Vergaande overeenstemming over veiligheid werknemers openbaar vervoer
Rijk, provincies, stadsregio’s, vervoerders, vakbonden en vertegenwoordigers van politie en OM zijn het eens geworden over de uitvoering van 14 van de 16 maatregelen die agressie en geweld tegen werknemers in het openbaar vervoer moeten verminderen. Zo liggen er nu afspraken over een pilot met extra inzet van toezichthoudend personeel in een aantal gebieden in het streekvervoer,de Amsterdamse stadsregio en extra toezicht in de Rotterdamse metro. Over het vaststellen van een minimumnorm voor sociale veiligheid bij aanbestedingen en de extra inhaalslag voor camera’s in streekbussen wordt door de partijen onder regie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) nog gesproken.
Na een toename van incidenten in het openbaar vervoer werd in 2009 in opdracht van de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het ministerie van Infrastructuur en Milieu de Taskforce Veiliger Openbaar Vervoer ingesteld. De Taskforce, met daarin alle betrokkenen uit het OV, kwam met een pakket van 16 maatregelen om agressie en geweld te voorkomen, te beperken en af te handelen. Een stuurgroep onder leiding van het ministerie van BZK heeft deze maatregelen zover uitgewerkt dat ze nu in de praktijk kunnen worden toegepast. De beide betrokken ministeries dragen 3,7 miljoen euro bij.
Overigens is een groot aantal maatregelen en pilots, waarover eerder al overeenstemming bestond, in gang gezet. Zo is, met diverse pilots rond een speciale OV-contactfunctionaris van de politie, de samenwerking en de informatie-uitwisseling tussen de politie en het OV de afgelopen tijd sterk verbeterd. Ook ligt er een CAO-akkoord in het streekvervoer waarin is afgesproken dat alle nieuwe bussen worden voorzien van camera’s. Verder is er een succesvol experiment uitgevoerd waarbij in noodsituaties camerabeelden vanuit de bus direct werden doorgegeven aan politie.
De bevoegdheden van bijzondere opsporingsambtenaren kunnen worden verruimd waardoor ze ook proces-verbaal mogen opmaken voor geweldmisdrijven. Bij de Eerste Kamer ligt inmiddels een wetsvoorstel dat een opgelegd reisverbod strafbaar stelt. Tevens zijn er voorbereidingen getroffen om een verblijfsverbod te kunnen opleggen. In de gebieden Amsterdam/Almere en Noord-Brabant/zuidelijk deel van Zuid-Holland worden voor een jaar extra toezichthouders ingezet die ook buiten het ‘eigen’ concessiegebeid kunnen optreden. Hun inzet wordt centraal aangestuurd en kan dus tot een efficiëntere inzet leiden.
Over het vaststellen van een landelijke geldende minimumnorm voor sociale veiligheid bij aanbestedingen loopt nog overleg. Een werkgroep van vervoerders, vervoersautoriteiten en vakbonden willen nog een verdere verkenning doen naar een veiligheidspakket dat voor werknemers de veiligheid op een acceptabel niveau brengt. De provincies en streekvervoerbedrijven gaan om de tafel zitten om afspraken te maken op welke probleemlijnen bussen een camera krijgen. Camera’s dragen bij aan het vergroten van de pakkans van de daders, bewijsvoering en het veiligheidsgevoel van werknemers en passagiers. In het streekvervoer heeft na een inhaalslag ruim 80 procent van de bussen een camera. Een extra inzet op probleemlijnen in het gebied Haarlem-IJmond is al afgesproken.