Rechtspraak slagvaardiger door nieuwe gerechtelijke kaart
Minister Opstelten van Justitie wil de rechtspraak slagvaardiger maken door de gebiedsindeling van rechtbanken en gerechtshoven te veranderen. Deze herziening van de gerechtelijke kaart van Nederland betekent dat het aantal arrondissementen wordt teruggebracht van 19 naar 10 en het aantal ressorten van 5 naar 4. Dit staat in een wetsvoorstel dat minister Opstelten vandaag voor consultatie aan adviesinstanties heeft gestuurd.
Sinds 1934 zijn er in Nederland 19 rechtbanken. De 5 gerechtshoven dateren uit 1877. Door de nieuwe gebiedsindeling fuseren diverse rechtbanken, zodat er 10 rechtbanken ontstaan. Daarnaast worden de gerechtshoven in Arnhem en Leeuwarden samengevoegd.
Door deze opschaling ontstaan er meer mogelijkheden om de behandeling van zaken binnen één rechtbank of gerechtshof beter te organiseren. De rechtspraak krijgt zo meer ruimte om deskundigheid op te bouwen op specialistische terreinen. Ook biedt de nieuwe indeling meer mogelijkheden om maatwerk te leveren en rechtspraak zichtbaarder te maken voor de burger.
Elke rechtbank en elk gerechtshof krijgt verschillende zittingsplaatsen. Er komen in totaal in het gehele land 32 zittingsplaatsen die op voordracht van de minister van Veiligheid en Justitie in een algemene maatregel van bestuur worden aangewezen. De Raad voor de rechtspraak stelt in overleg met alle betrokkenen vast hoe de zaken over deze zittingsplaatsen worden verdeeld. Daarnaast kan de Raad voor de rechtspraak nog andere zittingsplaatsen aanwijzen. Dat kunnen ook tijdelijke zittingsplaatsen zijn, bijvoorbeeld voor de berechting van strafbare feiten die zijn begaan bij een grootschalig incident.
De nieuwe indeling in tien arrondissementen zal ook gaan gelden voor de indeling van de toekomstige regionale eenheden van de te vormen nationale politie.
Ook het openbaar ministerie volgt deze indeling. Er komen dus tien arrondissementsparketten. Verder worden de huidige vijf ressortsparketten vervangen door één landelijk ressortsparket. Voor het openbaar ministerie verandert er echter feitelijk weinig, omdat de nieuwe arrondissementen aansluiten op de huidige regio’s en omdat er in de zgn. tweede lijn al één landelijke ressortelijke organisatie is.
Het wetsvoorstel regelt verder dat de gerechtsbesturen anders worden georganiseerd. Er komen kleinere gerechtsbesturen, die zich meer zullen bezighouden met het daadwerkelijk besturen van een gerecht. In de nieuwe gerechtsbesturen zitten twee rechters en een niet-rechter.
Het wetsvoorstel tot herziening van de gerechtelijke kaart is door minister Opstelten voor advies toegezonden aan alle betrokken organisaties. Daarnaast kan iedereen op het wetsvoorstel reageren via www.internetconsultatie.nl . Tot half februari 2011 kunnen reacties worden ingezonden.
10 Nieuwe rechtbanken
- De rechtbanken Alkmaar en Haarlem fuseren tot de rechtbank Noord-Holland;
- De rechtbanken Dordrecht en Rotterdam fuseren tot de rechtbank Rotterdam;
- De rechtbanken Breda en Middelburg fuseren tot de rechtbank Zeeland-West-Brabant;
- De rechtbanken Assen, Groningen en Leeuwarden fuseren tot de rechtbank Noord-Nederland;
- De rechtbanken Almelo, Arnhem, Zutphen en het Overijsselse deel van de rechtbank Zwolle-Lelystad fuseren tot de rechtbank Oost-Nederland;
- De rechtbank Utrecht en het Flevolandse deel van de rechtbank Zwolle-Lelystad fuseren tot de rechtbank Midden-Nederland;
- De rechtbanken Roermond en Maastricht fuseren tot de rechtbank Limburg.
- De rechtbank Amsterdam blijft bestaan, met dien verstande dat het Gooi en de Vechtstreek bij de rechtbank Midden-Nederland worden gevoegd.
- De rechtbank ’s-Gravenhage blijft bestaan; de naam wordt: rechtbank Den Haag.
- De rechtbank ’s-Hertogenbosch blijft bestaan.
32 Zittingsplaatsen aangewezen bij AmvB
Almelo, Alkmaar, Almere, Amersfoort, Amstedam, Apeldoorn, Arnhem, Assen, Bergen op Zoom, Breda, Dordrecht, Eindhoven, Enschede, Gouda, ’s-Gravenhage, Groningen, Haarlem, Haarlemmermeer, ’s-Hertogenbosch, Leeuwarden, Leiden, Lelystad, Maastricht, Middelburg, Nijmegen, Roermond, Rotterdam, Tilburg, Utrecht, Zaanstad, Zutphen en Zwolle.