Zes justitiële jeugdinrichtingen komende jaren buiten gebruik

Nieuwsbericht | 16-11-2010 | 11:53

Dit staat in het Capaciteitsplan Justitiële Jeugdinrichtingen dat staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie op 16 november naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Sinds 2009 wordt een groot deel van de plaatsen in JJI’s niet gebruikt. Op dit moment staat meer dan 45 procent van de beschikbare plaatsen leeg. Door de langdurige leegstand komt de kwaliteit van de behandeling en begeleiding van geplaatste jongeren onder druk te staan. De kosten voor de leegstaande plaatsen bedragen op dit moment circa 100 miljoen euro per jaar. Dit geld is hard nodig op andere terreinen om Nederland veiliger te maken.

Vermindering capaciteit JJI’s

In het capaciteitsplan staan daarom maatregelen om de capaciteit van de JJI’s te verminderen tot 800 direct inzetbare plaatsen en 150 reserveplaatsen. Daarvoor is nodig dat 6 van de 17 locaties in 2011 en 2012 buiten gebruik worden gesteld. De inrichtingen worden niet afgestoten, maar aangehouden. Op die manier kunnen de plaatsen opnieuw in gebruik worden genomen indien de capaciteitsbehoefte toeneemt als gevolg de strenge aanpak van de jeugdcriminaliteit die het kabinet voorstaat.

Personele gevolgen

Door de maatregel worden de komende jaren ruim 1.100 arbeidsplaatsen boventallig. Het actief begeleiden van werk naar werk moet gedwongen ontslagen zoveel mogelijk voorkomen. JJI-medewerkers worden zoveel mogelijk ingezet binnen het brede domein van justitie en jeugdzorg. Zo blijven ervaring en kennis behouden. Met de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zijn afspraken gemaakt over de inzet van JJI-medewerkers bij vacatures in de gesloten jeugdzorg. Ook met de reclasseringsorganisaties worden afspraken gemaakt over inzet van JJI-personeel.

Oorzaken onderbezetting JJI’s

De JJI’s zijn onderbezet vanwege een forse daling van de strafrechtelijke instroom sinds 2005. De bezettingsgraad van de JJI’s bleef lange tijd gelijk omdat in dezelfde periode de instroom van civielrechtelijk geplaatste jongeren toenam. Door de zogeheten scheiding van straf en civiel per 1 januari 2010 worden jongeren met een civielrechtelijke titel niet langer in JJI’s geplaatst. Deze jongeren gaan nu uitsluitend nog naar de gesloten jeugdzorg. Hierdoor is de bezettingsgraad van de JJI’s sterk gedaald.

De bezettingsgraad in de JJI’s is inmiddels teruggelopen tot gemiddeld zo’n 52 procent in oktober 2010. Volgens de prognoses van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) zal de leegstand bij ongewijzigd beleid de komende jaren nog verder toenemen tot ongeveer 850 plaatsen in 2013. 

Zes JJI's buiten gebruik

Bij het opstellen van het capaciteitsplan is vooral gekeken naar de regionale behoefte aan JJI-plaatsen in de komende jaren. De volgende locaties worden buiten gebruik gesteld:

• Rentray, locatie Rekken (108 plaatsen) per 1 januari 2011;
• De Doggershoek in Den Helder (140 plaatsen) per 1 maart 2011;
• Den Hey-Acker, locatie Vught (76 plaatsen) per 1 maart 2011;
• De Hunnerberg, locatie De Maasberg in Overloon (64 plaatsen) per 1 maart 2011;
• De Heuvelrug, locatie Overberg (58 plaatsen) in de eerste helft van 2012;
• Avenier, locatie ‘t Anker in Harreveld (96 plaatsen) in de eerste helft van 2012.

Verder wordt het grootste gedeelte van de nieuwbouw van Teylingereind in Sassenheim (118 plaatsen) niet als JJI-capaciteit in gebruik genomen en is afgezien van de geplande uitbreiding met 16 plaatsen van locatie Eikenstein in Zeist.

Bij het opstellen van het capaciteitsplan is ook gezocht naar alternatieve bestemmingen voor JJI-locaties. Met de staatssecretaris van VWS is afgesproken dat een deel van de nieuwbouw van Teylingereind (48 plaatsen) wordt ingezet voor de gesloten jeugdzorg. Verder wordt de locatie Rekken van Rentray waarschijnlijk omgevormd tot een behandelinstelling voor licht verstandelijk gehandicapten. De inzet is dat een groot deel van het huidige personeel in de nieuwe instelling aan de slag kan.

Daarnaast onderzoekt de staatssecretaris de mogelijkheid om locatie De Maasberg van de Hunnerberg in te zetten voor bewaring of opvang van alleenstaande minderjarige asielzoekers. De locaties Overberg en ’t Anker blijven nog tot eind 2011 in gebruik als voorziening voor de gesloten jeugdzorg.