Congres Transport en Logistiek Nederland

Toespraak | 20-11-2010

Meneer Sakkers, dames en heren,

Fijn dat ik aan het slot van een drukke zaterdag in uw midden kan zijn. Het was even passen en meten met de agenda. Maar mede dankzij de flexibiliteit van TLN is het gelukt.

Het is goed dat we elkaar ontmoeten.
Want we beleven een spannende tijd.
De crisis die eind 2008 begon, heeft er bij u fors ingehakt.
2009 was een heftig jaar voor de duizenden transportbedrijven in Nederland.
De vervoersvraag kromp met meer dan 10 procent.
Uw winstmarges kwamen onder grote druk te staan.
Voor een aantal van u was het echt erop of eronder.

Ik herinner me nog goed dat vorige winter, ondanks weeralarm en chaos op de weg, de schappen in de winkels gewoon gevuld waren.
Dankzij u!
Ongelofelijk hoe u óók in gure tijden ‘on the move’ blijft.  

Gelukkig schemert er economisch gezien wat licht door de wolken.
Ik zeg niet dat uw zorgen voorbij zijn.
Maar het goederenvervoer trekt weer aan.
U bent weer op zoek naar nieuw personeel.
En misschien denkt u zelfs weer voorzichtig na over nieuw materieel.
In ieder geval meldt DAF Trucks in Eindhoven dat de truckmarkt weer op toeren komt.

Hoe diep de crisis was, blijkt uit cijfers van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid.
Dat voorspelt dat het goederenvervoer pas in 2015 weer op het niveau zal zijn van vlak voor de crisis.
Het is geen dip geweest, maar een krater.

Herstel komt niet vanzelf. Het vereist hard werken.
Van u. En van ons als bestuurders.
U onderneemt.
Ik geef u zoveel mogelijk ruim baan.

Ik wil ervoor zorgen dat ons prille herstel niet geremd wordt door oplopende files en vertragingen. Die kosten ons land een kleine 3 miljard euro per jaar. En een derde daarvan komt ten laste van u (het vrachtverkeer).
Zonde van uw tijd. Zonde van het geld.

Ik kan me voorstellen dat u wilt weten welke lijn ik de komende jaren ga volgen.
Weest u gerust: aan het eind van een welbestede zaterdag ga ik geen lange redevoering afsteken. Maar een paar hoofdlijnen wil ik u graag meegeven. Omdat ik hecht aan een goede interactie met u. We moeten het samen doen.

In mijn aanpak staan drie elementen centraal:
·    Versterking van onze economie;
·    Vrijheid waar dat mogelijk is;
·    Vereenvoudiging van regels.

Versterking economie

Versterking van onze economie is essentieel.
De vraag is: hoe kunnen we vanuit het ministerie van  Infrastructuur en Milieu daar op de beste manier aan bijdragen?

Ik kan een euro van de belastingbetaler (ook van ú dus), maar één keer uitgeven. Bovendien staan we als kabinet voor grote ombuigingen. De totale begroting van mijn ministerie is ongeveer even groot als het bedrag dat het rijk jaarlijks kwijt is aan rentebetalingen op de nationale schuld (rond de 12 miljard euro). Als ondernemer begrijpt u: daar moet iets aan gebeuren.

Onze ambities zijn hoog en onze middelen zijn beperkt. Voor een sterker Nederland moeten we blijven investeren in goede verkeers- en vervoersnetwerken en een ruimtelijke ontwikkeling die daarmee samenhangt. Het gaat om verbetering van de bereikbaarheid en om de kwaliteit van onze steden en onze leefomgeving.

Ik wil een maximaal rendement uit elke te investeren euro. Daarom focus ik op de regio’s en de verbindingen die cruciaal zijn voor onze nationale economie. Dat zijn de gebieden waar de meeste ondernemers actief zijn, waar de meeste mensen wonen en waar het meeste geld verdiend wordt. Concreet gaat het om:
·    regio Amsterdam-Schiphol-Utrecht;
·    regio Rotterdam-Den Haag;
·    regio Eindhoven-Venlo.

Voor capaciteitsuitbreidingen van wegen, vaarwegen, spoor en regionaal OV is de komende 10 jaar in totaal zo’n 40 miljard euro gereserveerd. Hiervan is ruim de helft bestemd voor wegen.

In ieder geval komt er tot 2015 minstens 800 kilometer aan rijstroken bij.
Dat is zo’n 6 procent van het totaal aantal rijstrookkilometers op het hoofdwegennet.

Daarnaast wil ik kijken of we meer privaat geld kunnen aantrekken voor infrastructuur.
De afgelopen jaren is een begin gemaakt met publiek-private samenwerking. Daarbij dagen we de markt uit met efficiënte en effectieve oplossingen te komen. Oplossingen op het gebied van ontwerp en bouw, maar ook van beheer, financiering en onderhoud van infrastructuur. De overheid is de regisseur; de markt is de creatieve kracht die het wáármaakt

We werken al in deze richting. Onder meer bij de Tweede Coentunnel en Westelijke Randweg.

PPS kan ons meerwaarde opleveren. Daarmee bedoel ik: een beter resultaat voor hetzelfde geld. Of een even goed resultaat voor minder geld.

Ik wil goed kijken naar de mogelijkheden om pensioenfondsen, banken en andere private partijen meer te betrekken bij het vergroten van de capaciteit van onze infrastructuur. Tolheffing is daarbij een optie. Maar laat één ding duidelijk zijn: dat geldt alléén voor nieuwe, extra infrastructuur. Op het gewone wegennet gaan we geen tol heffen. De auto is geen melkkoe.

Dus ook geen kilometerheffing. Onze zuiderburen willen alleen voor vrachtwagens een kilometerheffing invoeren. Het kabinet is daar tegen. Mark Rutte heeft dat helder gezegd bij zijn kennismaking met de Vlaamse minister-president Kris Peeters. Een kilometerheffing voor vrachtwagens is niet de beste manier om files te bestrijden. Wij kiezen voor investeren in infrastructuur en voor een efficiënt gebruik daarvan.

Ik doe ook een beroep op u om de infrastructuur die we bouwen zo goed mogelijk te benutten.

Mijn mensen van Rijkswaterstaat en onze aannemers werken ’s nachts en in het weekend keihard om wegen te verbreden en te onderhouden. Allemaal om de doorstroming op gang te houden. U kunt meehelpen door de schaarse en dure capaciteit zo slim mogelijk te gebruiken.
Bijvoorbeeld door meer gebruik maken van de rustige uren. En door zo efficiënt mogelijk te werken en vracht te bundelen.

Daarbij hoort ook: verder kijken dan de weg. Ik investeer niet voor niets honderden miljoenen belastinggeld in multimodale knooppunten en versterking van vaarwegen en spoor. Dan verwacht de belastingbetaler óók dat vervoerders daar maximaal gebruik van maken.

We moeten over grenzen durven heen kijken. U wordt van vervoerder steeds meer regisseur. Veel verladers zijn op zoek naar transporteurs en logistieke dienstverleners die hun totale vervoerbehoefte regelen.
Het is niet de vervoerswijze die centraal staat, maar de vraag hoe de goederen zo snel, slim en schoon mogelijk van A naar B komen.
Logistiek moet een economisch topgebied van Nederland blijven, en ik ben blij dat Transport en Logistiek Nederland die ambitie ondersteunt.

Vrijheid waar mogelijk

Dames en heren, versterking van onze economie staat centraal. Maar er is meer.
Een tweede pijler van de aanpak die mij voor ogen staat is: zoveel mogelijk vrijheid voor regio’s, ondernemers en burgers om hun eigen oplossingen te creëren.

Ik wil focus aanbrengen in de rijkstaken in het ruimtelijk domein. Om duidelijk te maken waarop het rijk zich richt, werk ik aan decentralisatie en actualisering van het beleid.

We moeten af van het idee dat Nederland een marionettentheater is dat vanachter Haagse bureaus wordt bespeeld. Nederland is een land van verscheidenheid, en dat mag in het ruimtelijk beleid méér tot uiting komen.

Concreet betekent dat: geen bestuurlijke filevorming. Twee bestuurslagen die zich ergens mee bemoeien is genoeg.

Als het gaat om nationale belangen moet het rijk aan het stuur zitten. Maar bij de versterking van regio’s, krijgen de direct betrokkenen meer zeggenschap over hun eigen omgeving. Dat biedt meer kansen voor ú om samenwerking te zoeken met partners in de regio en samen nieuwe initiatieven van de grond te krijgen.

Vereenvoudiging van regels

De derde pijler van mijn agenda is: vereenvoudiging van regels en procedures. Besluitvorming in Nederland is nog steeds waden door stroop. Natuurlijk moeten we zorgvuldig zijn. Infrastructuur moet goed ingepast zijn in de omgeving. En de normen op het gebied van luchtkwaliteit en geluid moeten worden gehaald. Maar zorgvuldigheid mag nooit verworden tot besluiteloosheid.

Infrastructuur en milieu zijn bondgenoten, geen tegenpolen. Files en vertragingen zijn bijzonder slecht voor het milieu! Dat wordt wel eens vergeten.

De Crisis- en herstelwet wordt daarom permanent als het aan mij ligt. Daarmee besparen we overbodige rompslomp en kunnen we projecten sneller realiseren. Ook gaan we de hele besluitvorming op een nieuwe manier inrichten: sneller en beter. Daarmee kunnen we de totale looptijd van projecten halveren van 14 tot 7 jaar.

En natuurlijk gaan we door met het verminderen van administratieve rompslomp voor u. De ministeries van Verkeer en Waterstaat en van VROM hebben de afgelopen vier jaar de administratieve lasten voor het bedrijfsleven met een kwart teruggedrongen. Op die weg moeten we voort.

Slot

Dames en heren, versterking van de economie, vrijheid bieden waar dat mogelijk is en vereenvoudiging van regels. Dat zijn mijn hoofdlijnen voor de komende periode.

Een periode waarin we samen uit het dal gaan klimmen.
Gemakkelijk wordt het allemaal niet.
Het geld klotst niet tegen de plinten.
Ik ben daar volstrekt eerlijk over.

We kunnen geen oplossingen kopen door de geldkraan open te zetten.
Maar dat is misschien eerder een voordeel dan een nadeel.
Door de beperkte middelen wordt een zwaar beroep gedaan op onze creativiteit.
Op onze bereidheid samen te werken en alle mogelijkheden die er wèl zijn, maximaal te benutten.

Het komt aan op karakter de komende jaren.
Als ik zie hoeveel veerkracht en moed u heeft getoond sinds 2008, dan heb ik alle vertrouwen in onze samenwerking.
Ik heb er enorm veel zin in samen met u aan de slag te gaan.
We houden nauw contact!

Dank u wel.