Beantwoording vragen leden Ferrier en Cörüz over de arrestatie en mishandeling van een oppositieleider van het regime van president Mugabe
Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Ferrier en Cörüz over de arrestatie en mishandeling van een oppositieleider en andere tegenstanders van het regime van president Mugabe. Deze vragen werden ingezonden op 19 maart 2007 met kenmerk 2060709880.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
Drs. A.G. Koenders
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken en de heer Koenders, minister voor Ontwikkelingssamenwerking op vragen van de leden Ferrier en Cörüz (CDA) over de arrestatie en mishandeling van een oppositieleider en andere tegenstanders van het regime van president Mugabe.
Vraag 1
Hoe beoordeelt u de arrestatie en mishandeling van een oppositieleider en andere tegenstanders van het regime van president Mugabe in Zimbabwe tijdens een geplande gebedsbijeenkomst in Harare op 11 maart 2007? 1)
Antwoord
Wij veroordelen de arrestatie en mishandeling van meer dan honderd maatschappelijke en politieke leiders scherp. Het Europese voorzitterschap heeft, mede op verzoek van Nederland, drie verklaringen uitgebracht naar aanleiding van de ernstige mensenrechtenschendingen in Zimbabwe.
Vraag 2
Hebt u tijdens het debat over de Europese Top in de Tweede Kamer op 14 maart 2007 aangekondigd tijdens de EU-Afrika Top in november 2007 Mugabe aan te spreken op zijn gedrag? Wat bent u voornemens te zeggen?
Antwoord
In beginsel acht Nederland deelname van president Mugabe aan de EU-Afrikatop onwenselijk. Recente gebeurtenissen onderstrepen nogmaals een ernstig gebrek aan naleving van de mensenrechten in Zimbabwe. Dit maakt het nog belangrijker dat goed bestuur en mensenrechten in Zimbabwe op de EU-Afrikatop besproken worden. Deze lijn heeft de minister van Buitenlandse Zaken tijdens de Europese Raad tegenover partners en vervolgens in de Tweede Kamer uitgedragen.
Mocht president Mugabe bij de EU-Afrikatop aanwezig zijn - hetgeen mogelijk is, indien gebruik gemaakt wordt van de clausule in de Gemeenschappelijke Positie en daarmee verbonden sanctie afspreken, waarbij door de sancties getroffen personen naar Europa kunnen reizen op voorwaarde dat dit een directe bijdrage levert aan de verbetering van de mensenrechten en democratie in Zimbabwe – dan zullen wij president Mugabe wijzen op zijn plicht de naleving van democratische beginselen en mensenrechten te verzekeren en op de noodzaak zijn beleid drastisch bij te stellen.
Vraag 3
Wat kan Nederland doen om op bilateraal niveau, ook al is Zimbabwe geen partnerland, dan wel in multilateraal verband, de verslechterende mensenrechtensituatie in Zimbabwe aan de orde te stellen, zoals bijvoorbeeld het eind februari jl. afgekondigde demonstratieverbod voor drie maanden door het huidige regime?
Antwoord
De Nederlandse inzet is, in samenwerking met de internationale gemeenschap en vooral de buurlanden, gericht op het ondersteunen van de nationale maatschappelijke dialoog als uitweg uit deze crisis. Nederland heeft in februari van dit jaar ingestemd met de verlenging met wederom 12 maanden van de EU- en ACS-sancties. Nederland heeft (in de EU) gepleit voor aanscherping van de sancties door middel van uitbreiding van de sanctielijst naar aanleiding van de recente mensenrechtenschendingen in Zimbabwe. Nederland streeft in de VN-Mensenrechtenraad naar een stevige EU-verklaring waarin de speciale rapporteurs voor foltering en vrijheid van meningsuiting worden gevraagd naar Zimbabwe te reizen en de Hoge Commissaris voor de rechten van de mens wordt gevraagd het proces tegen de oppositieleider te volgen. Nederland steunt in Zimbabwe verdedigers van mensenrechten en democratie en volgt de situatie op de voet, ondermeer door het bezoeken van rechtszaken en van de slachtoffers van mishandeling. De Nederlandse mensenrechtenambassadeur zou Zimbabwe bezoeken van 26 tot 28 maart om zich een beeld te vormen van de situatie en om mensenrechtenactivisten een hard onder de riem te steken. Een dag voor zijn vertrek heeft de Zimbabwaanse regering hem de toegang tot het land ontzegd. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zal zowel in bilateraal verband (middels een démarche in Harare en het ontbieden van de Zimbabwaanse ambassadeur in Den Haag) als in internationaal verband (middels een verklaring in de Mensenrechtenraad in Genève) afkeuring hiervan kenbaar maken, verontrusting uitspreken over de mensenrechtensituatie en Zimbabwe wijzen op zijn verplichtingen om internationale mensenrechtenverdragen te respecteren.
Vraag 4
Bent u bereid door middel van uw bilaterale contacten de autoriteiten in Zuid-Afrika op te roepen meer druk uit te oefenen op president Mugabe?
Antwoord
Ja, bilateraal en in EU-kader spreekt Nederland met buurlanden van Zimbabwe om een oplossing te zoeken voor de crisis in Zimbabwe. Op 22 maart hebben wij de Zuid-Afrikaanse minister van interne veiligheid Nqakula deze boodschap duidelijk overgebracht. Zuid-Afrika heeft bij monde van vice-minister Pahad de Zimbabwaanse regering opgeroepen tot eerbiediging van de mensenrechten. Zuid-Afrika spreekt zich publiekelijk veelal niet hard uit tegen Zimbabwe, maar Zuid-Afrika probeert achter de schermen overleg tot stand te brengen tussen de Zimbabwaanse regering en de oppositie (stille diplomatie). Ook binnen SADC wordt president Mugabe achter gesloten deuren verantwoordelijk gehouden voor de situatie in Zimbabwe. Overigens hebben Zambia, Botswana, AU-voorzitter Ghana, de commissie van de AU en Tanzania openlijk hun zorgen uitgesproken over de situatie in Zimbabwe en opgeroepen tot eerbiediging van de mensenrechten.
- de Volkskrant, 13 maart 2007 ‘Oppositieleider in Zimbabwe opgepakt’