Ouders krijgen langer de tijd voor de keuze achternaam kind
Ouders moeten de kans krijgen om voor de eerste verjaardag van hun eerstgeboren kind terug te komen van de bij de geboorte gemaakte keuze voor de achternaam. Ook moet het eenvoudiger worden om de gezamenlijke keuze voor de achternaam van het kind kenbaar te maken bij de gemeente. Dat stelt minister Hirsch Ballin van Justitie vandaag onder meer voor in een brief aan de Tweede Kamer. In de brief kondigt de minister aan dat hij een deel van de aanbevelingen van de Werkgroep liberalisering naamrecht overneemt, omdat de praktijk laat zien dat het naamrecht op een aantal punten spoedig wijziging behoeft.
Zoals bekend kunnen ouders kiezen of zij de achternaam van de vader dan wel de moeder aan hun kinderen willen doorgeven. Minister Hirsch Ballin stelt voor om de procedure voor naamskeuze te vereenvoudigen door middel van een schriftelijke verklaring aan de ambtenaar van de burgerlijke stand. Wanneer gehuwde ouders hun kind de achternaam van de moeder willen geven, of wanneer ongehuwde ouders de naam van de vader willen doorgeven, moeten zij tot nu toe beiden in persoon verschijnen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. De minister volgt de aanbeveling van de Werkgroep op om dit mogelijk te maken met een schriftelijke verklaring.
Wanneer ouders vóór de eerste verjaardag van het kind het met elkaar eens zijn dat het kind toch de achternaam van de andere ouder moet krijgen, moeten zij voortaan eenmalig de kans krijgen om dat eenvoudig te regelen. Minister Hirsch Ballin stelt voor om dit mogelijk te maken door middel van een gezamenlijk verzoek aan de ambtenaar van de burgerlijke stand voor de eerste verjaardag van het kind. Mochten ouders ernstige onenigheid hebben over de door het kind verkregen achternaam, moeten zij gedurende diezelfde periode hun geschil aan de rechter kunnen voorleggen. Om dit te kunnen realiseren is wel een wetswijziging nodig. De minister kondigt aan dat hij verwacht dat dit voorstel in 2011 bij de Kamer zal kunnen worden ingediend.
De minister is ook voornemens om het voor bepaalde categorieën volwassenen mogelijk te maken hun achternaam te wijzigen. Dit omvat de mogelijkheid voor geadopteerden om als zij meerderjarig zijn, hun oorspronkelijk familienaam te herkrijgen. Ook wil de minister de hardheidsclausule voor naamswijziging uitbreiden. Een persoon die zijn achternaam wil wijzigen, maar niet voldoet aan de in het Besluit geslachtsnaamwijziging genoemde gronden, kan voortaan een beroep doen op de hardheidsclausule als hij aantoont dat hij bijzondere belangen heeft bij de naamswijziging. Tot nu toe kon dat alleen wanneer sprake was van psychische hinder. Ook wil de minister bij een verzoek om naamswijziging in verband met mishandeling of incest door een ouder de leges laten vervallen.
Tenslotte heeft de minister in zijn brief voorgesteld om de uitzonderingsbepaling in het Besluit geslachtsnaamwijziging op te heffen die het voor dragers van adellijke namen onmogelijk maakt om een uitgestorven of met uitsterving bedreigde geslachtsnaam van de moeder aan hun namen toe te voegen. Voor adellijke namen was hiervoor een uitzonderingsbepaling van toepassing, die nu het mogelijk is geworden om de adellijke naam via de moeder door te geven, geen doel meer dient. De Hoge Raad van Adel pleitte er in het jaarverslag van 2008 dan ook voor om deze uitzonderingsbepaling te laten vervallen.