Beantwoording vragen van het lid Van der Staaij over het boycotten van de VN-conferentie tegen racisme in Genève
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Van der Staaij over het boycotten van de VN-conferentie tegen racisme in Genève. Deze vragen werden ingezonden op 4 december 2008 met kenmerk 2008Z08443.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken op vragen van het lid Van der Staaij (SGP) over het boycotten van de VN-conferentie tegen racisme in Genève.
Vraag 1
Kunt u ons informeren over de lopende voorbereidingen op de VN-conferentie tegen racisme in Genève in april 2009, die een vervolg is op de VN-conferentie in 2001 in Durban?
Antwoord
Tot nu toe is het voorbereidende proces voor de VN-conferentie tegen racisme in Genève in april 2009 niet naar Nederlandse wens verlopen. In oktober 2008 vond de tweede Preparatory Committee plaats met als resultaat een zeer omvangrijk, moeilijk werkbaar compilatiedocument van alle regionale bijdragen. De derde Preparatory Committee zal plaatsvinden in april 2009, vlak voor de Durban Review Conference zelf. Gezien de stand van zaken is afgesproken dat de Intersessional Working Group (ISWG) voor april 2009 nog tweemaal een week bijeen zal komen om verder te onderhandelen over een einddocument. De eerstvolgende sessie is voorzien in januari.
Vraag 2
Welke invloed heeft Nederland op deze voorbereidingen – ook in financieel opzicht (via goedkeuring van de begroting of anderszins)? Hoe vult u deze invloed tot nu toe concreet in?
Antwoord
Nederland heeft tot op heden deelgenomen aan het proces in EU-verband. Nederland heeft een duidelijk stempel gedrukt op de inbreng van de EU ten behoeve van het concept slotdocument. De kosten van het Durban Review proces worden gedragen vanuit de reguliere begroting van het kantoor van de VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten; Nederland heeft hier geen invloed op. Daarnaast heeft de Hoge Commissaris een vrijwillig trustfund ingesteld dat de deelname van de allerarmste landen aan de conferentie mogelijk moet maken. Dit fonds heeft nog geen enkele bijdrage ontvangen.
Vraag 3
Hoe groot acht u het risico dat deze vervolgconferentie een herhaling gaat worden van de VN-conferentie in Durban, die uitmondde in een antisemitische manifestatie, waarbij Israel werd bestempeld als racistische apartheidsstaat die zich schuldig maakte aan genocide? Zijn er inmiddels niet gerede aanwijzingen dat deze ongewenste herhaling een reëel risico is, gelet op circulerende ontwerpteksten voor deze conferentie?
Antwoord
Het in de vraag bedoelde risico is reëel want het hierboven genoemde compilatiedocument voor de Durban Review Conference in 2009 omvat alle regionale bijdragen, waardoor er naast door de EU voorgestelde tekst ook een aantal voor Nederland en de EU onaanvaardbare paragrafen in staan die eenzijdig gericht zijn op de situatie in de bezette Palestijnse gebieden.
Vraag 4
Is het waar, dat Canada, de Verenigde Staten en Israël reeds hebben aangegeven deze conferentie te zullen boycotten vanwege het dreigende extreem antisemitische karakter van deze bijeenkomst? Hoe beoordeelt u deze aangekondigde boycot?
Antwoord
Canada en Israël hebben aangegeven niet verder deel te zullen nemen aan het Durban Review proces en aan de conferentie in april 2009. De VS zullen hun besluit over deelname aan het Durban Review proces nemen wanneer de nieuwe regering is aangetreden. Ik heb begrip voor het Canadese en Israëlische besluit en heb EU-partners dit laten weten.
Vraag 5
In hoeverre wordt ook op Europees niveau nagedacht over een mogelijke boycot van deze conferentie? Bent u bereid hierover een gedachtewisseling op EU-niveau te bevorderen? Zijn er inmiddels reeds Europese landen die hebben aangeduid dat zij deze conferentie niet zullen bijwonen? Welke landen?
Vraag 6
Acht u het geraden dat ook de Europese Unie zich distantieert van deze VN-conferentie en derhalve deze conferentie zal boycotten? Bent u bereid om op Europees niveau te bevorderen dat de EU niet zal deelnemen aan deze omstreden conferentie? Op welke wijze wilt u dit doen?
Vraag 7
Mocht de EU geen boycot willen overwegen, zal Nederland dan deze VN-conferentie vanwege haar te verwachten karakter wel boycotten?
Antwoord
De EU heeft aan het begin van het voorbereidingsproces voor de Durban Review Conferentie een aantal rode lijnen opgesteld. Eén van die rode lijnen is dat deze conferentie over wereldwijd racisme zich niet mag richten op de situatie in één specifiek land, in casu Israël. Nederland is nog betrokken bij de voorbereidingen voor de Durban Review Conferentie teneinde een positieve invloed uit te oefenen op de ontwikkelingen, samen met de EU-partners en andere gelijkgezinde landen. De huidige stand van zaken in de onderhandelingen over een slotdocument stemmen mij echter niet hoopvol. Het zal voor mij onaanvaardbaar zijn indien Israël als enig land bij name wordt genoemd in een eventueel slotdocument van deze anti-racismeconferentie of indien het document anderszins een duidelijk anti-Israëlische of antisemitische boodschap krijgt. Daarnaast is onaanvaardbaar dat het document consensus zou vaststellen voor aanvullende normen op het terrein van belastering van godsdiensten. Als en wanneer het proces een kritiek punt heeft bereikt waarna ik een acceptabel slotdocument niet meer haalbaar acht, zal ik niet twijfelen Nederland daaruit terug te trekken.
Nederland streeft ernaar de Europese partners te overtuigen van de noodzaak van een kritische houding in het huidige voorbereidingstraject voor de Durban Review Conferentie. Een boycot van de conferentie behoort wat mij betreft tot de mogelijkheden. Ik wil die stap, indien tot terugtrekking aanleiding blijkt te zijn ontstaan, bij voorkeur met alle EU-partners alsdan gezamenlijk nemen omdat EU-eenheid op zich waardevol is en omdat daarvan het meeste effect uitgaat. Als een gezamenlijke terugtrekking niet haalbaar is en ik distantiëren wel nodig acht, zal ik niet schromen Nederland alleen of met slechts enkele partners uit het proces terug te trekken.