Nederland zet in op internationale handelsregels bij beschikbaarheid schaarse grondstoffen
Nederland wil op internationaal niveau de beperkingen in grondstoffenhandel bestrijden. De nadruk ligt op handhaving van internationale handelsregels binnen de WTO. Ook wil het kabinet dat grondstoffen in de lopende en toekomstige onderhandelingen over vrijhandelsakkoorden worden opgenomen.
Dat schrijft staatssecretaris Bleker (Buitenlandse Handel) in een brief aan de Tweede Kamer. Volgens Bleker wil het kabinet de grondstofzekerheid vergroten op een wijze die de concurrentiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven versterkt en ook toekomstige generaties van de levering van schaarse grondstoffen verzekert.
Zeldzame aardmetalen
In juni 2010 heeft China een exportbeperking voor zeldzame aardmetalen aangepast. De jaarlijkse exportquota voor zeldzame aardmetalen zijn met 32 procent verlaagd voor Chinese bedrijven en met 54 procent voor buitenlandse bedrijven. Nederland houdt de situatie ten aanzien van de Chinese exportbeperkingen op zeldzame aardmetalen nauwgezet in de gaten. Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) is in gesprek met bedrijven die hierdoor geraakt kunnen worden. Enkele Nederlandse bedrijven hebben hun zorgen geuit. Deze bedrijven zijn bij hun productie afhankelijk van de invoer uit China. Zij zijn met name bezorgd over mogelijke beperkte toegang tot deze grondstoffen in de toekomst. De Europese Commissie is op dit moment bezig met het verzamelen van informatie om te bekijken of een zaak bij de WTO tot de mogelijkheden behoort. Nederland geeft hiervoor input om daarmee de belangen van de Nederlandse industrie duidelijk te maken.
Europese steun
Naast handhaving van de internationale handelsregels, wil het kabinet een dialoog met importeurs en exporteurs van grondstoffen. Nederland onderschrijft ook de EU-doelstellingen om de Europese consumptie van grondstoffen terug te dringen, de beschikbaarheid van grondstoffen die binnen de EU gevonden worden te vergroten en het aanbod van grondstoffen uit derde landen veilig stellen. Eind deze maand wordt een update van deze Europese grondstoffenstrategie verwacht.
Vervanging en hergebruik
Op nationaal niveau wordt de grondstoffenzekerheid op twee manieren aangepakt. Ten eerste richt Nederland zich op innovatie van vervangingsproducten van zeldzame grondstoffen (substitutie). Daarnaast zet Nederland in op het hergebruik (recycling).
Onderzoek
Het CBS heeft eerder in samenwerking met TNO een verkennende studie verricht naar de impact van 44 ‘kritische grondstoffen’ op de Nederlandse economie. De keuze voor deze grondstoffen is gebaseerd op het rapport “Critical raw materials for the EU” uit juli 2010. Daarin heeft de Europese Commissie grondstoffen geselecteerd waarvan de beschikbaarheid kritiek zou kunnen worden. De groep ‘zeldzame aardmetalen’ maakt daar onderdeel van uit. Uit het onderzoek bleek dat bijvoorbeeld sectoren die zich richten op de vervaardiging van machines en apparaten gebruik maken van schaarse grondstoffen. Zij vervaardigen producten zoals kantoormachines en medische instrumenten. Naar aanleiding van de resultaten van deze voorstudie zal EL&I in samenwerking met bedrijven en branche-organisaties kijken naar de afhankelijkheid van de Nederlandse industrie van deze ‘kritische grondstoffen’, waaronder de afhankelijkheid van zeldzame aardmetalen.
Eerder beperkingen
De EU is al eerder, samen met de VS en Mexico, in mei 2009 consultaties met China gestart binnen de WTO. Dit geschil ontstond door vermeende onrechtmatige Chinese exportbeperkingen op negen grondstoffen. De uitspraak wordt begin 2011 verwacht.