Toespraak Resultaten GO-regeling
Toespraak van de minister van Economische Zaken, mevrouw M.J.A. van der Hoeven, Resultaten GO-regeling, EZ, 29 juni 2010.
Lenen kost geld. Dat horen we dagelijks op radio en televisie in de reclamespotjes voor financiële producten van banken en verzekeringsmaatschappijen. Het is een waarschuwing aan consumenten. Om ons erop te wijzen dat je goed moet nadenken voordat je geld leent voor een nieuwe auto, bankstel of televisie.
Dames en heren,
Welkom bij het ministerie van Economische Zaken. Weest u gerust: u bent niet bij de verkeerde bijeenkomst. Want de leningen waarover we vandaag praten zijn van een heel andere orde. We hebben het in deze bijeenkomst niet over leningen die vooral geld kosten, maar over leningen waar je vooral winst mee maakt. Niet over leningen voor consumptieve goederen, maar over leningen voor investeringen. Niet over leningen aan consumenten, maar over leningen aan ondernemers.
Over leningen – dus - van banken aan ondernemers. Leningen waar u in de zaal, bankiers en ondernemers, geregeld mee te maken heeft. Leningen om uw bedrijf gezond te houden, om uw bedrijf te laten groeien. Leningen om onze economie op gang te houden en weer gezond te maken. Leningen waarvoor ik mij als minister van Economische Zaken het afgelopen jaar meer dan 100 procent heb ingezet.
Laten we even teruggaan naar hoe het ook al weer allemaal begon. Weet u het nog? In september 2008 barstte de kredietcrisis in alle hevigheid los toen de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers omviel. Vanaf dat moment konden Nederlandse bedrijven steeds moeilijker aankloppen bij hun bank voor de noodzakelijke investeringen. Door slechte leningen waren ook Nederlandse banken immers in de problemen gekomen. En het vertrouwen tussen banken onderling had een stevige knauw gekregen.
Begin 2009 werd de situatie zo nijpend dat de kredietstroom aan bedrijven echt dreigde op te drogen. Toen heb ik ingegrepen. Voor leningen aan het MKB heb ik het Besluit Borgstelling MKB Kredieten (BMKB) fors verruimd. En voor grotere bedrijven riep ik de Garantie Ondernemingsfinanciering in het leven. De GO-regeling dus.
Voor deze GO-regeling zijn we vandaag bij elkaar gekomen. Zij bestaat nu immers ruim een jaar. En dat is een mooi moment om even terug te kijken. Heeft de regeling gewerkt? Zo ja, wat heeft zij ons dan opgeleverd? En hoe nu verder?
Heeft de regeling gewerkt? Dames en heren, zij heeft niet alleen gewerkt, ik denk dat we rustig mogen stellen dat de GO-regeling een succes is geworden! Het begin was wat aarzelend: banken en ondernemers moesten even weten dat de regeling er was. En EZ en de banken moesten elkaar weten te vinden in een goede samenwerking rond de GO. Allemaal heel begrijpelijk. Maar na een korte aanloop, kwam het gelukkig goed op stoom.
Nu, een jaar na invoering, hebben we – met ruim 90 GO-beschikkingen - al de mijlpaal van een miljard euro aan leningen en bankgaranties bereikt! Dat is toch fantastisch?! En om misverstanden te voorkomen: de Staat zelf verstrekt geen euro. Wij staan alleen maar borg. Dat doen we voor 50 procent van de lening. Één miljard aan verstrekte leningen betekent dus dat de staat nu voor 500 miljoen euro garant staat. Overigens hebben we daarvan tot de dag van vandaag gelukkig geen cent hoeven te betalen. Tot nu toe leveren de investeringen dus op wat ze moeten opleveren.
Laat ik daar twee concrete voorbeelden van geven. Neem Scheepswerf Peters, uit Kampen. Dit bedrijf is de afgelopen jaren steeds grotere projecten gaan runnen. Het had hierdoor een toenemende behoefte aan financiering voor investeringen. De capaciteit op de werf was helaas beperkt, dus het bouwen van die schepen ging steeds langer duren. Hierdoor kostte het ook meer tijd voordat de werf zijn investering terugkreeg. Kortom: er was extra liquiditeit nodig. Maar de bank durfde niet zoveel geld te lenen als de werf nodig had. Totdat de Staat via de GO-regeling borg wilde staan voor de helft van de lening. En zo kon de scheepswerf dus verder groeien.
Nog een voorbeeld: Hotel at Work, op de Tweede Maasvlakte. U weet: op de Tweede Maasvlakte is volop werk. Maar de wegen ernaartoe slibben dicht. Zo kwam ondernemer Harry van Zandwijk op het idee van een tijdelijk hotel. Een hotel waar personeel van hoofdaannemers en onderaannemers tegen een aantrekkelijk tarief zou kunnen overnachten. De heer van Zandwijk had uiteraard geld nodig voor investeringen in het gebouw en de bijbehorende infrastructuur. Maar de bank ontleende aan het gebouw en de infrastructuur te weinig zekerheid. De GO-regeling gaf net die extra zekerheid die de bank nodig had. En nu staat er op de Maasvlakte dus een tijdelijk hotel. Een hotel dat ervoor zorgt dat werknemers binnen zes minuten op hun werk zijn. Dat is toch prachtig?!
Op dit soort resultaten mogen we trots zijn! U als ondernemers, u als banken, wij als overheid. Het is ons toch maar mooi gelukt om in een uitzonderlijk moeilijke tijd de economie draaiende te houden. Zodat Nederlandse ondernemers konden blijven doen waar zij toe op aarde zijn: namelijk ondernemen. Zodat de werkloosheid niet zo hard is gegroeid als waar wij aanvankelijk voor vreesden. En zodat onze economie – zij het aarzelend – weer mondjesmaat begint te groeien. Daar doen we het immers voor!
Dames en heren,
Het is nu tijd voor het officiële gedeelte. Mag ik vragen of de heer Paul Dirken naar voren wil komen? Voor degenen die hem niet kennen: de heer Dirken is directeur Bedrijven bij de Rabobank. Een bank die veel leningen heeft verstrekt onder de GO-regeling.
Meneer Dirken, dames en heren, ik heb net al twee mooie voorbeelden van de GO-regeling genoemd. Maar er zijn er natuurlijk veel meer. Ik heb ze gebundeld in dit Go-resultatenboekje. En meneer Dirken, ik wil u graag dit eerste boekje aanbieden. Ik hoop dat er nog heel veel mooie voorbeelden volgen. En dat ook uw bank gebruik zal blijven maken van de GO.
Dan wil ik nu graag de heer Frank uit den Bogaard van het bedrijf SIM Industries naar voren roepen. Dames en heren, de heer Uit den Bogaard heeft de lening aangevraagd, waarmee de GO-mijlpaal van 1 miljard euro is bereikt. Meneer Uit den Bogaard, van harte gefeliciteerd. Ik wil u en uw bedrijf, SIM Industries, heel veel succes wensen met deze investering. En ik wil u graag de beschikking voor de garantie meegeven.
Dames en heren,
Eind 2010 loopt de GO af. Bij de begrotingsvoorbereiding voor 2011 bekijken we nu of - gezien de ontwikkeling van de economie en de kredietverlening door de banken - de GO na 2010 nog even door moet lopen. Want hiermee wachten op het volgende kabinet duurt echt te lang.
In de tussentijd wens ik u allen – bankiers en ondernemers – heel veel succes!