Toespraak staatssecretaris De Krom bij de opening van de website Wajong Wijzer

Toespraak | 13-12-2010

Dit kabinet gelooft in de kracht van mensen. En in bedrijven als Nedco die mensen de kans geeft die kracht te laten zien. Door mensen met een arbeidshandicap gewoon mee te laten draaien. En dat is precies waar het mij om gaat. Mensen beoordelen op wat ze wél kunnen. Dat is cruciaal in een moderne arbeidsmarkt. Talent kan en mag niet ongebruikt blijven. Er moeten zoveel mogelijk kansen zijn om jezelf waar te maken, mee te draaien, aansluiting te vinden bij collega’s, en onderdeel te worden van een bedrijf. Dit is naar mijn diepe overtuiging de beste manier om je plek in de maatschappij te vinden.

Ik ben vandaag ook hier omdat het kabinet heel graag bedrijven zoals Nedco wil complimenteren met hun inzet. En daarmee andere werkgevers aanmoedigen om hetzelfde te doen. Uit recent onderzoek blijkt dat maar liefst 93 procent van de benaderde werkgevers geïnteresseerd is in het werken met wajongeren.
93 procent! Ik was verrast door de grote bereidheid van werkgevers om Wajongeren in dienst te nemen. Ook bleek dat het absolute aantal werkende Wajongeren stijgt. En dat allemaal in een tijd dat veel bedrijven nog kampen met de naschokken van de crisis.

Goed nieuws dat vertrouwen geeft! Maar tegelijkertijd blijven nog te veel kansen liggen. Ik vind dat ronduit zonde. In de eerste plaats vanwege de mensen waar het om gaat. Maar ook omdat we ons dat niet meer kunnen veroorloven. De komende krapte op de arbeidsmarkt betekent dat we iedereen keihard nodig hebben. Ook mensen met een arbeidshandicap. Het is dus in het belang van bedrijven zelf om iedereen die kan naar vermogen in te schakelen.

Aan de ene kant hebben we Wajongeren die dolgraag aan de slag willen. En aan de andere kant werkgevers die interesse, en een eigenbelang, hebben om hen in dienst te nemen. Maar ze komen nog onvoldoende bij elkaar. Het heeft wat weg van een glazen doolhof: je ziet elkaar maar je komt niet in elkaars buurt. Een site als de “Wajong Wijzer” moet helpen om vastbesloten, en snel, uit dat doolhof te navigeren.

Dat is ook noodzakelijk. Want als we niets doen, barst de Wajong-regeling uit haar voegen. De laatste vijftien jaar verdubbelde het aantal Wajongeren van 103.000 in 1995 naar 200.000 nu. En als we niets doen verdubbelt dit aantal opnieuw naar 400.000 in 2040. Dit zijn grote cijfers. Die nogal abstract klinken. Maar voor alle helderheid: het betekent dat op dit moment twee schoolklassen jongeren per dag in de fuik van een uitkering terecht komen. Dat is sociaal onacceptabel. En financieel onhoudbaar. Daarnaast is het gewoonweg onnodig zoveel mensen in de lente van hun leven al winterklaar te maken. De eerder dit jaar ingevoerde nieuwe Wajong is een stap in de goede richting. Maar er is meer nodig.

Het UWV schat in dat 70 procent van de Wajonginstroom perspectief heeft op loonvormend werk. Meer dan de helft zou gewoon mee kunnen draaien op de werkvloer. De realiteit is echter dat op dit moment nog maar een kwart van de Wajongeren werkt. Een bizarre situatie als u het mij vraagt. Dit kan anders. En dit moet anders. Om te beginnen is het belangrijk dat zowel Wajongeren, bedrijven en overheden hun eigen verantwoordelijkheid goed begrijpen. Die eigen verantwoordelijkheid wordt nu al goed opgepikt via tal van resultaatgerichte initiatieven. Er zijn, bijvoorbeeld, convenanten afgesloten over de inzet van werkgevers.
Er is een werkgeversservicepunt, wajongbedrijfsadvies, (interne)  jobcoaching, jobcarving, enzovoorts. Ook worden er “Wajongmarkten”- en ontbijten met werkgevers georganiseerd om de mogelijke onbekendheid met Wajongeren weg te nemen. Alles wat de afstand tussen Wajongeren en werkgevers kan slechten, is naar mijn overtuiging welkom en nodig. De Wajong Wijzer hoort daar vanzelfsprekend bij.

Maar kijk bijvoorbeeld ook naar het initiatief CAP100 van Lingo-presentatrice Lucille Werner. Hierbij worden 100 mensen met een arbeidshandicap onder de aandacht gebracht van werkgevers met als doel een plek op de arbeidsmarkt te vinden. Er zijn bovendien al veel meer bedrijven en instellingen die initiatief nemen om mensen met een arbeidshandicap gewoon mee te laten draaien. En dat zijn niet de minste namen. Ik heb het dan over, bijvoorbeeld, de NS, Philips, De Bijenkorf, NUON, KPN en onlangs is hier ook IKEA bijgekomen. Deze bedrijven begrijpen als geen ander dat het mes aan twee kanten snijdt. Enerzijds mensen de mogelijkheid bieden aan het werk te gaan.

Anderzijds bereiden zij zich hiermee voor op de toekomstige arbeidsmarkt waarop het lastig is personeel te vinden. Zeer verstandig.

De overheid kan en moet helpen waar dat nodig is. Maar Wajongeren zelf hebben natuurlijk ook een grote verantwoordelijkheid. Iedereen die kan, dus ook Wajongeren, moet goed begrijpen dat je zelf ook energie moeten stoppen in het vinden van werk. Uit de voorbeelden die ik net gaf, blijkt dat het werk, en de wil, er is. Werk dat soms gevonden moet worden, en waar dan natuurlijk wel moeite voor worden gedaan. Aarzel dus niet en pak je eigen leven met beide handen aan. 

Dames en heren, het kabinet wil zoveel mogelijk mensen laten deelnemen op de arbeidsmarkt. Iedereen is straks hard nodig. Er is dus ook beleid nodig dat mensen activeert om aan de slag te gaan. Dit beleid moet eenvoudig zijn en niet voor onnodige administratieve rompslomp zorgen. Maar nog veel belangrijker: het moet vooral zijn gericht op de mogelijkheden van mensen zelf. Dit is de reden waarom het kabinet alle losse regelingen – dus de WWB, de Wajong en de Wsw – zoveel mogelijk wil samenvoegen. Deze nieuwe regeling “Werken naar Vermogen” zal mensen activeren aan de slag te gaan. Het zal uitvoerders in staat stellen om effectiever te werken. Waardoor we meer kunnen doen met minder geld. Het doel is simpel: de kwaliteiten van zoveel mogelijk mensen verzilveren in een normale baan. Zo nodig met begeleiding en ondersteuning.

Het is dan wel nodig dat werkgevers en werknemers beter dan voorheen met elkaar in contact komen. De Wajong Wijzer helpt daarbij.

Ik doe ook een oproep, aan iedereen die een werknemer zoekt, om deze site te raadplegen. De site is tot stand gekomen dankzij partijen die ervaring hebben met de materie, namelijk de RWI, het UWV en kennis- en informatiecentrum Crossover. Het UWV zal de site gaan gebruiken om werkgevers met Wajongeren bekend te maken. De Wajong Wijzer wijst op een heldere en eenvoudige manier de weg in regels en procedures. Het is zo gemaakt dat voor een werkgever snel duidelijk is wat hij precies moet doen om een Wajongere in dienst te nemen. Er wordt ook uitgelegd dat een werkgever er nooit alleen voor hoeft te staan. In de werkregeling is immers altijd de mogelijkheid van begeleiding opgenomen. Zo kan bijvoorbeeld een Wajongere door een jobcoach worden begeleid. Maar bedrijven kunnen ook een eigen werknemer aanstellen voor een meester/gezel-achtige begeleidingsrol. Op die manier wil de regering ondersteuning bieden waar het nodig is. En maatwerk.

Dames en heren, ik rond af. Ik wil u nogmaals hartelijk danken dat ik vandaag hier bij Nedco de Wajong Wijzer mag lanceren. Er is mij veel aan gelegen dat hier te doen. Nedco begrijpt dat het in zowel het eigen als het werknemersbelang is om wajongeren in dienst te nemen. Het is een bedrijf dat zich goed voorbereidt op de toekomst. Een toekomst waarin iedereen hard nodig is en gebruik maakt van zijn talenten. Want talent: daar draait het uiteindelijk om. Ik wil dat echt benadrukken. Te lang is er gekeken naar wat mensen niet kunnen. Er moet gekeken worden naar wat wél mogelijk is. Dit komt echt uit mijn tenen dames en heren. De toekomst ligt open. Het is aan ons om daar optimistisch en vol energie mee om te gaan. Ik wil een toekomst waarin iedereen het beste uit zichzelf haalt.
Daar werk ik naartoe, daar werkt Nedco naartoe en velen met ons. Maar het moeten er meer worden. Het komt recht uit mijn hart als ik u zeg dat Wajongeren aan de slag moeten. Jezelf nuttig voelen door een bijdrage te leveren aan de maatschappij is van ongekend belang. Ik zie en weet dat er veel talent en wilskracht is. Dat gaan we aanboren. Dat gaan we verzilveren. Wie kan werken, werkt. Wie kansen krijgt, moet die pakken. Wie hulp nodig heeft, krijgt die. Als we dat allemaal doen moet het lukken. En gaat het lukken. Ik heb er zin in. En ik heb er alle vertrouwen in.

Dank u wel.