Beantwoording vragen lid Ormel over aanslag op etnisch Albanese oppositieleider Ali Ahmeti nabij de stad Tetovo
Graag bied ik u hierbij, mede namens de staatssecretaris voor Europese Zaken, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het kamerlid Ormel over een aanslag op de etnisch Albanese oppositie leider Ali Ahmeti nabij de stad Tetovo. Deze vragen werden ingezonden op 21 mei 2008 met kenmerk 2070820500.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van het lid Ormel (CDA) over de mislukte aanslag in Tetovo.
Vraag 1
Op welke wijze heeft Nederland gereageerd op de mislukte aanslag op de leider van de Democratische Unie voor Integratie (DUI), de heer Ali Ahmeti, tijdens een verkiezingscampagne in de Macedonische stad Tetovo?
Antwoord
De Nederlandse ambassade in Skopje heeft op 9 mei 2008, na de eerste incidenten die verband houden met de landelijke verkiezingen op 1 juni 2008 en aan de vooravond van de officiële start van de verkiezingscampagne op 11 mei 2008, alle partijen opgeroepen tot verantwoordelijke campagnes die bijdragen tot vrije en eerlijke verkiezingen.
Na de aanslag van 12 mei jl. in het nabij Tetovo gelegen dorp Rakovec, die door het Macedonische openbaar ministerie aangemerkt werd als een ‘gewelddadig incident’, hebben de EU speciaal vertegenwoordiger en het EU-voorzitterschap verklaringen afgegeven waarin de incidenten van die dag en het daaraan voorafgaande, onrustige weekend werden veroordeeld en alle partijen werden opgeroepen om geweld tegen te gaan en alle nodige maatregelen te nemen om vrije, eerlijke en democratische verkiezingen te kunnen garanderen.
De Nederlandse ambassade onderhoudt regelmatig contact met de heer Ahmeti die kort na de vermeende aanslag uiting gaf aan zijn zorgen over het verkiezingsproces.
Vraag 2
Op welke wijze wordt de beschuldiging van de DUI onderzocht dat de Macedonische veiligheidsdienst betrokken zou zijn bij deze aanslag?
Antwoord
Er is geen sprake van een beschuldiging van de DUI dat de Macedonische veiligheidsdienst hierbij betrokken zou zijn geweest. Kort na de vermeende aanslag zijn twee burgers van etnisch Albanese afkomst in hechtenis genomen en in staat van beschuldiging gesteld. Beide personen zijn door DUI aangewezen als verdachten. Uit lopend onderzoek van het openbaar ministerie is tot nu toe gebleken dat er geen sprake is van een gerichte aanslag tegen Ahmeti, maar van een gewelddadig incident. Beide verdachten worden beschuldigd van het verstoren van de openbare orde en van illegaal wapenbezit.
Vraag 3
Is er sprake van een eerlijke en vrije verkiezingscampagne in Macedonië ?
Antwoord
De tussentijdse rapportage van de OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR), die op 23 mei 2008 uitkwam, bevestigt dat er sprake is van onvolkomenheden in de aanloop naar de verkiezingen. De verkiezingscampagne is vanaf begin overschaduwd door een serie van incidenten waaronder intimidatie, schietpartijen en de vermeende aanslag op Ali Ahmeti. De incidenten lijken vooral intra-etnisch geïnspireerd en vinden zowel plaats tussen elkaar beconcurrerende etnisch Albanese partijen als tussen etnisch Macedonische partijen. Kiezers voelen zich hierdoor onder druk gezet en bedreigd. Daarnaast is door de onafhankelijke Broadcasting Council en de OVSE/ODIHR waarnemersmissie, die beide een belangrijke rol hebben in de monitoring van gelijkwaardige toegang tot de media voor alle deelnemende partijen, kritiek geuit op de wijze waarop media verslag doen van de campagnes en waarbij ook begrotingsmiddelen van de regering worden aangewend voor de verkiezingscampagnes van de regeringspartijen.
Vraag 4
Op welke wijze is Nederland betrokken bij de verkiezingswaarneming voor de parlementsverkiezingen van 1 juni?
Antwoord
Nederland neemt aan de door de OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR) geleide verkiezingswaarneming deel door het beschikbaar stellen van 2 lange termijn waarnemers en 8 korte termijn waarnemers, waaronder 4 waarnemers van de Nederlandse ambassade. Nederland geeft daarnaast financiële steun aan de onafhankelijke Macedonische NGO MOST, die het gehele verkiezingsproces volgt en op de verkiezingsdag 3.500 lokale waarnemers zal inzetten.
Vraag 5
Houden alle partijen zich aan het Ohrid-vredesakkoord ?
Antwoord
Alle partijen onderschrijven het Ohrid Framework Agreement van 2001. Het is nu vooral van belang dat het raamakkoord niet alleen naar de letter, maar ook naar de geest wordt nageleefd. De voortgangsrapportage van de Europese Commissie van november 2007 geeft aan dat voortgang is geboekt voor wat betreft de implementatie van het raamakkoord, o.a. met betrekking tot evenredige vertegenwoordiging, lokaal bestuur en het gebruik van talen. Het blijft van belang de uitvoering van het raamakkoord met kracht te bevorderen vooral om het interetnische vertrouwen te versterken.
Vraag 6
Wordt een onafhankelijk onderzoek door de EU naar de aanslag op de heer Ahmeti overwogen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, op welke wijze?
Antwoord
Neen, de EU zal geen eigen onderzoek verrichten. De Speciale Gezant van de EU, de heer Foueré, heeft direct na de vermeende aanslag in een gesprek met de minister van Binnenlandse Zaken de noodzaak onderstreept van adequaat optreden door het ministerie van Binnenlandse Zaken in Macedonië. Tevens heeft Europese Commissie er bij de autoriteiten van Macedonië op aangedrongen een onderzoek in te stellen naar de vermeende aanslag en vervolging van de daders.