Opening van de Barge terminal in Alphen aan den Rijn

Toespraak | 01-10-2010

Dames en heren,

Het is weer vrijdagmiddag. Voor ons een feestelijke middag omdat we bijeen zijn voor de opening van een prachtige nieuwe terminal. Ondertussen kijken veel Nederlanders uit naar het weekeind. Zij kijken uit naar een welverdiend koud biertje. Thuis of in het café.

Natuurlijk denken mensen er niet bij na welke reis het bier heeft afgelegd voordat het op de plaats van bestemming kwam. Zij vragen zich niet af waar het is geproduceerd. Hoe het is vervoerd. En of dat vervoer niet efficiënter zou kunnen.

Met deze vragen vallen we mensen op de vrijdagavond niet lastig. Maar u en ik denken daar natuurlijk wèl over na. Bij de Van Uden Groep, de Rotterdamse haven en bij mij op het ministerie. We vragen ons allemaal af: hoe kan het beter, efficiënter en schoner.

Terminal

Vandaag staan we bij het tastbare resultaat van onze samenwerking en zoektocht naar verbetering: een gloednieuwe terminal voor de binnenvaart. Velen hebben meegewerkt, maar ik wil drie heren in het bijzonder complimenteren:

• Henk Bakker van Van Uden
• Fred Holvast en Jean-Francois van Boxmeer van Heineken.

Het is fantastisch dat we zo ver zijn gekomen.

• Dit is de grootste inland terminal van Nederland.
• Gelegen in het groene hart van de Randstad, waar de druk op het wegennet en de leefomgeving zeer hoog is.
• Nabij de brouwerij van Heineken, één van de belangrijke bedrijven in Nederland. Het is een voorbeeldbedrijf dat bewust keuzes maakt om mobiliteit te verbeteren en het milieu te sparen.

Deze terminal is drie keer winst:

Winst voor het milieu, want hier worden vanaf nu jaarlijks minimaal 60.000 containers overgeslagen. We halen dagelijks enkele honderden vrachtwagens van de weg. Een binnenvaartschip is ongeveer driemaal energie-efficiënter dan een vrachtauto die hetzelfde vervoert. De CO2-uitstoot van de binnenvaartsector is dus beperkt.

Ten tweede is de terminal winst voor verladers, want binnenvaart is goedkoper dan vervoer over de weg. De productie van Heineken in Zoeterwoude gaat vrijwel direct vanuit de brouwerij via de terminal het water op. De flesjes en blikjes varen zo naar Rotterdam en Antwerpen. De kosten kunnen verder naar beneden als de schepen vervolgens lading vanuit de havens mee terugnemen. Zo voorkomen we dat er lege schepen over onze vaarwegen gaan.

Ten derde is deze terminal winst voor de bereikbaarheid van de Randstad. Want we ontzien de zeer druk bereden A4 en het deel van de A13 dat hoog scoort in de landelijke file top 10 .

Het is voor Nederland van groot belang dat de Randstad bereikbaar blijft. Want onze verbindingen zijn de levensaderen van onze economie. Nederland heeft een naam hoog te houden:

• Als knooppunt van transport en logistiek.
• Als open economie met rechtstreekse lijnen naar alle delen van de wereld.
• Als toegangspoort tot het Europese achterland.

Geschiedenis

We danken deze positie aan onze gunstige ligging aan de monding van de Rijn, Maas en Schelde. Aan de vele waterwegen die ons land rijk is. Maar we hebben minstens zo veel te danken aan de ontwikkeling die wij als logistieke natie hebben doorgemaakt. Steeds weten we nieuwe kansen te benutten. En als je terugkijkt, dan zie je pas hoe veel we hebben bereikt. Van paardenkracht, via stoomkracht naar de modernste LNG-techniek.

Stelt u zich eens voor hoe het er hier bij de Gouwe uitzag in de 17e eeuw. Deze rivier was toen een belangrijk onderdeel van de noord-zuid vaarroute tussen Amsterdam, Rotterdam en verder naar Vlaanderen. Over deze verkeersader voeren toen al binnenschepen af en aan. Het waren vooral zeilschepen en trekschuiten met paarden.

Onze voorouders zochten onophoudelijk naar mogelijkheden om efficiënter te varen. En dat lukte met de komst van het stoomschip. Aanvankelijk konden weinig binnenschippers zich zo’n hypermoderne boot veroorloven. Het stoomschip werd vooral ingezet als sleepboot op plaatsen waar het moeilijk was om te zeilen en waar geen jaagpad was. Maar uiteindelijk werd het stoomschip algemeen gebruikt als binnenschip. Dit betekende een grote efficiencyslag.

Sindsdien hebben we een lange weg afgelegd om onze schepen sneller, veiliger, efficiënter en duurzamer te maken. Het resultaat van onze investeringen mag er zijn: Nederland heeft zowel de grootste als de modernste vloot van Europa.

LNG

Heineken kijkt nu uit naar een volgende stap. Het bedrijf studeert op binnenvaartschepen die varen op LNG. Deze moderne brandstof is zowel schoon als zuinig. Op termijn wordt het mogelijk om nagenoeg klimaatneutraal te varen op bio-LNG. Mijn ministerie is bereid om samen met het bedrijfsleven de bouw van LNG-vulpunten te bevorderen.

Met deze LNG-schepen blijven we in de voorhoede. Verladers willen milieuvriendelijk vervoer, omdat zij maatschappelijk verantwoord willen ondernemen. En bovendien: wie zuinig vaart, betaalt minder brandstof. Zo gaan winst voor het milieu en financieel voordeel hand in hand.

Maar varen in moderne schepen alleen is niet genoeg. We kijken ook hoe we de Gouwe als vaarweg beter kunnen benutten:

• Er komt een verdubbeling van de Julianasluis bij Gouda. Hiermee verdwijnt er een barrière voor de binnenvaart tussen Rotterdam en Amsterdam.
• Er wordt gekeken of er bredere schepen over de Gouwe kunnen varen.
• Van Uden begint als eerste terminal operator met een lijndienst tussen verschillende inlandterminals. Een goede aanvulling op de diensten die tussen zeehavens en binnenhavens varen.

Benutten

Het is belangrijk dat we uit onze vaarwegen halen wat erin zit, zeker in de Randstad. Dat werd vorige maand nog eens onderstreept door het Planbureau voor de Leefomgeving. Het Planbureau becijfert dat het tijdsverlies door files in de Randstad tussen 2000 en 2008 is toegenomen met 58 procent.

Het beter benutten van vaarwegen is een belangrijk middel in de strijd tegen de files. Dus ik zou zeggen: zo veel mogelijk containers van de vrachtwagen het schip op! We zijn in Nederland al goed bezig: dertig procent van het goederenvervoer in ons land gaat al per schip.

Vandaag vieren we dat we opnieuw een kans hebben gegrepen die we niet konden laten liggen. Deze terminal was een ontbrekende schakel, die de hele mobiliteitsketen sterker maakt. Vanaf nu staat Nederland nog beter op de kaart als land van goede verbindingen en duurzaam goederenvervoer.

Het is mij een genoegen om deze terminal – namens u allen – te openen.