op het hele proces lijkt te zitten?

RUTTE
Daar ben ik het niet mee eens.

BROEKHUIZEN
U zegt er wordt overlegd met de RvC iets besloten, of is het gewoon een besluit van u en de minister van Financiën?

RUTTE
Nee het is een voordracht van de RvC die het kabinet heeft overgenomen.

BROEKHUIZEN
Ja, de voordracht komt van die kant, maar dat is toch gewoon uw besluit, dat hoeft u toch niet met hen dan te bespreken?

RUTTE
Ik begrijp het niet. De RvC doet een voordracht, dat is Klaas Knot, en die hebben wij vandaag als president hebben wij hem benoemd, op voordracht van de RvC.

BROEKHUIZEN
Ik dacht in overleg met de RvC.

RUTTE
Nee, sorry, dan heb ik verkeerd iets gezegd, nee we hebben een voordracht gehad van de RvC en dat heeft vandaag geleid tot een benoeming.

BROEKHUIZEN
Dus het is niet zo dat op een gegeven moment een naam bij u op tafel lag die door de RvC…

RUTTE
Nee, maar ik ga kijk, luister, hoe dat proces dan precies loopt dat is echt een proces van achter de schermen. Uiteindelijk is er een voordracht van de RvC, dat is het formele moment dat wij een benoeming moeten doen, die hebben we vandaag gedaan. En dat er gespeculeerd wordt in de media over namen etc. etc. ja, dat moge zo zijn, maar daar kan ik geen commentaar op geven.

KRIJGER (REUTERS)
Wie wil de regering als opvolger van Strauss-Kahn en wat vindt u van de Franse minister Lagarde die nu wordt getipt als opvolger?

RUTTE
Wij willen graag iemand uit Europa, ik kan helaas ook hier, ook vanwege het proces vanwege de gesprekken in Europa die gaande zijn niet speculeren of wij bepaalde namen steunen. Ik heb er deze week over gesproken met, ik was in Warschau dinsdag, en heb er woensdag over getelefoneerd met de Duitse bondskanselier, maar ik kan niet zeggen precies hoe wij ons daar in opstellen, omdat dat natuurlijk ook onderdeel is van een proces waarin natuurlijk ook een element van onderhandelen zit. Dus daar kan ik niet over praten, maar wij willen graag een Europeaan.

VISCHJAGER
Ik ben blij dat u weer terugbent, want vorige week was het met minister Rosenthal, ik weet niet of hij zo heet, u heet in ieder geval meneer Rutte, ja er wordt gezegd dat hij niet zo heet, uit de oorlog, maar dat is niet aan de orde.

RUTTE
Ik ken hem als Rosenthal, dus.

VISCHJAGER
Oh, dat is aardig, maar waar het om gaat is dat ik hem een vraag gesteld heb over de NAVO op verzoek ook van de NAVO, want wat was er gebeurd, als een auto op straat rijdt en er valt een kind uit dat in een plas bloed blijft liggen dan stopt 'ie natuurlijk als je er bij kan, dan ga je niet doorrijden. Nou is de NAVO wel doorgevaren, die hadden een boot met vluchtelingen en die zijn dus allemaal doodgegaan of een gedeelte daarvan omdat ze dus geen water en voedsel hebben gekregen en toen kreeg de Volkskrant,  die heeft dat opgeschreven en The Guardian, en ook de andere, dat vind ik heel moedig van de Volkskrant, want wat bleek nou, dat de NAVO zei dat dat niet waar was. Dus toen moest ik dat van de NAVO maar eens aan de minister van Buitenlandse Zaken zeggen, maar die vindt dat ik de Franse staat ter verantwoording moest roepen. Ik wou dat graag met u doen, vindt u dat goed?

RUTTE
Ja, ik kan het wel opschrijven, maar ik vrees dat ik niet helemaal het verhaal scherp heb.

VISCHJAGER
U komt er wel achter. (onverstaanbaar, red.)

RUTTE
Ik schrijf toch maar even op, dat zal niet bevredigend zijn, want ik kan daar moeilijk iets van vinden. Ik hoor wat u zegt, ik weet er echt te weinig van, dat schrijf ik nu op. U heeft de vraag al bij Rosenthal neergelegd het lijkt me veel beter dat hij dat doet. Daarom vond ik het ook zo goed dat hij vorige week hier stond. Ik wist dat dit ging komen. Een handtekening, ja. Maar luister, nee als die vraag bij hem is neergelegd hoeft hij mij niet rapport uit te brengen dat hij die vraag van u gekregen heeft, dan is hij er vast mee aan de slag.