Beantwoording vragen van de leden Van Gennip en Ferrier over verkiezingswaarneming in Rusland
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Van Gennip en Ferrier over verkiezingswaarneming in Rusland. Deze vragen werden ingezonden op respectievelijk 21 november 2007 met kenmerk 2070805200 en op 2 november 2007 met kenmerk 2070804180.
De minister van Buitenlandse Zaken,
drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van de leden Van Gennip en Ferrier (CDA) over verkiezingswaarneming in Rusland.
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het bericht dat de Organisatie voor Veiligheid en
Samenwerking in Europa (OVSE) niet aanwezig zal zijn bij de Russische verkiezingen? 1)
Antwoord
Ja, ik heb kennisgenomen van het feit dat het Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR) wegens gebrek aan medewerking van de Russische autoriteiten tot de conclusie is gekomen dat organisatie van een zinvolle waarnemingsmissie naar de Russische parlementsverkiezingen op 2 december a.s. niet langer mogelijk is. Tevens heb ik geconstateerd dat de Parlementaire Assemblee van de OVSE wel deze verkiezingen zal waarnemen.
Vraag 2
Hoe beoordeelt u de opstelling van de Russische autoriteiten?
Vraag 3
Deelt u de toenemende zorgen ten aanzien van de opstelling van de Russische autoriteiten en bent u bereid deze zorgen over te brengen?
Antwoord
Ik ben bezorgd over het gebrek aan medewerking van de Russische autoriteiten om ODIHR in staat te stellen een zinvolle verkiezingswaarnemingsmissie te organiseren. Dit betekent dat de Russische Federatie niet langer de oper ationele autonomie van ODIHR op basis van het haar door de deelnemende staten verleende mandaat respecteert, wat op gespannen voet staat met de OVSE-verplichtingen die de Russische Federatie terzake heeft.
In de RAZEB van 19 november jl. is de kwestie, op mijn verzoek, aan de orde geweest. Ik heb daarbij ook de aandacht van mijn EU-collega’s gevraagd voor de zorgelijke Russische opstelling binnen de OVSE. De EU heeft haar bezorgdheid inmiddels zowel op 22 november jl. in de OVSE Permanente Raad in Wenen verwoord, als in een EU-demarche in Moskou onder de aandacht gebracht.
Ook bij de OVSE Ministeriële Raad op 29-30 november a.s. in Madrid zal Nederland onderstrepen dat niet aan de OVSE-verplichtingen op het terrein van verkiezingen en verkiezingswaarneming mag worden getornd.
Vraag 4
Welke vervolgstappen gaan de Europese Unie en de bij de OVSE aangesloten landen ondernemen in reactie op het niet actief verstrekken van visa's door Rusland?
Antwoord
De EU heeft haar teleurstelling uitgesproken over de situatie en aangegeven dat zij ODIHR volledig blijft steunen bij de organisatie van verkiezingswaarneming. De EU respecteert het besluit van het terzake autonome ODIHR om in de nu ontstane situatie af te zien van een waarnemingsmissie bij de Russische parlementsverkiezingen.
Het niet prompt afgeven van visa door de Russische autoriteiten aan waarnemers en met name aan het voorbereidende team dat de organisatie van de OVSE/ODIHR waarnemingsmissie ter hand had moeten nemen bracht ODIHR tot de conclusie dat zinvolle waarneming niet langer mogelijk is. Hieraan valt in dit stadium niets meer te veranderen.
Vraag 5
Bent u bereid deze vragen voor het Algemeen overleg OVSE op 27 november aanstaande te beantwoorden?
Antwoord
Het is helaas niet mogelijk gebleken de vragen voor 27 november te beantwoorden.
1) NRC, 17 november 2007 ‘Moskou: OVSE heeft probleem zelf veroorzaakt’
Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerder vragen ter zake van de leden Van Gennip en Ferrier (beiden CDA), ingezonden 2 november 2007 (vraagnummer 2070804180)
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken op de eerdere vragen van de leden Van Gennip en Ferrier (CDA) over verkiezingswaarneming in Rusland (kenmerk 2070804180)
Vraag 1
Kent u het bericht “Rusland tart waarnemers”? 1)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Deelt u de zorgen over deze ontwikkeling, waarbij Rusland niet alleen minder OVSE-waarnemers toelaat bij de aanstaande verkiezingen, maar ook voor een kortere periode? Is het u bekend of Rusland ook beperkingen heeft gesteld aan de waar te nemen locaties? Deelt u de zorgen over de democratische ontwikkelingen in Rusland?
Antwoord
Ik deel uw zorgen over de praktische consequenties van de late uitnodiging die de Russische Centrale Kiescommissie aan OVSE/ODIHR toezond (ongeveer één maand voor de verkiezingen in plaats van de gebruikelijke drie maanden) en de daarin vervatte kwantitatieve beperking tot maximaal 70 personen. Hiermee wordt het ODIHR feitelijk onmogelijk gemaakt om een effectieve lange termijn-waarneming te organiseren en het gehele voorbereidingsproces van de Russische verkiezingen onder de loep te nemen. Omtrent beperkingen voor de OVSE-waarnemingsmissie met betrekking tot te bezoeken locaties is overigens niets bekend.
Meer in het algemeen deel ik ook uw zorgen over bepaalde ontwikkelingen in Rusland met betrekking tot democratie en rechtsstaat. Deze zorgen worden ook in bilaterale contacten met Russische gesprekspartners aan de orde gesteld. Zoals ik u bij de behandeling van de begroting van mijn ministerie verzekerde, heeft de minister-president bij zijn bezoek aan Moskou deze zorgen ook aan de Russische president overgebracht . Hierbij heeft de minister-president ook opgeroepen om ODIHR vrij en zonder verdere restricties zijn werkzaamheden rond de aanstaande Russische verkiezingen te laten verrichten.
Vraag 3
Zijn er op de EU-Rusland Top van 26 oktober jl. afspraken gemaakt over aanwezigheid van waarnemers bij de Russische parlementsverkiezingen? Zo ja welke? Zo neen, waarom niet?
Vraag 4
Indien er afspraken zijn gemaakt op de EU-Rusland Top, of indien er eerdere afspraken bestaan, stroken de uitkomsten van deze afspraken met bovenstaand bericht? Zo ja, wat zijn de overwegingen geweest om in te stemmen met een verminderd aantal waarnemers en voor een kortere duur? Zo neen, op welke manier gaat de EU zich inzetten om te zorgen dat Rusland de afspraken nakomt?
Antwoord
Bij de recente EU-Rusland Top is slechts van Russische zijde aangegeven dat Rusland zich aan zijn OVSE-verplichtingen ter zake zou houden en dat de uitnodiging tot waarneming spoedig zou worden verzonden. Bij deze gelegenheid bleek overigens dat Rusland een restrictieve interpretatie van deze verplichtingen hanteert.
Van EU-zijde wordt nadrukkelijk aangegeven, waaronder in de OVSE Permanente Raad van 1 november jl., dat deze Russische interpretatie niet wordt onderschreven. De EU heeft in Wenen voorstellen gepresenteerd om verkiezingswaarneming op basis van de huidige modaliteiten juist te versterken
Rusland tracht bij de uitnodiging van waarnemers voor de komende Doema-verkiezingen in de praktijk alvast een voorschot te nemen op aanvaarding van de eigen voorgestelde wijziging van de huidige praktijk. Deze discussie zal binnen de OVSE worden voortgezet en waarschijnlijk één van de belangrijkste o nderwerpen zijn bij de aanstaande vergadering van de Ministeriële Raad in Madrid.
Vraag 5
Is het eerder voorgekomen bij democratische verkiezingen dat Rusland geweigerd heeft om het gevraagde aantal waarnemers voor de gevraagde duur en locaties toe te laten?
Antwoord
Neen.
Vraag 6
Bent u bereid zich in EU-verband dan wel in OVSE-verband in te zetten voor een ruime(re) vertegenwoordiging, zowel in aantal als in duur, van waarnemers bij de aanstaande parlementsverkiezingen in Rusland?
Antwoord
ODIHR besloot aanvankelijk om, met inachtneming van de kwantitatieve beperking van de missie, te trachten toch een zinvolle verkiezingswaarneming uit te voeren. Op 16 november jl. kwam ODIHR echter tot de conclusie dat zulks door gebrek aan medewerking van de Russische autoriteiten niet langer mogelijk was.
1) Telegraaf, 1 november 2007