Beantwoording vragen lid Peters over eventuele opdeling van Kosovo
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Peters over eventuele opdeling van Kosovo. Deze vragen werden ingezonden op 30 augustus 2007 met kenmerk 2060724190.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van het lid Peters (Groen Links) over Kosovo.
Vraag 1
Klopt het bericht dat u een eventuele opdeling van de provincie Kosovo bespreekbaar vindt als die kan bijdragen tot een diplomatieke oplossing die zowel voor de Serviërs als de Kosovaren aanvaardbaar is?
Antwoord
Tegenover media en gesprekspartners in Belgrado en Pristina heb ik benadrukt dat van partijen zelf een uiterste inspanning wordt verwacht om vóór 10 december (de dag waarop de Contactgroep dient te rapporteren aan de Secretaris Generaal van de VN) te komen tot een overeengekomen oplossing, die vervolgens in een Veiligheidsraadresolutie kan worden vastgelegd. De te bereiken overeenstemming en legitimiteit maken implementatie van een oplossing eenvoudiger en kansrijker en scheppen voor de EU als geheel een basis voor het nemen van bijzondere verantwoordelijkheid voor toezicht op en ondersteuning bij die implementatie.
In het licht van mogelijke negatieve consequenties en risico’s bij een voortdurende onverzettelijke houding van partijen heb ik – desgevraagd - te kennen gegeven te kunnen leven met opdeling van Kosovo, indien de partijen zelf hiertoe zouden besluiten en dit door de Veiligheidsraad gesanctioneerd zou worden. De Regering heeft voor opdeling geen specifieke voorkeur, maar wil vooral de partijen er toe aanzetten de consequenties van hun verharde posities nader te overwegen en zichzelf de ruimte te bieden voor creatieve oplossingen waarmee hun tegenstrijdige uitgangspunten kunnen worden verzoend.
Vraag 2
Erkent u dat uw uitspraak in tegenspraak is met de uitgangspunten die de Contact Groep heeft opgesteld voor het vinden van een oplossing voor de definitieve status van Kosovo, in welke uitgangspunten is opgenomen dat de grenzen van Kosovo ongewijzigd blijven? Acht u zich niet gebonden aan deze uitgangspunten? Zo neen, waarom niet?
Vraag 3
Betekent deze uitspraak dat u ook de andere uitgangspunten van de Contact Groep niet meer geldig acht? Zo neen, waarom niet?
Antwoord
De “Guiding Principles of the Contact Group for a settlement of the Status of Kosovo” betreffen een aantal uitgangspunten, zoals goedkeuring van de eindbeslissing door de Veiligheidsraad, onaanvaardbaarheid van unilaterale oplossingen en handhaving van territoriale grenzen van Kosovo en van de buurlanden. De Regering hecht aan deze beginselen, zoveel mogelijk in hun onderlinge samenhang. Echter, deze uitgangspunten kunnen door een Veiligheidsraadresolutie worden gederogeerd. Zoals hierboven al gesteld, was mijn instemming met verdeling geclausuleerd door de voorwaarde van instemming door partijen en door de Veiligheidsraad.
Vraag 4
Hebt u deze uitspraak unilateraal gedaan zonder deze te coördineren met de andere ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-lidstaten? Zo ja, waarom? Zo neen, welke andere EU-lidstaten zijn voorstander van een opdeling van Kosovo?
Antwoord
Neen, EU overleg voor een uitspraak als deze is ook niet nodig. In EU verband wordt intensief overleg gevoerd over de statusoplossing van Kosovo en over de voorziene EU-inzet. Bij het Gymnich overleg op 7 en 8 september a.s. staat Kosovo prominent op de agenda. Bij mijn bezoek heb ik mij vooral gebaseerd op recente rapportage door het EU lid in de Trojka (van de Contact Groep), die beide partijen oproept met nieuwe oplossingen te komen. De Trojka is van oordeel dat beide partijen actieve steun moeten krijgen bij het denken “outside the box ” en dat gemeenschappelijke onderwerpen gevonden moeten worden om partijen dichter bij elkaar te brengen en om het wederzijdse vertrouwen te vergroten.
Vraag 5
Bent u ook bereid om uw uitspraak terug te nemen, evenals de gezant van de Europese Unie voor Kosovo, Wolfgang Ischinger, die twee weken geleden ook zei dat een splitsing van Kosovo in een etnisch-Albanees en een Servisch deel een mogelijke oplossing is, maar terug kwam op zijn uitspraak en nu expliciet ontkent dat hij deze oplossing ondersteunt?
Antwoord
Ambassadeur Ischinger heeft in tweede instantie te kennen gegeven dat aansturen op verdeling thans kennelijk geen realistische optie is omdat geen van de partijen deze optie nu ondersteunt. Hij benadrukte dat beide partijen onderling tot een oplossing moeten komen door creatief en “outside the box” te denken. Ik zie geen aanleiding, gelet op bovenstaande, mijn uitspraak terug te nemen.
Vraag 6
Bent u zich bewust van de negatieve consequenties die de opdeling van Kosovo kan hebben voor de andere etnische minderheden in Kosovo en voor de territoriale integriteit van de overige etnisch gemengde staten in de regio? Zo ja, acht u deze consequenties dan van ondergeschikt belang?
Antwoord
Ik ben mij terdege bewust van de risico’s die verschillende scenario’s in zich dragen, vooral ook het scenario dat partijen op 10 december nog geen overeenstemming hebben bereikt en er unilaterale stappen worden gezet. Mede in dat licht heb ik tijdens mijn bezoek mijn gesprekspartners uitdrukkelijk gewezen op het belang van een duurzame oplossing gebaseerd op verzoening, stabiliteit en regionale integratie in het algemeen en op bescherming van minderheden in het bijzonder.
Vraag 7
Deelt u de analyse van de International Crisis Group die waarschuwt dat de opdeling van Kosovo kan leiden tot nieuw geweld in de regio? Zo neen, waarom niet? Deelt u de visie van de International Crisis Group dat de Europese Unie Kosovo moet steunen in haar streven om onafhankelijk te worden om een bloedig en destabiliserend conflict te voorkomen? Zo neen, waarom niet?
Antwoord
In antwoord op uw vraag over mogelijke gevolgen van opdeling verwijs ik naar het gestelde onder vraag 6. De visie van ICG dat de EU Kosovo bij voorbaat moet steunen in haar streven naar onafhankelijkheid, in de veronderstelling dat daarmee een conflict wordt voorkomen, deel ik niet. Het is van het allergrootste belang dat de partijen tot 10 december een uiterste inspanning doen om tot een onderhandelde oplossing te komen. Het bepleiten van unilaterale stappen zonder overeenstemming in de veiligheidsraad zal naar mijn mening niet bijdragen tot het succes van de onderhandelingen in Wenen in de periode tot 10 december.