Minder lasten en heldere regels bij aanbesteden

Door heldere regels bij het aanbesteden, krijgen ook kleinere ondernemers een goede en eerlijke kans op overheidsopdrachten. De eisen die bij aanbestedingen aan het bedrijfsleven worden gesteld, moeten redelijk zijn. Uiteindelijk moet met de nieuwe aanpak rondom aanbesteden de lastendruk voor het bedrijfsleven met € 77 miljoen per jaar worden verminderd. De ministerraad heeft op voorstel van minister Van der Hoeven van Economische Zaken ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van een daartoe strekkend wetsvoorstel. De overheid koopt jaarlijks voor ongeveer € 57 miljard in. Van dit bedrag wordt € 18 miljard Europees aanbesteed.

Het wetsvoorstel aanbesteden zorgt ervoor dat eisen die aan opdrachten worden gesteld in redelijke verhouding moeten staan tot de opdracht. Zo kan bijvoorbeeld een aanbestedende dienst met 120 vestigingen in heel Nederland de schoonmaak in één opdracht aanbesteden. Dat betekent dat een kleine onderneming hierop niet kan inschrijven. Met de nieuwe wet moet de aanbestedende dienst zo'n opdracht in principe zo opstellen, dat MKB'ers kunnen inschrijven op de locaties in hun eigen regio.

De eisen aan de jaaromzet van de ondernemer moeten in redelijke verhouding staan tot de opdracht. Daarmee wordt voorkomen dat aan een architectenbureau een eis wordt gesteld van een jaaromzet van bijvoorbeeld drie miljoen euro waardoor een groot deel van de architectenbureau's afvallen. Een dergelijke eis is vaak onredelijk en mag niet meer.

Daarnaast komt er een einde aan de verschillende formulieren die aanbestedende diensten gebruiken. De ondernemer hoeft nog maar één formulier in te vullen. Pas als de ondernemer de opdracht krijgt, moet hij de officiële documenten inleveren. Tenderned publiceert alle opdrachten voor aanbestedingen zodat ondernemers alle aanbestedingen op één plaats kunnen vinden.

De nieuwe aanbestedingswet geldt voor alle overheidsopdrachten (onder en boven de Europese grens). De grens voor het Europees aanbesteden voor bijvoorbeeld bouwopdrachten ligt op € 4,8 miljoen. Voor leveringen (bijvoorbeeld inkoop kantoorartikelen) en diensten (bijvoorbeeld inhuren van een onderzoeksbureau) liggen de grenzen voor het Rijk bij € 125.000 en voor andere overheden en diensten op € 193.000.

Aanbestedende diensten en het bedrijfsleven moeten afspraken gaan maken over procedures bij aanbesteden onder de Europese grens. Elke gemeente hanteert op dit moment eigen regels bij bijvoorbeeld het verzoek aan twee of meer bedrijven om een offerte te doen. Het bedrijfsleven en de overheid krijgen vier jaar de tijd om afspraken te maken over uniformering en vereenvoudiging. Lukt dit onvoldoende, dan zal het kabinet met eigen regels komen. Naast het wetsvoorstel wordt een regeling voor laagdrempelige klachtenafhandeling geïntroduceerd, zodat ondernemers bij klachten over onredelijke eisen niet meteen naar de rechter hoeven. De klachtenregeling wordt in overleg met werkgeversorganisaties, het Rijk en de gemeenten verder uitgewerkt.