Overheid en burger: het gedeelde belang
Hoe benader je als overheid iemand die een verzoek tot naamsverandering niet gehonoreerd ziet? Of iemand die een aangevraagde vergunning niet toegewezen krijgt? Over dit soort kwesties ging de bijeenkomst Burgergericht Werken die gisteren plaatsvond op het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Enkele recente resultaten in versoepeling van de omgang tussen overheden en burgers kwamen hier aan bod. In een interviewronde konden de betrokken organisaties hierover van gedachten wisselen, zoals de IND en het UWV. ‘Respect’ blijkt een sleutelwoord te zijn. Zelf tijdig contact opnemen, begrijpelijk en luisterend optreden, het kan in een aantal gevallen slepende (juridische) conflicten voorkomen. Het gaat immers om zaken die de levenssfeer van mensen raken en waarbij de overheid er goed aan doet tactvol met hun teleurstelling om te gaan.
Ook al klinkt dat alles misschien vanzelfsprekend, de praktijk is weerbarstig en burgers voelen zich lang niet altijd gehoord. Overheidsfunctionarissen zijn zich dat niet altijd bewust en soms schiet de tijd hen tekort. Dat moet en kan anders, zo bleek uit deze bijeenkomst. Minister Opstelten vermeldde in een korte toespraak hoe hij als burgemeester van Rotterdam in een radioprogramma inging op vragen van inwoners. Dat werd altijd zeer gewaardeerd. Hij benadrukte dat door de hele overheidsorganisatie heen het burgergericht werken een ‘state of mind’ zou moeten zijn.
Bij deze gelegenheid werd afscheid genomen van Monique de Vries als ambassadeur Pro-actieve Geschiloplossing in de relatie overheid – burger. Op verzoek van het ministerie heeft zij (oud-staatssecretaris voor Verkeer en Waterstaat) in dit kader een aantal activiteiten in gang gezet om het burgerbewustzijn bij overheidsfunctionarissen (verder) te vergroten. Dat geldt zowel landelijk als lokaal. Deze opdracht wordt voor Veiligheid en Justitie nu overgenomen door twee interne ambassadeurs.
De boodschap van deze bijeenkomst was kortom: als overheid kun je niet aan alle wensen van burgers tegemoet komen, maar je kunt hen wel op de juiste manier bejegenen en tijdig reageren. Dat haalt al veel kou uit de lucht en voorkomt soms procedures. Waar nodig zullen overheidsmedewerkers zich dus moeten bekwamen in ‘burgergericht werken’.