Antwoorden op kamervragen over de relatie tussen de Belastingdienst en ZZP-ers

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal
Postbus 20018
2500EA Den Haag

Ons kenmerk: DGB/2010/5627 U

Betreft: Beantwoording kamervragen, uw kenmerk 2010Z12120

Geachte Voorzitter,

Hierbij zend ik u, mede namens de minister van Economische Zaken, de antwoorden op de vragen aan de ministers van Economische Zaken en Financiën van de leden Smeets en Groot (beiden van de PvdA).

De vragen gaan over de problemen tussen de Belastingdienst en zzp‘ers. (Ingezonden 2 september 2010, uw kenmerk 2010Z12120)

Hoogachtend,

De staatssecretaris van Financiën,

mr. drs. F.H.H. Weekers

2010Z12120

Vragen van de leden Smeets en Groot (beiden van de PvdA) aan de ministers van Economische Zaken en Financiën over de problemen tussen de Belastingdienst en zzp‘ers. (Ingezonden 2 september 2010)

1
Bent u op de hoogte van berichtgeving over zelfstandigen zonder personeel (zzp‘ers), die regelmatig in conflict zijn met de Belastingdienst?

Antwoord: ja.

2
Herkent u zich in de kwalificaties “heksenjacht van de fiscus” en “disputen met de fiscus in sommige sectoren schering en inslag”?

Antwoord: Nee, van een heksenjacht van de fiscus is zeker geen sprake. Vanzelfsprekend kunnen er wel verschillen van inzicht bestaan tussen de Belastingdienst en zzp`ers omdat er arbeidsrelaties zijn waarbij het onderscheid tussen het werken in en buiten dienstbetrekking moeilijk te maken is. Met als mogelijk gevolg, verschil van inzicht over de aard van de arbeidsrelatie. In deze gevallen kan een controle achteraf op de feiten en omstandigheden van het geval er mogelijk toe leiden dat de kwalificatie van de arbeidsrelatie en de afgegeven VAR ter discussie komen te staan[1]. Dit kan vervelend zijn voor de betrokken
zzp`ers, maar is een gevolg van de toetsing door de Belastingdienst aan vigerende wet- en regelgeving.

3
Is het waar dat de fiscus in Nederland veel meer eisen stelt aan zzp‘ers dan in omringende landen?

Antwoord: Nee, naar ons bekend zijn er internationaal bezien geen grote verschillen ter zake van de feiten en de omstandigheden die gebruikt worden bij de kwalificatie van een belastingplichtige als ondernemer of als werknemer[2].
In andere landen is soms wel voor een andere systematiek gekozen om duidelijkheid te verschaffen. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld kan de opdrachtgever bij onzekerheid over de arbeidsrelatie gebruik maken van een interactieve webmodule. De Belastingdienst onderzoekt thans de mogelijkheden van een dergelijke systematiek.

4
Is het waar dat, zoals ZZP Nederland stelt, 10.000 tot 20.000 van de 700.000 zzp‘ers een probleem met de fiscus heeft?

Antwoord: Er bestaat geen inzicht in het aantal zzp`ers dat een probleem heeft met de Belastingdienst, omdat zij geen zzp`ers registreert. Wel worden de afgegeven VAR-verklaringen geregistreerd, in 2009 werden 350.000 VAR-verklaringen aan belastingplichtigen afgegeven. Van die belastingplichtigen heeft 1% bezwaar aangetekend tegen de afgegeven VAR-verklaringen. Behoudens deze bezwaren zijn er over het jaar 2009 1.921 VAR-verklaringen herzien.

5
Hoe vaak wordt de aanvraag van een Verklaring arbeidsrelatie (VAR) geweigerd? In welke verhouding staat dit tot het aantal toegekende VAR’s?

Antwoord: Aanvragen voor VAR-verklaringen worden enkel geweigerd als die niet volledig zijn ingevuld. Afhankelijk van de antwoorden op het vragenformulier kwalificeert het VAR-systeem, middels de beslisbomen, de aanvraag. Deze kwalificatie leidt tot één van de vier soorten VAR-verklaringen (loon, winst uit onderneming, resultaat uit overige werkzaamheden en de VAR directeur groot aandeelhouder).

6
Hoe vaak worden belastingvoordelen achteraf alsnog weer ingetrokken?

Antwoord: De belastingvoordelen waarop in dit verband kennelijk wordt gedoeld, zijn de ondernemersfaciliteiten die in de inkomstenbelasting kunnen worden geclaimd. Alle ondernemers (daar onder kunnen dus ook zzp‘ers zitten) kunnen deze claimen. Wanneer bij controle blijkt dat er geen recht bestaat op deze faciliteiten, dan worden de ten onrechte geclaimde faciliteiten gecorrigeerd.
Hoe vaak dat bij zzp‘ers gebeurt, is niet bekend, omdat deze niet fiscaal gedefinieerd zijn en veel al zullen zijn opgenomen in het ondernemerschap.

7
Kunt u een overzicht geven van VAR-weigeringen en intrekkingen per sector?

Antwoord: Nee, zie ook de antwoorden op vraag 5 en 6.

8
Beschikken de postbezorgers van de nieuwe postbedrijven ook over een VAR? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: In de VAR-aanvragen wordt alleen gevraagd naar het aantal opdrachtgevers en niet naar de identiteit van de opdrachtgevers. De gevraagde informatie kan derhalve niet worden verstrekt.

1) FD, 28 augustus 2010: “Zzp’ers botsen regelmatig met de fiscus”

[1] Zie bijvoorbeeld een recente uitspraak van 20 juli van het Hof Arnhem (09/00392) over de herziening van een VAR-wuo. Een beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt niet omdat de omstandigheden waarop de VAR is gebaseerd, anders zijn dan de feitelijke omstandigheden.
[2] IBFD, Tax treatment of self-employed without personnel - Country Surveys, July 2008.