Beantwoording vragen van leden Cörüz en Ferrier over de weigering van de Poolse regering om verkiezingswaarnemers van de OVSE toe te laten
Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Cörüz en Ferrier over de weigering van de Poolse regering om verkiezingswaarnemers van de OVSE toe te laten. Deze vragen werden ingezonden op 1 oktober 2007 met kenmerk 2070800780.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De staatssecretaris voor Europese Zaken,
Drs. F.C.G.M. Timmermans
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken en de heer Timmermans, staatssecretaris voor Europese Zaken, op vragen van de leden Cörüz en Ferrier (beiden CDA) over de weigering van de Poolse regering om verkiezingswaarnemers van de OVSE toe te laten.
Vraag 1
Weigert de Poolse regering om de OVSE toe te laten als verkiezingswaarnemers?
Antwoord
Door een aanvankelijk negatieve initiële reactie van de Poolse autoriteiten op een verzoek van het OVSE-Bureau voor Democratische Instituties en Mensenrechten (ODIHR) om medewerking te verlenen bij de organisatie van verkiezingswaarneming rond de komende Poolse parlementsverkiezingen, is de indruk gewekt dat Polen zou weigeren verkiezingswaarnemers toe te laten.
Hierbij bleek echter sprake van misverstanden en miscommunicatie over het karakter en de modaliteiten van verkiezingswaarneming en enige ook irritatie aan Poolse kant over de bewoordingen van de nota die ODIHR terzake had gestuurd.
Inmiddels zijn deze misverstanden opgelost en heeft Polen na een gesprek tussen de Poolse minister van Buitenlandse Zaken en Directeur ODIHR op 2 oktober jl. alsnog een officiële uitnodiging voor waarneming van de vervroegde parlementsverkiezingen van 21 oktober a.s. aan ODIHR gericht.
Vraag 2
Is het waar dat Polen door middel van het lidmaatschap van de OVSE verplicht is verkiezingswaarnemers toe te laten?
Antwoord
Alle lidstaten van de OVSE hebben zich verplicht de andere lidstaten, ODIHR, de OVSE Parlementaire Assemblee en andere geëigende instellingen en organisaties die dat willen, uit te nodigen te komen waarnemen bij nationale verkiezingen. Deze verplichting is vastgelegd in een reeks van CVSE/OVSE-documenten, zoals: het Kopenhagen Document uit 1990 en het Handvest voor Europese Veiligheid (Istanboel-top 1999).
Het is vervolgens aan ODIHR om uit te maken wat voor soort missie het meest gepast is. Dit kan variëren van volwaardige verkiezingswaarnemingsmissies (Election Observation Missions) met lange- en (meestal ook) korte-termijnwaarnemers tot verkiezingsbeoordelingsmissies (Election Assessment Missions), zoals vorig jaar in Nederland bij de Tweede Kamerverkiezingen, of expert ondersteuningsteams (Expert Support Teams).
Vraag 3
Is het ooit eerder voorgekomen dat een Europese Unie (EU)-lidstaat een dergelijk verzoek van de OVSE heeft afgewezen?
Antwoord
Nee, EU-lidstaten hebben in het verleden steeds aan hun OVSE-verplichtingen terzake voldaan. Na opheldering van de aanvankelijke misverstanden heeft ook Polen inmiddels de OVSE alsnog uitgenodigd.
Vraag 4
Bent u voornemens de Poolse regering binnen EU-verband aan te spreken op het nakomen van internationale afspraken ten aanzien van verkiezingswaarneming?
Antwoord
Gezien het feit dat de OVSE alsnog is uitgenodigd de verkiezingen waar te nemen, is nadere actie op dit punt richting de Poolse autoriteiten niet meer aan de orde.
Vraag 5
Deelt u de mening dat het Poolse verzet tegen diverse internationale en Europese afspraken een zorgwekkende ontwikkeling is?
Antwoord
In organisaties als de OVSE, de Raad van Europa en de Europese Unie mag van lidstaten worden verwacht dat zij zich houden aan de afspraken waaraan zij zichzelf hebben gebonden. In veel gevallen zijn voor het toezicht op de naleving hiervan bovendien Europese en intergoevernementele toezichtsmechanismes in het leven geroepen. Ik ga er van uit dat Poolse regeringsvertegenwoordigers, waar zij officiële standpunten innemen en beleidsuitspraken doen, zich gebonden achten aan de internationaal overeengekomen afspraken en daar ook naar zullen handelen.