Beantwoording vragen van het lid Irrgang over censuur bij de Wereldbank

Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Irrgang over censuur bij de Wereldbank. Deze vragen werden ingezonden op 17 augustus 2007 met kenmerk 2060723250.

De minister van Financiën,

Drs. W.J. Bos

De minister voor Ontwikkelingssamenwerking,

Drs. A.G. Koenders

Antwoorden van de heer Bos, minister van Financiën, en de heer Koenders, minister voor Ontwikkelingssamenwerking op vragen van het lid Irrgang (SP) over censuur bij de Wereldbank.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel “Wereldbank: milieu mocht geen rol spelen bij leningen. Bush censureerde rapporten over klimaatverandering”? 1

Antwoord

Wij kunnen ons niet vinden in de strekking en de bewoordingen van het desbetreffende artikel, waarin onder meer wordt gesteld dat de Wereldbank, onder druk van de regering-Bush, jarenlang verzuimd heeft om rekening te houden met de milieugevolgen bij het verstrekken van leningen. De zogenaamde ‘Safeguard Policies’ van de Wereldbank, met als doel om in Wereldbankprogramma’s en projecten onnodige schade aan mensen en milieu te voorkomen, worden al jarenlang toegepast bij de identificatie, voorbereiding en implementatie van programma’s en projecten. In het kader van dit beleid wordt getoetst of projecten, voorafgaand aan de goedkeuring, voldoen aan alle milieu-standaarden. Hierin is geen verandering opgetreden sinds het aantreden van de regering-Bush.

Het rapport, waarop in het artikel gedoeld wordt, getiteld ‘Clean Energy and Development: towards an Investment Framework’, besteedt uitvoerig aandacht aan de mogelijke gevolgen van klimaatverandering en presenteert mogelijkheden om dit proces waar mogelijk bij te sturen. Zo stelt het rapport onder meer (pt. 11 Executive Summary): “Climate change presents an urgent and additional challenge. To reduce the threat of human-induced climate change to socio-economic sectors, human health, and ecological systems will require a significant reduction in the emissions of greenhouse gases globally.”

In het Development Communique van 23 april 2006, u toegegaan bij brief van 16 mei 2006, Kamerstuk 26234 nr. 55, wordt de benadering van de Bank zoals neergelegd in dit rapport onderschreven, niet alleen waar het gaat om de noden van ontwikkelingslanden met betrekking tot (de toegang tot) energie, maar ook wat betreft de pogingen om de uitstoot van broeikasgassen te beperken (mitigatie) en ontwikkelingslanden te helpen zich aan te passen aan klimaatrisico’s (adaptatie).

Vraag 2
Kunt u aangeven of door het Government Accountability Project (GAP) verwante zaken naar boven zijn gehaald over het Wereldbankbeleid onder leiding van de heer Wolfowitz? Kunt u hierbij ingaan op het bericht dat onder Wolfowitz het beleid inzake gezinsplanning in een meer conservatieve richting is gestuurd?2

Antwoord

Het artikel in de Pers lijkt zich te baseren op een persbericht, uitgebracht door het Government Accountability Project op 27 april 2007. In dat bericht wordt ook aandacht besteed aan mogelijke betrokkenheid van Managing Director Daboub voor het, zo stelt het GAP, verwijderen van referenties naar ‘family planning’ in enkele Wereldbank-documenten. Op deze mogelijke betrokkenheid van Daboub had het GAP overigens ook al eerder gewezen, onder andere in een bericht van 12 april jl. Andere, mogelijk verwante, zaken zijn, voor zover bekend, niet naar boven gehaald.

Van een wijziging van het beleid van de Wereldbank onder Wolfowitz voor reproductieve gezondheid is overigens geen sprake geweest. Wolfowitz heeft persoonlijk het belang van dit onderwerp ook altijd onderstreept, onder meer in het FT-artikel, waarnaar in de vraag onder voetnoot 2) wordt verwezen. In de Wereldbankstrategie voor gezondheid, voeding en bevolking wordt voldoende aandacht besteed aan reproductieve gezondheid. Daarbij merken wij op dat hier een intensieve discussie aan vooraf is gegaan waarbij een aantal landen de centrale plaats van reproductieve gezondheidszorg in gezondheidszorgsystemen benadrukt heeft. Tijdens de Voorjaarsvergadering heeft Nederland ook zelf grote zorg uitgesproken. Dit heeft ertoe geleid dat de Wereldbank bevestigd heeft, dat zij zich onverminderd laat leiden door het Actieprogramma van de International Conference on Population and Development uit 1994. Zij formuleert in deze strategie haar betrokkenheid als volgt: ‘The Bank will work on population issues on the basis of its comparative advantages. Upon country demand, the Bank will focus its contributions in countries with high unmet needs in sexual and reproductive health in the (…) area of providing financial support and policy advice for comprehensive sexual and reproductive health services, including family planning, and maternal and newborn health.’ Uitvoering van genoemde strategie in de praktijk zal steeds nauwlettend gevolgd moeten worden.

Vraag 3
Kunt u aangeven hoe in de toekomst vermeden kan worden dat subsidies worden verstrekt aan projecten die indruisen tegen de eigen politiek van de Wereldbank?

Antwoord

De Raad van Bewindvoerders, waarin de Nederlandse bewindvoerder Wijffels zitting heeft, ziet erop toe dat er geen middelen worden verstrekt aan projecten die indruisen tegen het eigen beleid van de Wereldbank en zal hier in de toekomst ook op blijven toezien.

Vraag 4
Welke mogelijkheden bestaan er om de subsidie die aan het bruinkoolproject in Kosovo is verleend terug te draaien?1

Antwoord

Uit het artikel in de Pers wordt niet duidelijk op welk project precies wordt gedoeld. Medio 2006 is door de Raad van Bewindvoerders wel een project in Kosovo goedgekeurd, getiteld ‘Lignite Power Technical Assistance Project’. Het project, dat beperkt is tot het geven van technische assistentie, beoogt onder meer maatregelen om lucht- en waterverontreiniging van bestaande elektriciteitscentrales te verminderen. Betrokkenheid van de Wereldbank bij dit project kan zodoende bijdragen aan het duurzame gebruik van Kosovo’s bruinkoolreserves. De regering ziet geen aanleiding om de Nederlandse bewindvoerder te adviseren om stopzetting van de financiering van dit project te vragen.

Vraag 5

Hoe kan volgens u gegarandeerd worden dat censuur van Wereldbankrapporten en -Country Assistance Strategies door regeringsleiders en leidende figuren in de Wereldbank, voortaan tot het verleden behoort?

Antwoord

Voor zover de regering bekend, heeft censuur van door de Board vastgestelde Wereldbankrapporten en Country Assistance Strategies door regeringsleiders en leidende figuren in de Wereldbank niet plaatsgevonden. Bewindvoerders en Gouverneurs zullen er bij het Management van de Bank op blijven aandringen dat de Wereldbank zich richt op de uitvoering van haar mandaat, gericht op armoedebestrijding en de bevordering van (duurzame) economische groei. Daarvoor zijn onafhankelijke en ongecensureerde rapporten en strategieën die in een transparant proces van consultatie en participatie tot stand komen een vereiste.

1: Dagblad De Pers, 15 augustus 2007
2: http://www.ft.com/cms/s/XREMOVEBLOCK.html