Beantwoording vragen van de leden Irrgang en Van Velzen over wapenleveranties aan Tsjaad
Graag bieden wij u hierbij, mede namens de staatssecretaris van Economische Zaken, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Irrgang en Van Velzen over wapenleveranties aan Tsjaad. Deze vragen werden ingezonden op 18 februari 2008 met kenmerk 2070811900.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
Drs. A.G. Koenders
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken en de heer Koenders, minister voor Ontwikkelingssamenwerking, mede namens de heer Heemskerk, staatssecretaris van Economische Zaken, op vragen van de leden Irrgang en Van Velzen (SP) over wapenleveranties aan Tsjaad.
Vraag 1
Kunt u bevestigen dat enkele Europese landen, namelijk België en Frankrijk, de afgelopen jaren wapens aan de presidentiële garde van Tsjaad hebben geleverd dan wel doorgeleverd? 1) Zo ja, bent u bereid in EU-verband uw afkeuring over deze leveranties uit te spreken? Indien neen, kunt u dat toelichten?
Antwoord
Zoals blijkt uit de jaarverslagen van de Europese Unie over de toepassing van de EU Gedragscode betreffende de wapenuitvoer hebben in de periode 2004-2006 diverse lidstaten militaire goederen uitgevoerd naar Tsjaad. Het gaat om Portugal, Frankrijk, Tsjechië en Denemarken. Frankrijk verleende gedurende deze periode 8 vergunningen voor de uitvoer van militaire goederen aan Tsjaad. De gerealiseerde uitvoerwaarde van de Franse leveringen in de betreffende jaren bedroeg 0,11 mln. euro op een totale Europese uitvoerwaarde van minstens 2,17 mln. euro. België heeft in 2006 goedkeuring verleend aan de levering van de in vraag 1 bedoelde voertuigen aan Frankrijk, niet aan Tsjaad. Deze leveringen hebben plaatsgevonden op basis van de afwegingen die de betrokken lidstaten hebben gemaakt met in achtneming van de criteria van de EU-Gedragscode.
Vraag 2
Deelt u de mening dat deze leveranties in strijd zijn met de EU-gedragscode wapenuitvoer?
Antwoord
Neen.
Vraag 3
Deelt u de mening dat deze wapenexporten een vorm van inmenging in de Tsjadische verhoudingen zijn en bovendien de werkzaamheden van een eventuele Europese vredesmacht in Tsjaad bemoeilijken? Kunt u uw antwoord toelichten?
Antwoord
Neen, de goederen werden geleverd aan de regering van Tsjaad. Het is niet te verwachten dat wapenexporten de missie van EUFOR zullen bemoeilijken. De EU-missie heeft ondermeer als taak bij te dragen aan de veiligheid van vluchtelingen en ontheemden, faciliteren van het verlenen van humanitaire hulp en schept voorwaarden voor wederopbouw en ontwikkeling in het grensgebied met Soedan. In het kader van de omstandigheden ter plaatse beschikt EUFOR Tchad/RCA over ruim voldoende slagkracht om de missie te kunnen uitvoeren.
Vraag 4
Deelt u de mening dat Tsjaad in een spanningsgebied ligt, omdat ook in 2006 en 2007 gewapende confrontaties in Tsjaad en Soedan plaats hadden, en daarom een wapenembargo door de Verenigde Naties, of indien dit niet mogelijk is door de Europese Unie, tegen Tsjaad ingesteld moet worden? Zo neen, waarom niet?
Antwoord
Wij delen uw analyse dat Tsjaad in een instabiele regio ligt. Het om deze reden instellen van een wapenembargo is niet aan de orde. De Tsjadische regering heeft op basis van het VN-handvest het recht zich te verdedigen tegen aanvallen van gewapende groeperingen. De Voorzitter van de VN Veiligheidsraad veroordeelde op 4 februari jl. namens de VN Veiligheidsraad in krachtige bewoordingen de aanvallen van gewapende groeperingen op de Tsjadische regering en riep de VN-lidstaten op om de regering van Tsjaad binnen de mogelijkheden van het VN-handvest te steunen, wanneer de regering van Tsjaad hierom zou vragen.2)
Vraag 5
Is het tevens waar dat Frankrijk Eryx-raketten aan Tsjaad gaat leveren aan de Tsjaadse krijgsmacht? 3) Indien dat zo is, bent u bereid er bij de Franse regering op aan te dringen af te zien van deze leverantie teneinde de neutraliteit van de Europese vredesmacht niet te compromitteren? Indien neen, waarom niet?
Vraag 6
Is het voorts waar dat Tsjaad Milan-raketten heeft besteld in Frankrijk bij de firma EADS? Kunt u uiteenzetten wat de stand van zaken van deze order is? Indien het waar is dat deze bestelling is gedaan, bent u dan tevens bereid er bij de Franse regering op aan te dringen af te zien van deze leverantie teneinde de neutraliteit van de Europese vredesmacht niet te compromitteren? Indien neen, waarom niet? 4)
Vraag 7
Hebt u tevens kennisgenomen van het leveren van munitie aan het Tsjaadse leger via Libië? 3) Is het tevens waar dat het Frankrijk zelf was dat het initiatief heeft genomen deze leveranties via Libië uit te voeren? Deelt u de mening dat dit het leveren van wapens aan een spanningsgebied is en dat het daarom ongewenst is dat Frankrijk Tsjaad grootschalig bewapend? Kunt u dat toelichten?
Antwoord
Of er sprake is van voorgenomen leveringen van Eryx en Milan raketten aan het Tsjadische leger kan niet worden bevestigd. Beide typen wapens zijn overigens in gebruik bij het Franse leger, waarvan zoals bekend eenheden in Tsjaad zijn gestationeerd in het kader van een bilaterale overeenkomst tussen Tsjaad en Frankrijk onder de naam ‘Epervier’. Voor het overige zij verwezen naar de antwoorden op de vragen 1, 2 en 3.
1) Tageszeitung, 8 februari 2008 “Waffen aus Europa für Tschads Präsident”. Zie ook Belgische Metro, 7 februari 2008, “Gepantserde voertuigen uit Eigenbrakel naar Tsjaad”.
http://www.metrotime.be/nlnewsbelga.html?telexid=22432023
2) Security Council S/PRST/2008/3 d.d. 4 februari 2008
3) “Paris livre des missiles a Déby”: http://lesogres.tv/lesogresgays/article.php3?id_article=59
4) “Paris a acheminé des munitions libyennes à l'armée tchadienne”
Http://www.capital.fr/Actualite/Default.asp?source=RE νmero=268061&Cat=GEN&provenance=rss