Scherpte en alertheid bij grootschalige evenementen

Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) wil dat gemeenten, politie en OM jonge hooligans structureel in de gaten houden om ordeverstoringen te voorkomen. Om op langere termijn ordeverstoringen te voorkomen, is de persoonsgerichte aanpak van notoire ordeverstoorders cruciaal. Dit is nu nog beperkt verkend en benut. Ook komt een landelijke databank voor ordeverstoorders rondom voetbal. De ambitie is om deze op termijn uit te breiden naar een landelijke databank voor ordeverstoorders. Daardoor gaan gemeenten beter informatie uitwisselen en worden dossiers gevormd over de relschoppers. Dat stelt minister Opstelten in reactie op het rapport “Ordeverstoringen en groepsgeweld bij evenementen en grootschalige gebeurtenissen: scherpte en alertheid”. Het rapport is vanmiddag aangeboden aan de Tweede Kamer.

Naast deze databank kondigt minister Opstelten een landelijke handreiking evenementen aan die gemeente helpt bij de organisatie van grootschalige evenementen en waardoor gemeenten leren van elkaars ervaringen. Deze handreiking is in het voorjaar van 2011 beschikbaar. Verder wil minister Opstelten de mogelijkheden van preventief fouilleren verruimen.

Het onderzoek is uitgevoerd door het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement in samenwerking met Bureau Beke en de Politieacademie. Aanleiding voor het onderzoek waren de zeer ernstige ongeregeldheden bij Hoek van Holland (22 augustus 2009) waarbij groepen hooligans (in totaal circa honderd personen) zich massaal tegen de politie keerden en waarbij de politie uiteindelijk genoodzaakt was om gebruik te maken van het vuurwapen. Een dergelijk excessieve vorm van grootschalig ordeverstorend gedrag en geweldgebruik tegen de politie rondom een evenement heeft zich niet eerder voorgedaan. De vraag of deze gebeurtenis een uitzondering was of dat het een uiting is van een nieuw fenomeen was de reden tot het instellen van dit onderzoek.

In het onderzoek is aandacht voor een brede bestudering van geweld en ernstige openbare ordeverstoringen, die worden gepleegd door groepen bij evenementen en grootschalige gebeurtenissen. Ook is er aandacht voor de onderliggende (groeps)dynamische processen van het ‘zich massaal tegen de politie, particuliere beveiligers en/of andere hulpverleners keren'. En tot slot is er gekeken naar de maatregelen die nodig zijn om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden en te keren. De onderzoekers signaleren een voorzichtige ontwikkeling dat wijkoverlast zich ook uit in overlast tijdens een evenement. Het delen van ervaringen en lessen gebeurt onvoldoende, evenals de samenwerking tussen publieke en private partijen. Tot slot valt op dat handhaving van de openbare orde rond evenementen nog te beperkt plaatsvindt.