Beantwoording vragen van het lid Pechtold over de situatie in Irak en de (militaire) strategie van de Verenigde Staten
Graag bied ik u hierbij, mede namens de minister-president, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Pechtold over de situatie in Irak en de (militaire) strategie van de Verenigde Staten. Deze vragen werden ingezonden op 18 januari 2007 met kenmerk 2060705640.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Dr. B.R. Bot
Antwoorden van de heer Bot, minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de heer Balkenende, minister-president, op vragen van het lid Pechtold (D66) over de situatie in Irak en de (militaire) strategie van de Verenigde Staten.
Vraag 1
Wat is uw visie op de actuele situatie in Irak? Vindt u dat er sprake is van een burgeroorlog? Op welke manier beïnvloedt de oorlog in Irak het handelen van de NAVO in Afghanistan?
Antwoord
Het geweld is de afgelopen maanden sterk toegenomen. Intimidatie en wraakacties door milities hebben de interetnische spanningen in delen van het land verder doen stijgen. Sinds de bijeenkomst van premier Al-Maliki en de Amerikaanse president Bush in Jordanië van eind november vorig jaar werd het politieke proces zowel in de regering als in het parlement geboycot door partijgenoten van de radikale geestelijke Muqtada Al Sadr. De boycot is op 21 januari jl. opgeheven.
Politiek is de verhouding tussen de bevoegdheden van de centrale regering en die van provincies en regio’s van groot belang. Er is dringend behoefte aan een duidelijke koers ten aanzien van de uitwerking van de federatieve opzet die de grondwet voor het nieuwe Irak geeft. De situatie in Irak is niet bevorderlijk voor de stabiliteit in de regio, inclusief Afghanistan.
Vraag 2
Wat vindt u van de nieuwe strategie van de Verenigde Staten om een extra troepenmacht van 20.000 militairen naar Irak te sturen? 1)
Antwoord
De regering heeft begrip voor het besluit van de Amerikaanse regering zijn troepenmacht in Irak tijdelijk uit te breiden. Orde en gezag moeten worden hersteld. Met name in Bagdad en de provincie Anbar heerst wetteloosheid en is sprake van een urgent gebrek aan veiligheid. Ook de Nederlandse regering is van mening dat tegelijkertijd een extra Iraakse militaire inzet nodig is en dat de Iraakse politiek verantwoordelijkheid moet nemen voor de bestuurbaarheid van het land.
Vraag 3
Geeft de Nederlandse regering politieke steun aan het besluit van de Verenigde Staten om extra troepen naar Irak te sturen? Zo ja, waarom? Zo neen, hoe verhoudt zich dit tot de eerder gegeven politieke steun ten aanzien van het begin van de oorlog? Welke actie zal de Nederlandse regering ondernemen?
Antwoord
De multinationale troepenmacht is in Irak op verzoek van de Iraakse regering. Nederland ondersteunt de VNVR resolutie 1723 die het mandaat van de multinationale troepenmacht in Irak verlengt tot en met 31 december 2007. De tijdelijke versterking van de Amerikaanse troepenmacht is afgestemd met de Iraakse regering en heeft diens steun.
Vraag 4
Hoe beoordeelt u de Amerikaanse actie ten aanzien van het Iraanse consulaat in Irak? 2)
Antwoord
De inval van de multinationale troepenmacht heeft plaatsgevonden in een Iraans ‘liaison-kantoor’, niet een Iraans consulaat dat immuniteit geniet. De regering beschouwt de kwestie in de eerste plaats als een zaak van Irak en Iran.
Vraag 5
Bent u bereid aan te dringen op een breder plan voor stabiliteit voor het hele Midden-Oosten waarin ook Arabische landen aangemoedigd worden om een rol te spelen en waarin vredesonderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen ook een prioriteit worden? Op welke manier zult u hiertoe bilateraal en in Europees verband actie ondernemen? Op welke manier zouden landen als Syrië en Iran bij de politieke of diplomatieke onderhandelingen betrokken moeten worden?
Antwoord
Buurlanden Iran en Syrië kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de stabiliteit en veiligheid van Irak. Die bijdrage is thans onvoldoende. De regering is voorstander van dialoog met Syrië en Iran over regionale kwesties. Hiertoe hebben met beide landen bilaterale ontmoetingen plaatsgevonden.
Vraag 6
Deelt u de mening dat een offensieve Amerikaanse militaire macht, die zich richt op het vinden van terroristen in het kader van ‘The War on Terror’, wellicht niet de aangewezen macht is om het vertrouwen van burgerbevolking te winnen en de burgerbevolking te beschermen tegen sektarisch geweld? Zo ja waarom? Zo neen, waarom niet?
Vraag 7
Deelt u de mening dat het beter zou zijn om extra energie te steken in het opleiden van een Irakese politiemacht en het inzetten van blauwhelmen?
Antwoord
Het vertrouwen van de Iraakse bevolking is van essentieel belang voor het verdere proces. Daarom is het van belang dat de Iraakse overheid en de Iraakse veiligheidstroepen zo spoedig mogelijk de verantwoordelijkheid voor de veiligheid op zich kunnen nemen. De nieuwe Amerikaanse strategie voorziet in het intensiveren van trainingsactiviteiten om Iraakse veiligheidstroepen beter in staat te stellen orde en gezag te handhaven en in de overdracht van de verantwoordelijkheid voor de veiligheid aan Irak. De regering ondersteunt dit. Nederland draagt bij aan de NAVO-trainingsmissie en de EU-JUSTLEX missie, die zich richten op het opleiden van leidinggevende politiefunctionarissen, militairen en justitiële functionarissen zoals rechters en gevangenisdirecteuren.
Vraag 8
Wat is uw reactie op het rapport van de senaatscommissie van de Verenigde Staten onder leiding van Senator Baker? Ziet u dit rapport geïmplementeerd in de huidige Amerikaanse strategie? Zo neen, op welke manier zal u dit aan de orde stellen bij de Verenigde Staten?
Antwoord
Over Irak worden met de Amerikaanse regering in NAVO- en EU-verband alsook bilateraal contacten onderhouden. Deze contacten richten zich op het beleid van de VS. Het rapport van de Iraq Study Group onder leiding van voormalig minister van Buitenlandse Zaken James Baker III en voormalig Congreslid Lee Hamilton bevat behartenswaardige aanbevelingen om de buurlanden van Irak nadrukkelijker te betrekken omdat zij kunnen bijdragen aan meer rust, orde en veiligheid. Ook bevat het rapport een goede analyse van de samenhang tussen de problemen in Irak en andere conflicten in het Midden-Oosten.
Vraag 9
Wat is de positie van de Europese Unie? Hebben alle lidstaten dezelfde mening inzake de situatie in Irak en de strategie van de Amerikaanse regering? Zo neen, wat zijn de verschillende posities van de lidstaten en waarom?
Antwoord
Het EU-Voorzitterschap heeft naar aanleiding van de nieuwe Amerikaanse Irak-strategie verklaard de zorgen van de VS te delen met betrekking tot de situatie in Irak, net als de VS belang te hechten aan meer daadkracht van de Iraakse politiek en in te stemmen met de constatering dat de buurlanden van Irak de Iraakse soevereiniteit dienen te respecteren.
Vraag 10
Bent u bereid het besluit van de Nederlandse regering om de aanval op Irak politiek te steunen, te evalueren? Zo ja, op welke wijze? Zo neen, waarom niet gezien het ontbreken van massavernietigingswapens, van banden tussen Irak en Al Qaída en van een lange-termijnstrategie inzake vrede in het Midden-Oosten?
Antwoord
Leidend voor de politieke steun van de regering waren de resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, de weigerachtigheid van het toenmalige Iraakse regime van Saddam Hoessein deze volledig uit te voeren en als gevolg daarvan vele openstaande vragen, onder andere op het gebied van massavernietigingswapens. Hierover is de afgelopen jaren uitgebreid en uitputtend met de Kamer van gedachten gewisseld. De regering heeft in het verleden de Kamer reeds veelvuldig en tot in detail geïnformeerd.
Vraag 11
Is het mogelijk deze vragen binnen een week te beantwoorden?
Antwoord
Ja
1) Artikel NRC - Bush erkent fouten Irak, voert strijd op
2) Artikel website NOS - Troepen VS bestormen consulaat Iran