Ondertekening klimaatakkoord in Apeldoorn
Toespraak minister Huizinga (VROM) bij de ondertekening van het klimaatakkoord met de waterschappen op 12 april 2010 in Apeldoorn
Dames en heren,
Zo ben je staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en zo ben je minister van VROM. Dat had ik twee maanden geleden ook niet kunnen bedenken. Maar zo gaan die dingen soms in politiek Den Haag.
Eén van de mooie kanten van die onverwachte overstap is dat ik zowel toen als nu ‘water’ in mijn portefeuille heb. En een beetje continuïteit is altijd prettig. Het voordeel is ook dat ik uw sector vanuit mijn vorige functie al vrij goed ken. Ik weet dus dat waterschappen voor ons land onmisbaar zijn als het gaat om waterbeheer en waterzuivering.
Ook weet ik dat de watersector dagelijks de gevolgen ondervindt van en zich moet aanpassen aan de mondiale klimaatverandering. Dat laatste doen de waterschappen op een doorgaans vrij onzichtbare, maar daarom niet minder voortreffelijke manier.
Als minister van VROM leer ik de waterschappen nu ook kennen als organisaties die het als hun taak zien die klimaatverandering te voorkómen. In ambtelijk Haags: adaptatie versus mitigatie. U omschrijft dat zelf als de blauwe ambitie en de groene ambitie, waarbij blauw staat voor aanpassing en groen voor verduurzaming. Dat klinkt in elk geval een stuk vriendelijker dan dat Haagse jargon.
Blauw en groen spelen beide een belangrijke rol in het klimaatakkoord tussen de waterschappen en het Rijk dat ik straks ga ondertekenen, mede namens een aantal collega’s uit het kabinet. Ik zie het akkoord als een nieuwe en positieve stap in de richting van een schoner klimaat.
De waterschappen tonen hiermee niet alleen hun inzet voor het klimaat, maar ze verankeren dat ook in een aantal duidelijk omschreven doelen.
Ik noem de belangrijkste:
- alle waterschappen gaan jaarlijks gemiddeld twee procent energie besparen;
- ze zullen in 2020 30 procent minder broeikasgassen uitstoten ten opzichte van 1990;
- de waterschappen gaan per 2015 alleen nog maar duurzame goederen en diensten inkopen
- en ze zorgen dat het aandeel duurzame, dat wil zeggen zelf opgewekte, energie in 2020 40 procent bedraagt.
Met dat laatste gaan de waterschappen nog een flinke stap verder dan de provincies en gemeenten. Want die streven, in navolging van het VROM-programma Schoon en Zuinig, naar een aandeel van 20 procent duurzame energie in 2020. Ik complimenteer de waterschappen daarmee, want het is best gedurfd om zo ver je nek uit te steken. Het zegt iets over de ambities van de waterschappen om het waterbeheer van ons land te verduurzamen.
Het zal de waterschappen ook geen windeieren leggen als ze hun energieverbruik weten terug te dringen. Want afvalwaterzuivering kost net zo veel stroom als een stad als Haarlem jaarlijks verbruikt. Daarop besparen levert de waterschappen flink wat geld op. En dat komt weer goed uit met het oog op de 550 miljoen euro die we met alle betrokken partijen de komende jaren op de watervoorziening willen uitsparen.
Daarvoor is natuurlijk meer nodig dan alleen de energierekening omlaag brengen.
Waterschappen, waterleidingbedrijven, gemeenten, onderzoeksinstellingen en rijksoverheid moeten hun kennis en capaciteiten gaan bundelen en verder professionaliseren. Niet alleen uit financieel oogpunt, maar vooral om te zorgen dat Nederland tot in lengte van jaren verzekerd is van een goede kwaliteit van het oppervlaktewater en van schoon en gezond drinkwater.
Wat dat betreft was ik zeer te spreken over het rapport over doelmatig waterbeheer, dat ik twee weken geleden kreeg aangeboden.
Het klimaatakkoord van de waterschappen sluit daar mooi op aan. Want ook voor de uitvoering van het lokale klimaatbeleid is het noodzakelijk dat waterschappen samenwerken met andere partijen uit de waterketen. Om dat proces op gang te helpen en om te zorgen dat de doelstellingen uit het klimaatakkoord worden gehaald, komen er actieteams.
Die moeten kennis, oplossingen en goede voorbeelden gaan verspreiden onder alle waterschappen. Voor het uitvoeren van het klimaatakkoord stelt VROM € 60.000 beschikbaar, plus € 50.000 voor onderzoek naar de reductie van broeikasgassen.
Zo’n goed voorbeeld is natuurlijk de rioolzuiveringsinstallatie van waterschap De Veluwe, die ik straks officieel in gebruik ga stellen. Deze zeer innovatieve installatie is de eerste energieleverende rioolwaterzuiveraar in ons land.
Dat is mogelijk omdat bacteriën uit het rioolwater plus biologisch bedrijfsafval worden omgezet in elektriciteit en warmte.
Dat afval komt van enkele bedrijven uit deze regio. Ik las dat het gaat om resten van een aardappelbedrijf en organisch afval van twee vleesverwerkers. Daar zal ik aan denken de eerstvolgende keer dat ik piepers of een hamburger eet.
Het mooie van deze installatie is dat ‘ie niet alleen het waterschap van energie voorziet, maar ook stroom aan het elektriciteitsnet levert. En met de warmte die vrijkomt, wordt een deel van de woonwijk Zuidbroek verwarmd. Nu gaat het nog om zo’n 450 woningen, maar in de toekomst kunnen zo’n 3500 huizen de kachel aanmaken met de warmte van de rioolzuiveringsinstallatie.
Als je je lokale elektriciteits- of warmtevoorziening zó gemakkelijk kunt realiseren, dan smaakt dat natuurlijk naar meer. Ik hoop dan ook dat andere waterschappen dit goede voorbeeld gaan volgen. Al realiseer ik mij dat dat forse investeringen vraagt. Maar op de lange termijn is zo’n investering zeer profijtelijk, zowel voor de blauwe als de groene ambities van de waterschappen. En niet in de laatste plaats ook profijtelijk voor ons klimaat.
Zeker als je, net zoals hier in Apeldoorn, met de gemeente afspreekt dat je de overtollige energie aan een nabijgelegen woonwijk levert.
Deze nieuwe en duurzame rioolzuiveringsinstallatie laat zien dat afspraken daadwerkelijk ergens toe leiden. Het is een goed voorbeeld van een initiatief waarvan alle partijen - bedrijfsleven, waterschap en in dit geval de bewoners van Zuidbroek – profiteren.
Dames en heren,
Als straks het klimaatakkoord is ondertekend, wordt Nederland dankzij de waterschappen weer een stukje schoner en zuiniger.
Ik heb er in elk geval alle vertrouwen in dat de waterschappen gaan doen wat ze op papier beloven. Want daarvoor ken ik uw sector inmiddels goed genoeg. Ik zal dus zo meteen graag mijn handtekening zetten onder het akkoord.
Dank u wel.