Persconferentie minister-president na de MR 29 oktober 2011

Mediatekst | 29-10-2010

INLEIDEND STATEMENT VERHAGEN:
Goedemiddag. Vandaag de eerste reguliere persconferentie na afloop van de wekelijkse ministerraad. Maar dat is meteen een bijzondere situatie want u zult het zonder de klare taal van de minister-president moeten doen, maar u zult het met mij moeten doen. Want ik mag u op de eerste persconferentie te woord staan in plaats van de minister-president die in Brussel bij de Europese Raad is geweest. Een belangrijke vergadering met een groot aantal onderwerpen op de agenda die hij ook zojuist heeft toegelicht in Brussel na afloop van die Europese Raad. Ik zal inhoudelijk daar niet op ingaan want dat heeft hij met uw collega's in Brussel al gedaan.

Wij hebben vandaag onze eerste ministerraad na afloop van de regeringsverklaring gehad. We hebben vanochtend uiteraard stilgestaan bij die regeringsverklaring. Het was een goed en stevig debat dat ook op inhoud is gevoerd. Buitengewoon veel positieve reacties, ook van de collegae, op het optreden van de minister-president. Ik vond dat de minister-president zich daar zeer goed geweerd heeft en ik heb ook kunnen vaststellen in de persverklaringen dat u die analyse deelde.

Het is voor het kabinet natuurlijk zaak om nu de handen uit de mouwen te steken want er is enorm veel te doen. We willen Nederland sterker, veiliger en welvarender maken. Daar geloven we in. Daar staan we voor en dat betekent uiteraard dat we de voornemens uit dat regeerakkoord dat we die nu ook snel concreet moeten uitwerken in de verschillende voorstellen. Dat willen we voortvarend gaan doen. Er is geen tijd te verliezen. Wat dat betreft genoeg problemen die om een heldere aanpak vragen en zoals de minister-president ook aan het einde van het debat over de regeringsverklaring zei: nu aan de slag. Dat hebben we ook vanochtend gedaan als ministerraad. We hebben daar de eerste stappen toe gezet. Om te beginnen hebben we de nota's van wijzigingen besproken die bij de verschillende begrotingen moeten worden ingediend. Die hebben we vastgesteld. Concreet betekent dat eigenlijk dat de budgettaire maatregelen die in het regeerakkoord stonden dat die nu alsnog verwerkt zijn in de verschillende begrotingshoofdstukken die door het vorige kabinet op Prinsjesdag waren ingediend.

Er is een grote exercitie geweest die ook onder stevige tijdsdruk onder leiding van de minister van Financiën Jan-Kees de Jager tot stand is gekomen. Er is op dat moment eigenlijk vooral veel consequenties als het gaat over de meerjarenramingen, want een groot deel van de voorstellen die in het regeerakkoord stonden voor wat betreft het jaar 2011 waren in lijn met de voorstellen van het vorige kabinet, maar ook voor komend jaar zijn er een aantal aanpassingen doorgevoerd. Die meerjarenramingen zullen aangepast worden ook bij de startnota. Daar komen we dus nog op terug. Maar voor de begroting voor het komend jaar heb je ook een aantal toch ingrijpende maatregelen als het gaat om bijvoorbeeld de nullijn voor de ambtenaren. Eerst de tranch van de subsidietaakstelling. Je weet dat daar toch ook forse veranderingen in plaatsvinden, aangekondigd zijn in het regeerakkoord en dat begint ook al komend jaar, maar ook al de eerste concrete vertaling van bijvoorbeeld de eerste wijzigingen die met betrekking tot de officiële ontwikkelingshulp doorgevoerd worden. Die zijn daarin terug te vinden.

Behalve deze nota van wijzigingen hebben we uiteraard in de ministerraad ook stilgestaan, ook gesproken over de laatste stand van zaken rond de ontvoering van een Nederlandse hulpverlener in Noord-Afghanistan. U begrijpt dat het kabinet ook niet alleen zeer begaan is met familie en vrienden van de ontvoerde hulpverlener maar vooral ook met de hulpverlener zelf. Ik herinner me ook uit contacten in het verleden in vorige functies met slachtoffers van ontvoeringen hoe onbeschrijflijk stressvol zo'n situatie kan zijn en ingrijpend met name ook voor familie. Dus het is van groot belang om die zaak snel tot een goed einde te brengen en dat doen we als Nederlandse overheid in nauwe samenwerking met Afghaanse autoriteiten en met de werkgever van de ontvoerde. Maar u weet ook en ik herhaal dat hier nog eens, Nederland betaalt nooit losgeld, komt ook niet tegemoet aan andere eisen van gijzelnemers omdat we door tegemoet te komen aan dat soort eisen of mee te gaan praten over losgeld dat je eigenlijk een situatie creëert waarin Nederlanders wereldwijd tot doelwit worden gemaakt en daarmee ook hun veiligheid onnodig in gevaar gebracht zal worden. De minister van Buitenlandse Zaken zal op dit punt ook het nodige doen wat in overleg met de niet-gouvernementele organisatie noodzakelijk is om deze zaak zo snel mogelijk tot een goed einde te brengen. Wij zijn voor het overige overigens terughoudend in het doen van mededelingen, maar ik vond het wel van belang u ook mee te delen dat wij als kabinet uiteraard stilgestaan hebben bij de situatie die zo ingrijpend is voor de betrokkene en voor de familie.

Dat waren kort eigenlijk de punten. Ik denk dat het belangrijkste is dat door de besluiten die we vandaag genomen hebben ten aanzien van de begrotingen dat wij ook voortvarend juist die begrotingsbehandeling ter hand kunnen nemen in lijn met hetgeen we afgesproken hebben bij het regeerakkoord en in lijn met hetgeen ook door de meerderheid van de Kamer naar aanleiding van de regeringsverklaring en het debat daarover is geaccordeerd.

BNR
U had het over de eerste tranche van subsidies nu die doorgevoerd zijn in de nota's van wijzigingen. Wat behelst dat concreet? Welke subsidies gaat dat om?

VERHAGEN
Dat is breed. U weet dat ook in het regeerakkoord dat op tal van terreinen met betrekking tot de subsidies er een forse ingreep is. Dat loopt op tot een miljard en wat hier nu voor het komende jaar, dat is voor de verschillende begrotingen is dat een totaalbedrag van 170 miljoen waar een beperking of een vermindering is van de subsidies in vergelijking met de voorstellen die door het vorige kabinet zijn gedaan. U weet, wij hebben heel nadrukkelijk ook in het regeerakkoord gesteld dat op tal van terreinen en in het kader van de noodzakelijke bezuinigingen ook hier niet aan te ontkomen valt. We spreken mensen aan op hun eigen verantwoordelijkheden maar het heeft wel consequenties uiteraard voor de subsidies.

BNR
Kunt u er een of twee concreet noemen?

VERHAGEN
Dat is breed. Dat zijn de zaken die we ook in het debat over de regeringsverklaring naar voren gebracht hebben, maar dat varieert van innovatiesubsidies tot en met cultuursubsidies etcetera, maar de eerste tranche, wat de eerste consequenties zijn voor het komende jaar is een totaal van zo'n 170 miljoen.

BNR
Maar dan is het toch wel belangrijk voor organisaties en ook voor mensen die daarmee te maken krijgen in welke sectoren en organisaties dat concreet gebeurt?

VERHAGEN
Op alle sectoren die ook in het regeerakkoord vermeld staan en de eerste delen daarvan zullen dus komend jaar al merkbaar zijn, in totaal dus 170 miljoen minder. Maar dat betreft dus breed zoals ik zei cultuursubsidies, podiumkunsten, innovatiesubsidies omdat we bijvoorbeeld ook met betrekking tot laat ik twee voorbeelden noemen de cultuur dat wij daar ook meer een systeem gaan introduceren van […]. Dus we stimuleren wel dat mensen daar betrokken bij blijven maar dat ook dat door de mensen die daarvan genieten meer betaald wordt dan door het totaal van de overheid. Hetzelfde geldt voor de innovatiesubsidies. We zeggen we gaan meer stimuleren dat investeringen op het punt van research en development dat die als zodanig lonen. Daarvoor komen we met zaken als het verstrekken van krediet, het geven van mogelijkheden van aftrekposten in plaats van een subsidie want een subsidie als zodanig levert vaak niet de innovatie op die wij wenselijk achten en ook die het bedrijfsleven zelf wenselijk acht.

BNR
En die twee voorbeelden die u concreet noemt die gaan al in 2011 in?

VERHAGEN
Voor een deel worden die ingevoerd ja.

JANSEN
Een van de bezuinigingen in het regeerakkoord zou ook Staatsbosbeheer treffen. Die hebben nu al gemeld dat ze misschien gedwongen worden door de bezuinigingen om een aantal gebieden te verkopen waaronder het Malieveld. Is dit doelbewust beleid van het nieuwe kabinet?

VERHAGEN
Ik heb begrepen dat het FNV al een claim had gelegd op het Malieveld. Mocht het FNV belangstelling hebben voor het Malieveld dan is het misschien niet zo'n gek idee om het dan maar meteen in de verkoop te doen, maar u heeft zelf geloof ik al in uw eigen artikel erop gewezen dat de bepalingen die daaraan verbonden zijn dat die leiden tot een vrij lage prijs. Dus ik weet niet of Staatsbosbeheer als zodanig geïnteresseerd is in verkoop van dit deel, maar mocht FNV belangstelling hebben dan horen we dat graag uiteraard. Maar het is aan Staatsbosbeheer om een invulling te geven. U stelt terecht dat het regeerakkoord hier duidelijk consequenties voor heeft. De minister-president heeft overigens in het debat over de regeringsverklaring aangegeven dat dit als zodanig nog bij de begrotingsbehandeling aan de orde zal komen. Dat is ook een van de redenen geweest dat de moties op dit punt ook daar aan de orde zullen komen. Dus ik kijk uit naar het debat bij de begroting ook hierover.

VAN DER HEYDE
De Turkse regering heeft kritiek op premier Rutte vanwege zijn uitspraken in het debat over de regeringsverklaring. Heeft u daar kennis van genomen van die kritiek?

VERHAGEN
Ik ken alleen het krantenbericht. Ik heb via officiële kanalen nog geen reactie uit Turkije gezien. Ik heb wel begrepen ook op basis van de meest recente uitspraken van de minister van Buitenlandse Zaken dat bevestigd wordt wat u vraagt. We zijn uiteraard altijd bereid om ons standpunt toe te lichten. Dat doen we via de geëigende kanalen. Zeker ook vanuit mijn vorige functie weet ik dat je dat het beste toch niet via de media als zodanig kunt doen maar wel via de normale geëigende kanalen, maar het is wel duidelijk en dat wil ik hier onderstrepen dat het onderwerp als zodanig inderdaad uitvoerig aan de orde is gekomen bij het debat over de regeringsverklaring. Daarbij zijn al die argumenten gewisseld en ik denk dat de minister-president ook in het debat zeer duidelijk en luid heeft uitgedragen en dat zijn betoog glashelder was dat wij in Nederland geen discriminatie kennen tussen de ene Nederlander en de andere Nederlander. Er zijn geen twee soorten Nederlanders. En hij heeft ook heel helder gezegd dat het bezit van een dubbele nationaliteit dat dat de benoeming voor een publiek ambt of dat nu minister is, staatssecretaris is, dat het dat niet in de weg staat. Op het eind van het debat was daar helderheid over en het moge duidelijk zijn dat dat ook het standpunt van de Nederlandse regering is dat er geen discriminatie plaatsvindt ten aanzien van verschillende Nederlanders.

VAN DER HEYDE
Maar wat vindt u ervan dat een Turkse minister uitspraken doet over zaken die de premier hier in het debat heeft besproken?

VERHAGEN
Ik heb u al gezegd dat ik het beter vind om als er opheldering gevraagd wordt over het standpunt van de Nederlandse regering om dat te doen via de geëigende kanalen, niet via de media. Dat doe ik dus ook niet. Wij zijn uiteraard bereid om toe te lichten maar ik zeg hier wel net zo goed als in het debat ook de conclusie was: er vindt geen discriminatie plaats en of er nu sprake was van een potentiële minister / staatssecretaris met een Turkse nationaliteit of naast de Nederlandse nationaliteit de Zweedse nationaliteit dat dat voor de uitkomst niets had uitgemaakt omdat wij niet discrimineren tussen Nederlanders.

VAN DER HEYDE
Dan stel ik de vraag nog even op een andere manier dan. Toont deze minister niet een beetje aan wat premier Rutte juist zei dat de Turkse regering geneigd is om zich ook met de Turken in Nederland te bemoeien en dus ook met de manier waarop de Turkse maar ook de Nederlandse regering met Nederlanders met een Turkse tweede nationaliteit omgaat?

VERHAGEN
Wat ook de minister van Buitenlandse Zaken zojuist gezegd heeft in reactie is het zo dat zij de vraag gesteld hebben of er sprake is van discriminatie en wij hebben daar heel helder antwoord op: dat is niet het geval. Dus als iemand de Nederlandse nationaliteit heeft, dan kan die in aanmerking komen voor benoeming van bepaalde functies. Er zijn rechten en er zijn plichten verbonden aan het Nederlanderschap en daarbij hoort ook de benoembaarheid in functies en we maken geen onderscheid of iemand nu de Turkse of de Zweedse nationaliteit naast de Nederlandse heeft. Punt.

VAN DER HEYDE
De Turkse minister mag wat u betreft van alles zeggen over hoe de Nederlandse regering omgaat met de eigen onderdanen?

VERHAGEN
Ik ga dus nu niet in op wat hij gezegd heeft omdat ik nog geen officiële reactie of via officiële kanten geen reactie gekregen heb van Turkije. Dus ik ga niet in op wat hij volgens u gezegd zou hebben. Ik wil best reageren op een officiële reactie. Wij zijn bereid om ons standpunt toe te lichten en mocht er zorg zijn dat er gediscrimineerd wordt tussen personen die de Nederlandse nationaliteit hebben, dan kan ik hem daarop geruststellen want dat is niet het geval.

BRIL
Heeft u begrip voor de verontwaardiging van de Turkse regering?

VERHAGEN
Ik geef u daar hetzelfde antwoord op als ik zojuist aan mevrouw Van der Heyde heb gegeven om de doodeenvoudige reden dat dat wat de exacte zorgen van de Turkse regering zijn, daar heb ik nog geen kennis van genomen. Daar kan ik dus ook op dat punt niet reageren maar er is geen reden voor zorg omdat er geen discriminatie is tussen een Nederlander die naast de Nederlandse nationaliteit ook de Turkse nationaliteit of een andere Nederlander.

BRIL
Dat heeft inderdaad te maken met de uitkomst. Zowel iemand met een dubbel Turks paspoort of een dubbel Zweeds paspoort mag bewindspersoon worden. Maar tijdens het debat was ook bij het CDA nog wel wat verontwaardiging omdat er wel onderscheid gemaakt wordt van is er een discussie mogelijk of niet. Snapt u de opvatting van de CDA-fractievoorzitter?

VERHAGEN
Ik sta hier in mijn hoedanigheid als vice-minister-president. Ik sta hier dus niet als CDA-lid, niet als voormalig CDA-fractievoorzitter, niet als voormalig CDA-onderhandelaar, ik sta hier als vice-minister-president. Dus ik geef hier opvattingen van de Nederlandse regering. De reactie van de Nederlandse regering op de interruptie van de CDA-fractievoorzitter in het debat was helder. En die was ook zo helder dat ook daar de CDA-fractie tevreden mee was. Dat heb ik moeten constateren, dat heb ik kunnen constateren. Omdat u verwijst naar de uitkomst van het debat, de uitkomst van het debat was dat er geen discriminatie is en dat iedereen benoembaar is als hij de Nederlandse nationaliteit heeft, omdat je bij de Nederlandse nationaliteit aan de voorkant eisen kunt stellen ten aanzien van het verwerven van de Nederlandse nationaliteit maar als iemand de Nederlandse nationaliteit heeft, dan wordt er geen onderscheid gemaakt in bepaalde rechten die aan het Nederlanderschap verbonden zijn.

BRIL
De mening was breed dat Rutte het goed heeft gedaan, maar die mening was net zo breed dat dit een minpuntje was als het ging om die dubbele nationaliteit. Sommigen noemden het zelfs een uitglijder. Vond u dat ook?

VERHAGEN
Ik denk dat de minister-president heel helder heeft gezegd in dat debat als conclusie ook in reactie op de interruptie van onder andere de CDA-fractievoorzitter dat het bezit van een dubbele nationaliteit de benoeming van een publiek ambt niet in de weg staat en ik denk dat zijn betoog glashelder was en ik heb daar verder niets aan toe te voegen. De appreciatie van het optreden van de minister-president was zeer breed. Niet alleen bij de pers, maar was ook zeer breed bij de leden van het kabinet. Men was blij met deze aftrap en ik denk dat dat een afdoende antwoord is op uw vraag. Ik weet niet of dat in dezelfde heldere bewoordingen is als de heer Rutte dat doet maar u kunt zich voorstellen dat wij allen zeer gelukkig waren met zijn totale optreden bij het debat van de regeringsverklaring.

BRIL
Toch niet helder genoeg wat dat betreft. Was het een uitglijder of niet?

VERHAGEN
Wat de minister-president heeft gedaan is in reactie op een interruptie van de CDA-fractievoorzitter een verduidelijking geven van zijn standpunt wat afdoende helder was ook voor de Tweede Kamer.

LAMBIE
Zijn er nog andere landen die opheldering hebben gevraagd naar aanleiding van het debat?

VERHAGEN
Zoals ik u al eerder gezegd heb, heb ik nog geen officiële reactie uit Turkije gezien. Maar van de andere landen heb ik zelfs geen berichtgeving in de kranten gezien. Dus ik kan u daar eenduidig nee op antwoorden.

VAN DER HEYDE
Er is een twitteraccount geopend @minpres. Dat is een beetje een zakelijke account. U bent zelf ook een fervent twitteraar. Bent u van mening dat dat misschien wat menselijker kan die twitterberichten?

VERHAGEN
Ik denk dat in het kader van de vrijheid van meningsuiting het iedereen vrijstaat om op een wijze te communiceren zoals hij of zij dat voor ogen heeft. Dat geldt ook voor de inhoud van de twitterberichten. U kunt mij aanspreken op de inhoud van mijn twitterberichten. Ik heb daar tot nu toe nog geen klachten van gehoord.

VAN DER HEYDE
U gaat door met twitteren?

VERHAGEN
Ja.

BNR
Niet vanuit de Treveszaal toch?

VERHAGEN
Vanuit de Treveszaal zal er geen mededeling gedaan worden, noch door middel van tweets, noch door middel van sms-berichten. Hoewel ik in het verleden begreep dat ook daar wel eens verkeer was.

BNR
Of een foto?

VERHAGEN
Ja … dat hoort niet. Dat zal ik niet meer doen.

SCHOPPERT
U had het over meerjarenramingen. Zijn er nog veranderingen opgetreden in de begroting voor de komende jaren?

VERHAGEN
De veranderingen die voor de begroting van het komend jaar, doorgevoerd worden daar heb ik u er een drietal van genoemd, de doorwerking van de nullijn ten aanzien van de CAO's van ambtenaren, de veranderingen die plaatsvinden door de 0,8, 0,7 ODA en de veranderingen die bijvoorbeeld ten aanzien van de subsidies plaatsvindt. Dat is de verandering die voor het komende jaar doorgevoerd wordt. Wat wij dus nu met betrekking tot de nota van wijzigingen gedaan hebben in relatie tot de begrotingen, dat is dus voor de begroting van het komend jaar. De begrotingen van '12, '13, '14, '15, die zullen uiteraard bij de besluitvorming in de maanden daar voorafgaand zullen die uiteraard vooral veranderingen laten zien ten opzichte van het voornemen van het vorige kabinet en ten aanzien van de doorwerking van het regeerakkoord. U weet als ik het heb over het totale ombuigingspakket van 18 miljard, dat daarvandaan niet die 18 miljard komend jaar gerealiseerd wordt maar wel in 2015. Dat betekent dus dat ten opzichte van de voorziene situatie er een verandering zal plaatsvinden.

SCHOPPERT
Is het begrotingssaldo nog steeds hetzelfde als geraamd?

VERHAGEN
Ja.

JULIUS VISCHJAGER
Ik mocht degene die vanuit Georgië eruit gezet is als correspondent voor een jaar omdat hij psychisch kennelijk problemen had. Ik wil vragen: dat dat mocht van Buitenlandse Zaken. Vindt u dat belangrijk?

VERHAGEN
In zijn algemeenheid geldt dat Buitenlandse Zaken zich inzet voor consulaire dienstverlening ten aanzien van iedere Nederlander en dat betekent dat als iemand in de problemen komt of dat nu is op basis van een psychische stoornis of anderszins dat hij een beroep kan doen op een Nederlandse ambassade om consulaire bijstand te verlenen. Maar het betekent niet dat je in zijn algemeenheid op de stoel kunt zitten van overheden, van andere landen dan wel op de stoel kunt zitten van bijvoorbeeld rechters als er een uitspraak is ten aanzien van het verblijfsrecht. Daar gaan wij niet over maar het punt van consulaire bijstand, daar kan iemand altijd een beroep op doen bij een Nederlandse ambassade. In dit geval als hij of zij zich gewend had tot de Nederlandse ambassade om consulaire bijstand te krijgen, dan had hij die gewoon gekregen. Daar heb ik geen wetgeving voor nodig.