Beantwoording vragen van het lid Irrgang over Advanced Market Commitments (AMC)
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Irrgang over Advanced Market Commitments (AMC). Deze vragen werden ingezonden op 12 december 2007 met kenmerk 2070806570.
De minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
Bert Koenders
Antwoorden van de heer Koenders, minister voor Ontwikkelingssamenwerking, op vragen van het lid Irrgang (SP) over Advanced Market Commitments (AMC).
Vraag 1
Herinnert u zich uw brief van 8 november jl., waarin u stelt dat berekeningen voor de richtprijs van het Advanced Market Commitment (AMC) pneumokokkenvaccin zijn gedaan door Applied Strategies Consulting? 1)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Wordt hierbij gedoeld op de presentatie die Applied Strategies Consulting tijdens de tweede donors meeting in Londen op 9 november 2006 hield? 2) Zo neen, waar wordt dan wel op gedoeld?
Antwoord
Genoemde presentatie omvat inderdaad de belangrijkste bevindingen van Applied Strategies Consulting.
Vraag 3
Bent u bekend met het feit dat in bovengenoemde presentatie de kostprijs van de omzet van het pneumokokkenvaccin (cost of goods sold) door ADIP (Pneumo Accelerated Development and Introduction Program) zelf op 1 tot 2 USD per dosis wordt geschat? Zo ja, kunt u dan aangeven waarom de prijs van het pneumokkenvaccin vervolgens wordt gesteld op 5 tot 7 USD per dosis? Wat is de onderbouwing van deze 5 tot 7 USD prijs, door wie is zij gemaakt en vindt u deze prijs te rechtvaardigen?
Antwoord
De genoemde prijs van USD 5 tot 7 per dosis is een schatting van de integrale kostprijs gedurende de periode van de pilot. Deze schatting omvat de cost of goods sold (dit is niet per definitie hetzelfde als de kostprijs), die inderdaad rond de USD 1 tot 2 per dosis ligt plus een compensatie voor de geschatte extra investeringen die gedaan moeten worden om de productiecapaciteit op te schalen voor de markt in ontwikkelingslanden. Concreet betekent dit het uitbreiden van bestaande en het bouwen van nieuwe productiefaciliteiten. Deze extra investeringskosten moeten in de pilot-periode worden terugverdiend, zodat het vaccin na afloop van deze periode tegen cost of goods sold kan worden geleverd. De prijs zal begin 2008 door een onafhankelijk Economic Expert Committee worden vastgesteld.
Het werk van Applied Strategies Consulting omvatte het maken van een realistische inschatting van de extra investeringskosten die nodig zijn om het vaccin te kunnen produceren voor ontwikkelingslanden. De aanname hierbij is dat industrieën geen omvangrijke investeringen zullen doen wanneer zij hiervoor niet gecompenseerd worden – dit zou immers een netto verliespost van honderden miljoenen opleveren.
Gedurende de afgelopen decennia is gebleken dat het ‘natuurlijke’ tijdverloop tussen de introductie van een nieuw gezondheidsproduct in het westen, en de introductie van hetzelfde product in ontwikkelingslanden de vijftien tot twintig jaar bedraagt. De AMC beoogt gelijktijdige introductie van het pneumokokkenvaccin in 2010 in zowel westerse landen als ontwikkelingslanden door de barrières voor introductie in ontwikkelingslanden weg te nemen.
Vraag 4
Kunt u aangeven hoe met zekerheid is vast te stellen dat de AMC voor het pneumokokkenvaccin geen extra winsten zal genereren voor de producenten en dat met het donorgeld het maximaal aantal kinderen zal kunnen worden gevaccineerd?
Antwoord
Onder de AMC beoogt men met het donorgeld het maximaal aantal kinderen te kunnen vaccineren. De prijs is daarom zodanig vastgesteld dat er een balans wordt gevonden tussen het maximaliseren van de kans dat er daadwerkelijk vaccins aan lage-inkomenslanden worden geleverd en het minimaliseren van de kosten per vaccin. Bij de vaststelling van de prijs per dosis wordt uitgegaan van een bescheiden extra winst voor de producenten. Een belangrijk deel van deze winst bestaat uit compensatie voor het te lopen ondernemersrisico. Juist vanwege dit risico is het moeilijk in te schatten of en zo ja hoeveel winst producenten daadwerkelijk zullen maken. Niet uit te sluiten is dat zij uiteindelijk zelfs verlies zullen leiden.
Vraag 5
Wordt het pneumokkenvaccin na afloop van de AMC-‘pilot’ tegen een prijs geleverd, die nagenoeg op het niveau van de kostprijs ligt? Deelt u de mening dat deze prijs gebaseerd moet zijn op de gemiddelde kosten, omdat zij anders niet houdbaar en verliesgevend is? Zo neen, waarom niet? Zo ja, is dit dan niet dezelfde prijs als de (‘pilot’) AMC prijs die als gemiddelde (groothandels)prijs gebaseerd is op alle vaste kosten, kapitaal investeringen en overhead over het gehele contract? Zo neen, waarom niet?
Antwoord
Producenten verplichten zich om na afloop van de AMC pilot het pneumokokkenvaccin tegen cost of goods sold te leveren aan ontwikkelingslanden. In dat stadium zijn de productiefaciliteiten opgeschaald en hoeft daarin niet verder geïnvesteerd te worden. De prijs is dan ook lager dan de prijs die tijdens de AMC pilot gehanteerd wordt omdat daarin immers de extra investeringskosten voor het vergroten van de productiecapaciteit verdisconteerd zijn.
Vraag 6
Kunt u aangeven waarom het AMC pneumokokkenvaccin wordt uitgesmeerd over negen jaar en niet over een zo kort mogelijke periode, teneinde zo snel mogelijk zo veel mogelijk kinderlevens te redden?
Antwoord
De levering van pneumokkenvaccins aan ontwikkelingslanden begint onmiddellijk zodra het vaccin beschikbaar is en blijft plaatsvinden gedurende de looptijd van de pilot en daarna. Alleen de betalingen van donoren worden uitgesmeerd over de looptijd van de AMC pilot.
Vraag 7
Kunt u uitleggen hoe het AMC een ‘markt creëert”, mede gezien het feit dat de prijs van het vaccin van te voren wordt vastgesteld? Deelt u de mening dat het AMC in feite gewoon een groot (gesloten) contract is? Zo neen, kunt u uitleggen waarom niet?
Antwoord
In geval van een Advanced Purchase Commitment zouden donoren de aankoop van een vaccin garanderen en is er inderdaad sprake van een groot contract. In de aanloopfase is daarentegen gekozen voor een Advanced Market Commitment. Het product – het pneumokokkenvaccin in dit geval, wordt alléén gekocht indien er een markt voor is, te weten als het voldoet aan vooraf bepaalde specificaties (bijvoorbeeld over effectiviteit en impact op de volksgezondheid) en als ontwikkelingslanden er om vragen. Een AMC biedt derhalve geen aankoopgarantie maar een marktgarantie.
Vraag 8
Kunt u aangeven hoe ver de besluitvorming is gevorderd over een eventuele deelname van Nederland aan een tweede AMC? Kunt u hierbij ingaan op de (kennis en ervaringen van de) Nederlandse deelname aan de werkgroep, die zich momenteel bezighoudt met uitwerking van de AMC-‘pilot’?
Antwoord
Een onafhankelijk comité van deskundigen zal in de loop van 2008 bekijken welk kandidaatvaccin in aanmerking zou kunnen komen voor een tweede AMC, waarschijnlijk malaria of tuberculose. Over het tijdstip waarop een tweede AMC gelanceerd zal worden is op dit moment nog niets bekend, naar verwachting zullen donoren eerst ervaring willen opdoen met de AMC pilot, die begin 2008 gelanceerd zal worden. Besluitvorming over Nederlandse deelname acht ik in deze fase nog niet opportuun.
Overigens wil ik nogmaals benadrukken dat Nederland niet bijdraagt aan de AMC pilot en dit ook niet overweegt. Beheer van de AMC staat los van de reguliere GAVI programma’s; Nederland is dus ook via de reguliere bijdrage aan GAVI op geen enkele wijze betrokken bij de financiering noch het verloop van de AMC pilot. Ik zal wel de ontwikkelingen rondom de pilot met belangstelling volgen. Indien immers het concept van een AMC er in slaagt om de introductie van nieuwe technologieën in ontwikkelingslanden te versnellen zijn er belangrijke ervaringen op te doen die verder gaan dan vaccins of gezondheidsproducten.
1) (Kamerbrief met schriftelijke beantwoording vragen tijdens begrotingsbehandeling Buitenlandse Zaken, p. 3) Kamerstuk 31200 V nr. 12
En