Kamerbrief inzake UNHCR-conferentie over Irak
Graag informeer ik u, mede namens de minister voor Ontwikkelingssamenwerking en de staatssecretaris van Justitie, over het verloop van de UNHCR-conferentie over de humanitaire situatie in Irak en de regio, die op 17 en 18 april jl in Genève is gehouden. Hiermee wordt ook voldaan aan de toezegging terzake van de staatssecretaris van Justitie tijdens het Algemeen Overleg van respectievelijk 21 maart, 29 maart en 4 april jongstleden over de instelling van categoriaal beschermingsbeleid voor Irak. Over de Nederlandse inzet hebben wij u reeds vooraf per brief geïnformeerd (Kamerbrief 30800 V/23432-84) . Namens de regering nam de staatssecretaris van Justitie aan de conferentie deel.
De regering onderschrijft de uitspraak van High Commissioner Guterres dat de UNHCR-conferentie een eerste stap was in de richting van een oplossing voor de problematiek van de Iraakse vluchtelingen en ontheemden. Dankzij de conferentie is de internationale erkenning van de humanitaire crisis in Irak en de regio verder toegenomen. Jordanië en Syrië hebben waardering gekregen voor de lasten die zij dragen. Bemoedigend is ook dat Irak zelf heeft toegezegd Iraakse vluchtelingen in de buurlanden te zullen steunen door fondsen beschikbaar te stellen voor onderwijs, gezondheidszorg en legalisatie van reisdocumenten. Tenslotte is het positief dat de conferentie de totstandkoming van een ’Strategic Framework for Humanitarian Action in Iraq’ heeft versneld. Nederland heeft zich tijdens de conferentie bereid verklaard extra fondsen beschikbaar te stellen voor hulpverlening. Een besluit hierover zal mede worden gebaseerd op genoemd ‘Strategic Framework’.
Door de meeste delegaties is benadrukt dat vrijwillige terugkeer de meest duurzame oplossing is voor de ontheemden en vluchtelingen, en dat uiteindelijk alleen nationale verzoening in Irak een structurele oplossing kan bieden. In de huidige omstandigheden is het van primair belang dat vluchtelingen en ontheemden toegang hebben tot humanitaire hulpverlening en bescherming. Voor de meest kwetsbare vluchtelingen bepleit UNHCR meer mogelijkheden voor hervestiging. Enkele landen, waaronder Nederland, deden toezeggingen terzake. Nederland is voornemens een missie naar de regio te sturen om een aantal van de meest kwetsbare vluchtelingen te selecteren voor hervestiging.
Voor een duurzame oplossing voor de Iraakse vluchtelingen en ontheemden is een veelomvattende internationale inspanning nodig. Nederland is bereid hieraan in multilateraal kader zijn steentje bij te dragen. Zo heeft Nederland tijdens de conferentie toegezegd zich in EU-verband te willen inspannen om extra aandacht voor deze problematiek te genereren. Verder wil Nederland zich inspannen om te trachten het Europees asielbeleid ten aanzien van vluchtelingen uit Irak beter op één lijn te krijgen. Tenslotte zal Nederland pleiten voor meer hervestiging door Europese landen, en meedoen aan het onderzoeken van maatregelen om te voorkomen dat mensen in handen vallen van mensenhandelaren. Nederland bepleit derhalve een alomvattende aanpak, opdat bescherming en hulp wordt geboden aan hen die dat nodig hebben; duurzame oplossingen worden toegepast zodra dat kan, en landen die de zwaarste last dragen worden bijgestaan.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen