Beantwoording vragen over de regionale handelsverdragen tussen de EU en de Andesgemeenschap

Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Irrgang en Vendrik over de regionale handelsverdragen tussen de EU en de Andesgemeenschap. Deze vragen werden ingezonden op 14 november 2008 met kenmerk 2080905280.

De minister voor Ontwikkelingssamenwerking, De staatssecretaris van Economische Zaken

Drs. A.G. Koenders Drs. F. Heemskerk

Antwoorden van de minister voor Ontwikkelingssamenwerking, de heer Koenders, en de staatssecretaris van Economische Zaken, de heer Heemskerk, op vragen van de leden Irrgang (SP) en Vendrik (GroenLinks) over de regionale handelsverdragen tussen de EU en de Andes.

Vraag 1
Kunt u aangeven of het klopt dat het onderhandelingsmandaat van de Europese Commissie m.b.t. de regionale handelsverdragen tussen de EU en de Andeslanden zal worden aangepast? 1) Zo ja, kunt u aangeven waar deze wijzigingen betrekking op hebben?

Vraag 2
Is het waar dat bij een wijziging van het onderhandelingsmandaat van de Europese Commissie lidstaten zich hier expliciet over moeten uitspreken? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kunt u aangeven of dit is gebeurd dan wel zal gaan gebeuren en wat de Nederlandse positie hierin is (geweest)?

Antwoord
In juli 2008 werd de vierde ronde van de onderhandelingen over een associatieakkoord tussen de EU en de Andesgemeenschap (Bolivia, Colombia, Ecuador en Peru) uitgesteld, omdat de Andesgemeenschap niet tot een gezamenlijke positie kon komen op het handelshoofdstuk van het associatieakkoord. Pogingen van de Andesgemeenschap gedurende de afgelopen maanden om alsnog tot een gezamenlijke inzet te komen mislukten. Deze impasse leidde ertoe dat Peru en Colombia in september 2008 in een brief aan de Commissie verzochten om over te gaan tot bilaterale besprekingen over handelsakkoorden. De positie van Ecuador terzake is vooralsnog onduidelijk.

De Commissie beraadt zich nu op de ontstane situatie. Er is nog geen voorstel aan de Raad gedaan tot aanpassing van (delen van) het onderhandelingsmandaat; evenmin is duidelijk of de Commissie een dergelijk voorstel op korte termijn zal doen. Mocht zij daartoe besluiten, dan zal dit door de Raad moeten worden goedgekeurd.

Nederland benadrukt dat het van belang is dat de Commissie zoekt naar een oplossing, die recht kan doen aan de ambities van Peru en Colombia enerzijds en Bolivia anderzijds. Daarbij is het wel van belang om de bredere doelstellingen van het associatieakkoord (onder meer versterking van regionale integratie en bevordering van duurzame ontwikkeling, inclusief politieke clausules) niet uit het oog te verliezen. Uitgangspunt is dat eventuele bilaterale of subregionale (handels)akkoorden geen obstakel mogen vormen voor verdere regionale integratie, en dat deze akkoorden open moeten blijven voor aansluiting van andere Andeslanden op een later moment.

De minister voor Ontwikkelingssamenwerking zal in februari Colombia en Bolivia bezoeken en dit zo nodig aan de orde stellen.

Vraag 3
Kunt u aangeven hoe de (mogelijke) bilaterale onderhandelingen met Peru en Colombia de regionale integratie in de Andes en het ontwikkelingskarakter van de handelsverdragen met de Andeslanden zal bevorderen? Kunt u hierbij ingaan op de oproep van Morales om juist in regionaal verband te onderhandelen teneinde een verdere verstoring van de regionale ontwikkelingen een halt toe te roepen? 2)

Vraag 4
Kunt u aangeven wat de EU heeft gedaan met de alternatieven die door President Morales zijn voorgesteld voor deze regionale handelsverdragen? 3)

De inzet van de EU is steeds gericht geweest op het afsluiten van een regionaal associatieakkoord met de Andesgemeenschap. De Commissie heeft de door Bolivia aangedragen voorstellen bezien en gepoogd Bolivia tegemoet te komen door deze in de vorm van uitzonderingsposities in een regionaal akkoord op te nemen. Desondanks is Bolivia niet bereid bevonden om de onderhandelingen voort te zetten, noch over een bilaterale handelsovereenkomst, noch over een regionaal associatieakkoord.

Wat betreft het ontwikkelingskarakter van het beoogde associatieakkoord is tijdens de onderhandelingen voortdurend aangegeven, ook richting Bolivia, dat rekening zou worden gehouden met de verschillende ontwikkelingsniveaus binnen de Andesregio. Gezien het beperkte economische belang van de Andesgemeenschap voor de EU, is de waarde van het beoogde associatieakkoord voor de EU vooral gelegen in de bevordering van de regionale integratie en politieke samenwerking.

Vraag 5

Wat betekent de intentie van de Europese Commissie om op bilateraal in plaats van regionaal niveau te onderhandelen met de Andeslanden voor de onderhandelingen over de regionale handelsverdragen met ASEAN, waar eveneens sprake is van grote onderlinge verschillen in ontwikkeling?

De Commissie beraadt zich nu op de ontstane situatie en op de meest geëigende manier om de onderhandelingen verder vorm te geven. De problematiek binnen ASEAN is van een andere aard dan die binnen de Andesgemeenschap, en heeft als bekend ook een politieke dimensie als gevolg van de problematiek rond Birma/Myanmar (vide Kamerbrief 25 074 nummer 144 van 11 juni 2007). Een eventuele verandering van aanpak met betrekking tot onderhandelingen met de Andesgemeenschap hoeft geen consequenties te hebben voor de onderhandelingen met ASEAN.

1) http://www.portafolio.com.co/internacional/vecinos/2008-11-12/ARTICULO-WEB-NOTA_INTERIOR_PORTA-4659339.html
2) http://www.univision.com/contentroot/wirefeeds/world/7652183.html
3) http://www.bilaterals.org/article.php3?id_article=7058