Beantwoording vragen van de leden Van Bommel en Peters over de mogelijke komst van president Mugabe naar Frankrijk
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Van Bommel en Peters over de mogelijke komst van president Mugabe naar Frankrijk. Deze vragen werden ingezonden op 2 februari met kenmerk 2060707000.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Dr. B.R. Bot
Antwoorden van de heer Bot, minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van de leden Van Bommel (SP) en Peters (GroenLinks) over de mogelijke komst van president Mugabe naar Frankrijk.
Vraag 1
Is het waar dat president Mugabe van Zimbabwe in het verleden – tegen de sanctiebepalingen in – naar Frankrijk kon reizen voor een vergadering die noch door de Europese Unie werd geïnitieerd, noch de democratie in Zimbabwe bevorderde? 1)
Antwoord
President Mugabe is in 2003 inderdaad afgereisd naar Frankrijk voor een Frans-Afrikaanse top. Dit was mogelijk omdat Frankrijk in dat jaar instemde met de jaarlijkse verlenging van de sancties onder het voorbehoud dat deze niet in werking zouden zijn op het moment dat deze top gehouden werd. Nederland heeft zich hier destijds samen met andere lidstaten tegen verzet, maar wilde in ieder geval garanderen dat de sancties gehandhaafd zouden blijven.
Vraag 2
Deelt u de opvatting dat het Gemeenschappelijk Standpunt ten opzichte van Zimbabwe 2), waarin een visumban voor personen betrokken bij het regime Mugabe is opgenomen met uitzondering van ‘humanitaire noden of bij vergaderingen van intergouvernementele instanties, met inbegrip van door de Europese Unie geïnitieerde vergaderingen, […], wanneer een politieke dialoog wordt gevoerd waarbij de democratie, de mensenrechten en de rechtstaat in Zimbabwe rechtstreeks worden bevorderd’, die loopt tot 20 februari 2007, ook na die datum dient te worden voortgezet? Indien ja, wat gaat u doen om dit te bewerkstelligen? Indien neen, waarom niet?
Antwoord
Ja. Nederland heeft zich binnen de EU consequent ingezet voor het handhaven van dit Gemeenschappelijke Standpunt inzake Zimbabwe.
Vraag 3
Zijn er in het laatste half jaar verzoeken gedaan tot ontheffing van deze visumban? Zo ja, welke personen en bijeenkomsten betrof dit? Heeft u overeenkomstig de bepalingen in het Gemeenschappelijk Standpunt bezwaar aangetekend tegen dergelijke verzoeken tot ontheffing?
Antwoord
Sinds augustus 2006 is driemaal een visum verleend aan leden van het Zimbabwaanse regime voor wie visumrestricties gelden. Tweemaal door Nederland voor vergaderingen van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) en het Internationaal Strafhof (ICC) en eenmaal door Italië voor een vergadering van het Internationaal Centrum voor het Behoud en Restauratie van Cultureel Erfgoed (ICCROM). In deze drie gevallen bleek na onderzoek dat er geen juridische basis bestond om deze visa te weigeren, dan wel bezwaar aan te tekenen. Immers, het betrof in deze gevallen vergaderingen van intergouvernementele instanties waarvoor de uitzonderingsbepalingen van het gemeenschappelijke standpunt gelden. Wel is in al deze gevallen de territoriale geldigheid beperkt tot het betreffende land en gold het visum voor beperkte duur. Overigens heeft Nederland in het verleden meerdere malen bezwaar aangetekend tegen ontheffing van de visumrestricties. Ook heeft Nederland aangedrongen op beperking van de geldigheid van visa tot het minimaal noodzakelijke. Dit heeft er mede toe geleid dat EU-partners nauwlettend toezien op de beperking van visa in het geval dat ontheffing onvermijdelijk is.
Vraag 4
Bent u bekend met de berichten dat de Franse regering president Mugabe voor de 24e conferentie van de staatshoofden uit Afrika en Frankrijk die gehouden zal worden op 15 en16 februari 2007 in Cannes, zal uitnodigen? 3) Kunt u deze uitnodiging bevestigen of kunt u een uitnodiging voor deze conferentie voor een andere persoon die op de sanctielijst staat bevestigen?
Antwoord
Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft laten weten dat er geen uitnodiging verstuurd is aan president Mugabe of anderen op de sanctielijst. Tijdens de Frans-Afrikaanse top in Cannes is het gemeenschappelijke standpunt van kracht. Ik heb geen reden eraan te twijfelen dat Frankrijk zich zal houden aan dit Gemeenschappelijke Standpunt, dat in de Europese Raad is afgesproken.
Vraag 5
Deelt u de opvatting dat een uitnodiging door Frankrijk aan personen die op de Europese sanctielijst staan, en voor wie een visumban geldt, in tegenspraak is met de gezamenlijke EU-positie ten aanzien van Zimbabwe? Zo ja, bent u bereid om binnen de verplichte 48 uur hiertegen bezwaar in te dienen, ook indien op een latere datum een Franse uitnodiging naar een persoon die op de sanctielijst staat ingediend wordt? Indien neen, waarom niet?
Antwoord
Mocht Frankrijk toch visa verlenen aan deelnemers aan deze top die op de Europese sanctielijst staan, dan zal Nederland hiertegen bezwaar aantekenen, omdat deze top niet onder de uitzonderingsbepalingen kan vallen. Ik heb echter zoals gezegd geen reden eraan te twijfelen dat Frankrijk zich zal houden aan dit Gemeenschappelijke Standpunt.
1) ‘EU backs french invitation to Mugabe, 13 februari 2003.
http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/2754251.stm
2) Gemeenschappelijk Standpunt 2004/161/GBVB van de Raad van 19 februari 2004 houdende verlenging van de beperkende maatregelen tegen Zimbabwe, Art 4.4 en 4.5.
3) ‘Withdraw Mugabe invitation or face demo, France told’, ZimOnline 24 januari 2007