Ex-asielzoekers niet gedwongen naar onveilig Mogadishu

Nederland zal uitgeprocedeerde asielzoekers uit Somalië wel terugsturen naar sommige provincies van Somalië, maar niet naar de onveilige hoofdstad Mogadishu. Alleen asielzoekers die uit Mogadishu komen en bovendien niet naar een ander deel van Somalië kunnen, mogen voorlopig in Nederland blijven. Dit zal steeds individueel worden beoordeeld. Anderen zullen naar een veiliger deel van Somalië terug moeten gaan, zelfstandig of gedwongen, als zij niet op individuele gronden bescherming in Nederland nodig hebben.

Dat schrijft minister Leers (Immigratie en Asiel) in antwoord op vragen uit de Tweede Kamer. Hij reageert hiermee op een uitspraak van de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) trof eerder in individuele zaken zogenoemde 'interim measures' (voorlopige voorzieningen), waardoor sommige uitzettingen naar Mogadishu voorlopig werden tegengehouden.

Leers baseert zijn conclusie ook op het ambtsbericht van het ministerie van Buitenlandse Zaken over de veiligheidssituatie in Mogadishu van maart tot en met augustus dit jaar. In Mogadishu vonden ernstige en wijdverspreide schendingen van de mensenrechten plaats. Ook vielen er veel burgerslachtoffers als gevolg van geweld.

De internationale luchthaven in de hoofdstad Mogadishu is onder controle van het leger van de centrale regering van Somalië; het is daardoor veilig om er aan te komen en van daaruit door te reizen naar andere gebieden. De noordelijke, autonome gebieden Puntland, Somaliland, Sool en Sanaag kunnen veilig genoeg zijn voor mensen uit Somalië. Daarnaast zal ook op individuele basis bekeken worden of Centraal- en Zuid-Somalië voor de betrokken asielzoeker veilig genoeg zijn om naar terug te gaan. Centraal- en Zuid-Somalië zijn in elk geval niet veilig genoeg voor niet-Somali minderheden, alleenstaande vrouwen en alleenstaande minderjarigen die oorspronkelijk uit Mogadishu komen.

Bij de beoordeling van asielaanvragen van vluchtelingen uit Mogadishu wordt steeds op individuele basis bekeken of iemand bescherming in Nederland nodig heeft, of dat terugkeer naar Somalië verantwoord is. Het opsporen en bestrijden van fraude blijft een essentieel onderdeel van de individuele beoordeling.

Achtergrond

In de eerste helft van 2010 is het aantal Somalische asielzoekers dat naar Nederland kwam met 60 procent gedaald ten opzichte van dezelfde periode in 2009 (1400 tegenover 3510). Ook het aantal verleende asielvergunningen voor Somaliërs is gedaald. In de eerste helft van 2010 kregen bijna 1700 Somaliërs een asielvergunning, 53 procent van de afgehandelde aanvragen. In het eerste halfjaar van 2009 werd nog 64 procent van de afgehandelde asielaanvragen van Somaliërs ingewilligd.