Vreeman adviseert sociale partners geld te reserveren voor arbeidsovereenkomsten
De postmarkt moet een sector worden met gangbare Nederlandse arbeidsvoorwaarden. Dat kan als nieuwe postbedrijven en vakbonden tot afspraken komen over het percentage mensen dat met een arbeidsovereenkomst werkt. De overheid moet hiervoor de juiste kaders vaststellen. De sociale partners moeten geld reserveren in een nieuw op te zetten arbeidsovereenkomstenfonds.
Foto: Robert Goddyn - Minister Kamp (SZW), Ruud Vreeman en staatssecretaris Henk Bleker (ELenI)
Dat adviseert Ruud Vreeman in zijn advies aan staatssecretaris Bleker (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) en minister Kamp (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) over de impasse die is ontstaan tussen de nieuwe postbedrijven en de vakbonden over een nieuwe cao. Vreeman is eind november aangesteld om de ontstane situatie en mogelijkheden te onderzoeken.
Sleutel
De sleutel om uit de impasse te komen ligt volgens Vreeman bij de sociale partners. Vreeman stelt in zijn rapport dat het noodzakelijk is dat de sociale partners weer met elkaar om tafel gaan zitten en bouwen aan wederzijds vertrouwen. Een nieuw akkoord is cruciaal voor een stabiele postmarkt, aldus Vreeman. In zijn advies geeft Vreeman aan dat uiterlijk 1 april 2011 een nieuw akkoord moet zijn gesloten over het percentage arbeidsovereenkomsten bij nieuwe postbedrijven. Daarin moeten afspraken worden gemaakt over onder andere percentages op vastgestelde momenten (ingroeipad), einddoel en termijn (te denken valt aan een einddoel van 80%). Vreeman gelooft in de goede intenties van de betrokken partijen en de impuls die zijn advies geeft aan het vertrouwen tussen de sociale partners. Dat samen moet volgens Vreeman de basis zijn voor een nieuw structureel akkoord voor de postmarkt.
Fonds voor arbeidsovereenkomsten
Volgens Vreeman is het van belang om financiële ruimte te creëren voor de nieuwe postbedrijven om de overgang naar arbeidsovereenkomsten te kunnen betalen. In zijn advies stelt hij daarom voor dat postbedrijven (inclusief TNT) en vakbonden, onder onafhankelijk voorzitterschap, een tijdelijk gezamenlijk fonds oprichten: het arbeidsovereenkomstenfonds. Het fonds compenseert het verschil in kosten voor een arbeidsovereenkomst en een Overeenkomst van Opdracht (ovo). Daarnaast kan het fonds mogelijk een bijdrage leveren aan het van naar werk begeleiden van TNT-postbodes van wie de baan wordt bedreigd. Bedrijven storten een bijdrage in het fonds en krijgen vervolgens naar rato van de afgesloten arbeidsovereenkomsten uitgekeerd uit het fonds. De hoogte van de storting van een bedrijf moet groter zijn dan het kostenvoordeel door niet te voldoen aan het ingroeipad en moeten worden bepaald door een onafhankelijke partij.
Overheid
De sociale partners moeten volgens Vreeman de ruimte krijgen om te komen tot een nieuw akkoord. Tot die tijd zou de huidige Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) die bedrijven per 15 januari 2011 verplicht om alle postbezorgers een arbeidsovereenkomst aan te bieden, geen hypotheek moeten leggen op de gesprekken. Hij adviseert daarom de regering deze verplichting in ieder geval tot 1 april 2011 uit te stellen. Mochten de sociale partners er voor 1 april 2011 niet uitkomen en dus geen afspraken hebben gemaakt over een nieuw einddoel en het opzetten van het arbeidsovereenkomstenfonds, dan dient de overheid de invulling van het tijdspad, de ingroei en het eindpercentage arbeidsovereenkomsten, op dat moment zelf te bepalen.
Visie
Postbezorgers werken nu op basis van een ovo. Dit is een legitieme rechtsvorm die mogelijk ook in andere sectoren in de toekomst vaker zal voorkomen. Aanbieders van laaggeschoolde arbeid missen vaak onderhandelingsmacht, zoals zzp’ers die op basis van hun vakkennis eerder wel hebben . De overheid moet daarom volgens Vreeman een fundamentele visie op het gebruik van ovo’s aan de onderkant van de arbeidsmarkt opstellen. Een andere aanbeveling van Vreeman is om de eis van arbeidsovereenkomst, of een verplicht percentage, in de Postwet op te nemen.
Basis
Volgens staatssecretaris Bleker en minister Kamp is het advies een belangrijke stap op weg naar een goed werkende postmarkt. Bleker: “Het is een gedegen advies, waar ik positief tegenover sta, omdat het gericht is op het bereiken van een duurzame oplossing voor de hele sector. De geschetste aanpak zorgt voor fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en houdt tegelijkertijd voor de korte termijn rekening met de werkgelegenheid bij de nieuwe postbedrijven.” Minister Kamp vindt dat postbedrijven en vakbonden nu voortvarend aan de slag moeten. Hij is bereid het advies van Vreeman over te nemen om het gebruik van ovo’s nader te onderzoeken.