Beantwoording vragen van het lid Peters over de Egyptische politieke en mensenrechtensituatie
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Peters inzake de Egyptische politieke en mensenrechtensituatie. Deze vragen werden ingezonden op 24 juni 2008 met kenmerk 2070823650.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van het lid Peters (GroenLinks) over de Egyptische politieke en mensenrechtensituatie.
Vraag 1
Bent u bekend met het rapport van de International Crisis Group over de situatie in Egypte?1 Deelt u de zorgen die erin beschreven worden, dat Egypte de (tijdelijke) noodtoestand gebruikt voor repressieve praktijken tegen de “Moslim Broeders”?
Antwoord
Ja, ik ben bekend met het rapport. De Moslimbroederschap is in Egypte een verboden organisatie. Een aantal leden heeft als onafhankelijk parlementariër zitting in het parlement. In de aanloop naar de parlements- en gemeenteraadsverkiezingen het afgelopen jaar zijn aanhangers en kandidaten van de Moslimbroederschap opgepakt onder de noodwet; het merendeel van hen is overigens weer vrijgelaten. De noodtoestand is in 1981 uitgeroepen na de moord op president Sadat en daarna telkenmale verlengd, o.a. naar aanleiding van diverse aanslagen (o.a. in Luxor, Caïro en de Sinaï); meer in het algemeen wordt de noodtoestand echter door de regering steeds weer verlengd met oog op het handhaven van de economische en politieke stabiliteit. Meest recentelijk gebeurde dat op 26 mei van dit jaar. Nederland is bezorgd over deze ontwikkeling en zal blijven aandringen op een zo spoedig mogelijke beëindiging van de noodtoestand.
Vraag 2
Deelt u de mening dat de “Moslim Broeders” niet gediscrimineerd mogen worden, ondanks principiële meningsverschillen over hun gedachtegoed op onder andere het gebied van vrouwenrechten en religieuze minderheden ? Deelt u de mening dat de mensenrechten van de “Moslim Broeders” worden geschonden?
Antwoord
Onder de huidige grondwet zijn politieke partijen op religieuze grondslag in Egypte verboden. Op die basis en op basis van de noodwet worden de activiteiten van Moslimbroeders ingeperkt. De Nederlandse regering heeft aan de Egyptische autoriteiten haar zorg overgebracht over de toepassing van administratieve detentie, waarvan vooral Moslimbroeders en andere islamisten het slachtoffer zijn, meest recentelijk bij monde van de mensenrechtenambassadeur tijdens diens bezoek aan Egypte in februari jl. De EU heeft dezelfde zorgen eveneens overgebracht aan de Directeur Mensenrechten van het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken in april jl.
Vraag 3
Hoe oordeelt u over de recente veroordelingen van “Moslim Broeders” door het Egyptische militair gerechtshof? Wat is de rol van president Mubarak bij de arrestaties en berechting van de verdachten door een militair in plaats van regulier gerechtshof?
Antwoord
Egypte kent een onafhankelijke rechtspraak, zowel bij civiele als militaire gerechtshoven. De president heeft krachtens de Grondwet de bevoegdheid een zaak door te verwijzen naar een militaire rechtbank. De Nederlandse regering is van mening dat burgers niet voor militaire gerechtshoven zouden moeten verschijnen en heeft deze boodschap aan de Egyptische autoriteiten overgebracht bij monde van de mensenrechtenambassadeur tijdens diens voornoemd bezoek.
Vraag 4
Deelt u de mening dat dit optreden van de Egyptische regering niet bijdraagt aan een verbetering van de politieke en mensenrechtensituatie in Egypte? Wat gaat u ondernemen?
Antwoord
De Nederlandse regering is van mening dat toepassing van administratieve detentie, het berechten van burgers door militaire gerechtshoven en arrestaties van politieke kandidaten afbreuk doen aan de politieke en mensenrechtensituatie in Egypte. De Nederlandse regering heeft deze mening in bilateraal kader en in EU-kader aan de Egyptische autoriteiten overgebracht. Meer in algemene zin is de regering van mening dat het uitsluiten van delen van het electoraat het politieke klimaat in een land niet ten goede komt. Via activiteiten in samenwerking met zowel de Egyptische overheid als het maatschappelijk middenveld draagt de regering bij aan verbetering van de mensenrechtensituatie.
Vraag 5
Deelt u de mening van verscheidene Egyptische en internationale NGO’s, dat het rapport van de Europese Commissie over de implementatie van het EU-Egypte actieplan onder het Europees Nabuurschapbeleid (ENB), te weinig ingaat op de politieke en mensenrechtensituatie in Egypte?2 Deelt u hun mening dat de consequenties en achterliggende beweegredenen van de ‘anti-terreur’ maatregelen te weinig worden besproken? Zo ja, hoe kan hier verbetering in worden aangebracht?
Vraag 6
Zijn de bijeenkomsten van het ENB subcomité voor politieke zaken inmiddels hervat, nadat Egypte zijn deelname had gestaakt naar aanleiding van de resolutie van het Europees Parlement over de ernstige mensenrechtensituatie in Egypte? Zo neen, welke stappen worden ondernomen om de dialoog te hervatten?
Antwoord
Het rapport over het ENB-actieplan is een technisch implementatierapport, geen politieke analyse. Het ENB-actieplan bestrijkt naast politieke en mensenrechtenkwesties een breed spectrum van economische en sociale hervormingen. Deze hervormingen dragen eveneens bij aan een verbetering van het politieke klimaat en de mensenrechtensituatie in Egypte
De bijeenkomsten van het ENB-subcomité voor politieke zaken zijn inmiddels hervat. De eerste bijeenkomst van het subcomité heeft op 2 en 3 juni jl. plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomst sprak de EU zorg uit over de recente verlenging van de noodtoestand en het verloop van de laatste parlements- en gemeenteraadsverkiezingen. Ook sprak de EU zorg uit over de berechting van burgers door militaire gerechtshoven, waarbij specifiek de zaak tegen 40 leden van de Moslimbroederschap werd genoemd. Voorts heeft de EU op een aantal onderwerpen suggesties voor verbetering gedaan.
Vraag 7
Is Nederland bereid zich in EU-verband uit te spreken tegen de ernstige afzwakking van democratische principes in Egypte en Egypte op te roepen de mensenrechtensituatie te verbeteren, ter naleving van het ENB akkoord?
Antwoord
Indien specifieke zaken daar aanleiding toe geven is Nederland steeds bereid geweest zich in EU-verband kritisch uit te spreken en zal dat blijven doen.
1: EGYPT’S MUSLIM BROTHERS: CONFRONTATION OR INTEGRATION? Middle East/North Africa Report N°76 – 18 June 2008, International Crisis Group
2: Brief memorandum on the observations of human rights organizations Regarding the European Commission report on the implementation of the EU-Egypt Action Plan, 7 mei 2008, http://www.eipr.org/en/reports/1105.htm