Bieden via internet bij executieverkoop woning
Particulieren kunnen straks bij de gedwongen verkoop van een huis een bod doen via internet. Het is één van de maatregelen die minister Opstelten van Veiligheid en Justitie neemt om een executieveiling aantrekkelijker te maken. Daarmee wordt de kans kleiner dat huizen (ver) beneden de marktwaarde worden verkocht en krijgen particulieren op de veiling meer mogelijkheden. De bewindsman stuurt daarover een wetsvoorstel voor advies naar de Raad van State.
Nu zorgen het ontoegankelijke karakter van de veiling en de risico’s voor de particuliere koper ervoor dat een woning gemiddeld 30% minder opbrengt dan bij onderhandse verkoop. Het zijn vooral handelaren die de markt beheersen en in veel gevallen de prijs laag houden. Banken lijden verlies en de huiseigenaar blijft, omdat hij uit de opbrengst van de veiling de hypotheekschuld niet kan aflossen, achter met een restschuld. De minister wil dat veranderen.
Internet maakt de executieveiling transparant. Digitale bieders kunnen de veiling in de zaal volgen en de bieders in de zaal zien de elektronische biedingen binnenkomen. Er wordt precies vastgelegd wie wanneer welk bod heeft uitgebracht. De internetveiling kan gelijktijdig met een veiling in de zaal plaatsvinden, maar ook zelfstandig.
De notaris controleert via een internetapplicatie of het biedingsproces ordelijk verloopt en of iedereen die een bod wil uitbrengen gelijke kans krijgt. De voorbereiding van de internetveiling wijkt niet af van de fysieke veiling, zoals informatieverstrekking aan schuldenaar en kopers en tijdige aankondiging van de veiling.
Ook bepaalt de notaris via welke website kopers kunnen bieden. Een internetveiling moet veilig, toegankelijk en betrouwbaar zijn. Bieders mogen de gang van zaken niet manipuleren en back-ups moeten voorkomen dat veilinggegevens verloren gaan. Verder moeten belangstellenden het aanbod van te veilen huizen makkelijk kunnen bekijken. Pas als iemand wil gaan bieden, wordt hij verplicht zich te registreren. Daarna worden de biedingen ingevoerd.
Om de positie van particulier kopers te verbeteren, wordt bezichtiging van een woning vóór de veiling eenvoudiger. Nu weten kopers vaak niet wat zij bij aankoop zullen aantreffen. Straks worden, zodra de bank overgaat tot executie van het pand, de huiseigenaar of de huurder verplicht mee te werken aan bezichtiging.
Een ander obstakel is onbekendheid met eventuele huurders in een op een veiling gekocht pand. Dat schrikt particuliere kopers af. Daarom moet vóór de veiling duidelijk zijn of een woning in verhuurde staat verkocht wordt en zo ja, op welke termijn de huurders het pand verlaten. De bank wordt daar verantwoordelijk voor. Een huurder krijgt volgens de nieuwe regeling maximaal drie maanden de tijd om de woning te ontruimen in plaats van maximaal een jaar, zoals nu.
Momenteel is bij schade aan de woning na de veilingverkoop maar vóór de inschrijving in het kadaster het risico voor de particuliere koper. Velen willen dat risico niet nemen. Een onroerendgoedhandelaar doet dat makkelijker, omdat hij een eventueel verlies op een woning kan verrekenen met de prijs van andere woningen die hij aankoopt of bezit. De veilingkoper kan straks - als tegemoetkoming - de schade van de koopprijs aftrekken. Voorwaarde is dat hij aantoont waar de schade is toegebracht. Dit kan bijvoorbeeld met behulp foto’s, genomen tijdens de bezichtiging.
Verder sleutelt de minister aan de verdeling van de veilingkosten die nu vrijwel allemaal voor rekening van de koper komen. Bovendien weet de koper tevoren niet hoe hoog die zijn. De kosten worden straks evenwichtig verdeeld tussen koper en verkoper. Een ingebouwde rekenmodule bij de internetveiling kan bij elk nieuw uitgebracht bod direct de totale kosten tonen. Dan weet de koper waar hij aan toe is.