Kamerbrief inzake beantwoording vragen van Kamerleden Van der Ham, Nicolaï en Ten Broeke (VVD) over de vervolging van homoseksuelen in Malawi
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de Kamerleden Van der Ham, Nicolaï en Ten Broeke naar aanleiding van berichtgeving over de veroordeling van homoseksuelen in Malawi. De vragen zijn ingezonden op 21 en 25 mei 2010 met de kenmerken 2010Z08681 en 2010Z08743.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van het Kamerlid Van der Ham (D66) over een bericht over dwangarbeid voor homo’s in Malawi. (ingezonden 21 mei 2010)
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht “Homo-paar in Malawi: 14 jaar dwangarbeid”? 1)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Is het waar dat het in het bericht genoemde vriendenpaar, dat eind vorig jaar in Malawi werd gearresteerd omdat ze zich wilden verloven, nu is veroordeeld tot 14 jaar cel met dwangarbeid?
Antwoord
Ja. In december 2009 zijn beide mannen gearresteerd na afloop van een traditionele verlovingsceremonie. Op dinsdag 18 mei jl. zijn zij door een rechtbank in Malawi schuldig bevonden aan 'tegennatuurlijke omgang' en 'grove onzedelijkheid' en vervolgens veroordeeld tot een gevangenisstraf van 14 jaar met dwangarbeid. President Bingu wa Mutharika van Malawi heeft de twee mannen na een gesprek met VN secretaris-generaal Ban Ki-moon op 29 mei jl. gratie verleend. Ze zijn vervolgens vrijgelaten.
Vraag 3
Bent u bereid contact te zoeken met de regering van Malawi om deze ernstige schending van de mensenrechten direct aan de orde te stellen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
De Nederlandse ambassadeur in Zambia heeft in maart jl. de zorgen van de Nederlandse regering over de behandeling van homoseksuelen in Malawi geuit in een onderhoud met de Minister van Buitenlandse Zaken van Malawi. De secretaris-generaal van mijn ministerie deed hetzelfde in een gesprek met de ambassadeur van Malawi op 30 maart jl. Op verzoek van de Nederlandse regering heeft de EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton in een verklaring namens de EU zorgen geuit over de veroordeling van de twee mannen op basis van hun seksuele oriëntatie en de regering van Malawi opgeroepen zich te houden aan internationale verdragsrechtelijke verplichtingen, waaronder de naleving van het non-discriminatie beginsel. Overigens hebben verschillende EU ambassades ter plaatse, namelijk die van het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Duitsland, na het bekend worden van het vonnis direct de Malawische regering gewezen op haar verantwoordelijkheden in het kader van internationale verdragen, die discriminatie op grond van seksuele oriëntatie verbieden.
Vraag 4
Zijn er mogelijkheden om deze kwestie in VN-verband aan de orde te stellen?
Antwoord
Ja. VN secretaris-generaal Ban ki-moon heeft zich kritisch uitgelaten over de veroordeling van Steven Monjeza en Tiwonge Chimbalanga. Dit heeft geleid tot de vrijlating van beide mannen op 29 mei jl. Van 31 mei tot 18 juni a.s. vindt in Genève de veertiende reguliere zitting van de VN-Mensenrechtenraad plaats. Ondanks dat het paar in Malawi inmiddels is vrijgelaten, zal Nederland zal zich ervoor inspannen dat de EU gedurende die zitting aandacht vraagt voor discriminatie op basis van seksuele oriëntatie.
1) GayKrant, 20 mei 2010
http://www.gk.nl/index.php?id=9&a=bericht&bericht=7809
Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van de Kamerleden Nicolaï en Ten Broeke (beide VVD) over berichtgeving over de vervolging van homoseksuelen in Malawi. (ingezonden 25 mei 2010)
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht “14 jaar cel voor homopaar Malawi”? 1) en het bericht “Malawi jaagt op prominente homo’s”? 2)
Vraag 2
Constateert u ook dat Malawi meerderjarige ingezetenen vervolgt op basis van hun seksuele geaardheid?
Vraag 3
Hebben de regering en de EU zich dit jaar in contacten met Malawi reeds uitgesproken tegen vervolging in dit land op basis van seksuele geaardheid? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
Gaarne verwijs ik naar de antwoorden op de vragen 1 t/m 3 van het Kamerlid Van der Ham (kenmerk 2010Z08681).
Vraag 4
Hebben deze mensenrechtenschendingen gevolgen voor de ontwikkelingsrelatie tussen Nederland en Malawi? En voor de ontwikkelingsrelatie tussen de EU en Malawi? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
Nederland onderhoudt geen bilaterale hulprelatie met Malawi. Tot op heden hebben de EU-lidstaten die steun geven aan Malawi, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Ierland, hun hulpbeleid bepaald aan de hand van macro-economisch en armoedebeleid. De EU-lidstaten in Malawi zullen de rechten van seksuele minderheden wel bespreken in de artikel 8 dialoog tussen de overheid van Malawi en de EU. De veroordeling van het homostel heeft vooralsnog geen consequenties voor de hulp van de Europese Commissie aan Malawi. De Europese ambassadeurs hebben de zaak wel openlijk veroordeeld en ook de EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton heeft namens de EU haar afkeuring uitgesproken.
Vraag 5
Spreken ontwikkelingsprojecten in Malawi zich uit tegen intolerantie? Wordt hierbij aandacht besteed aan de positie van homoseksuelen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
De NGO’s die actief zijn in Malawi houden zich voornamelijk bezig met armoedebestrijding en bewustwordingsactiviteiten. De organisatie Centre for Development of People (CEDEP) opgericht in 2006, zet zich wel in voor de preventie van HIV/AIDS bij kwetsbare groepen (gevangenen, prostituees en homoseksuelen). CEDEP heeft getracht het homostel zoveel mogelijk juridisch bij te staan.
1) Nu.nl, 20 mei 2010: “Veertien jaar cel voor homopaar Malawi”
http://www.nu.nl/buitenland/2251168/veertien-jaar-cel-homopaar-malawi.html
2) http://ipsnews.be/index.php?id=35&no_cache=0&tx_uwnews_pi4%5Bart_id %5D=27818