Genomineerden Nationale Verkeersveiligheidprijs
Donderdag 22 april 2010 reikt minister Camiel Eurlings van Verkeer en Waterstaat de eerste Nationale Verkeersveiligheidsprijs uit. Deze nieuwe prijs is een initiatief van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid SWOV, Veilig Verkeer Nederland en de ANWB. De prijs wordt uitgereikt op het Nationaal Verkeersveiligheidscongres (NVVC).
Een vakdeskundige jury bestaande uit Koos Spee (landelijk verkeersofficier verkeersveiligheid), Peter Elsenaar (voorzitter van de Vereniging Verkeersslachtoffers VVS) en Bert van Wee (hoogleraar Transportbeleid en Logistieke Organisatie aan de TU Delft) heeft de aanmeldingen beoordeeld en drie initiatieven genomineerd.
Er zijn drie genomineerden: het schoolfietsroute onderzoek Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, de Veiligheidstraining Landbouwvoertuigen in Fryslân en het Verkeersmeldpunt Rij-instructeurs in Limburg.
In aanmerking komen projecten die een aantoonbaar en positief effect hebben op de verkeersveiligheid. Belangrijk is dat het te belonen initiatief méér is dan alleen een noodzakelijke oplossing voor een bestaand probleem: het moet anderen inspireren en aanzetten om zelf aan de slag te gaan. Andere beoordelingscriteria zijn het stimuleren van samenwerking tussen partijen en een blijvend effect van het initiatief.
De organisatie van de Nationale Verkeersveiligheidsprijs heeft rond de jaarwisseling een oproep gedaan om praktische en inspirerende initiatieven op het gebied van verkeersveiligheid aan te melden. Er zijn door betrokken burgers, bedrijven, onderzoeksinstituten en overheden 35 initiatieven aangemeld.
Genomineerden
a) Schoolfietsroute onderzoek Alblasserwaard- Vijfheerenlanden
In het beheergebied van Waterschap Rivierenland zijn dagelijks grote groepen fietsers onderweg van en naar de middelbare scholen in de grotere kernen. Alle middelbare scholen in dit gebied hebben meegewerkt aan een schoolroute onderzoek. Hierbij is de internetapplicatie Opwegnaarschool.nl van Verkeersadviesbureau VIA gebruikt. Vele scholieren hebben met behulp van dit pakket hun school-thuisroute ingetekend. Aan de hand van een vragenlijst is concreet aangegeven waar de scholieren problemen ervaren met de verkeersveiligheid. Op deze wijze heeft het Waterschap een heel concreet inzicht gekregen in zowel het gebruik als de ervaring van de verschillende routes. Als vervolg hierop heeft Waterschap Rivierenland bureau VIA opdracht gegeven de knelpunten op de routes waar meer dan 100 scholieren fietsen nader te analyseren. Dit heeft geleid tot een aanvullende objectieve beoordeling. Eindresultaat was een maatregelenpakket voor 24 locaties, variërend van kleinschalige maatregelen tot de aanleg van een fietspad. Op 17 locaties zijn de maatregelen binnen een jaar uitgevoerd. De overige maatregelen volgen binnen 3 jaar. De resultaten van deze studies heeft Waterschap Rivierenland gepresenteerd in twee betrokken RPV regio’s. Hierdoor ontstond ook bij andere wegbeheerders inzicht in de gebruikte routes en konden afspraken over te nemen maatregelen worden gemaakt. RPV Drechtsteden heeft gezien dit goede resultaat een vergelijkbaar onderzoek uitgevoerd.
b) Veiligheidstraining Landbouwvoertuigen
Regelmatig lezen we in de kranten en media over ongevallen waar trekkers bij betrokken zijn. Er is een trend de landbouwvoertuigen steeds groter, zwaarder en sterker te maken. Bewoners in de omgeving van een loonbedrijf hebben vaak een – subjectief – gevoel van verkeersonveiligheid als ze in hun dorp, maar ook op plattelandswegen met relatieve smalle wegen, geconfronteerd worden met een bijna rijbaanvullend landbouwvoertuig zoals een tractor met een giertank of een dumper als aanhanger. Dergelijke voertuigen mogen bestuurd worden zonder daarvoor een rijbewijs, laat staan een opleiding te hebben behaald. De risico’s in het verkeer worden door ervaring opgedaan.
De Stichting Bevordering Verkeerseducatie, ondersteund door het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Friesland (ROF), besloot daarom een veiligheidstraining te ontwikkelen voor mensen die gaan werken of al werken met landbouwvoertuigen. In deze VTLV worden mensen geschoold zowel op theoretisch als praktisch terrein. Bij de praktijk wordt aandacht besteed aan arbo (b.v. in- en uitstappen, zithouding) en Het Nieuwe Rijden. Tevens moeten de deelnemers een aantal speciale verrichtingen uitvoeren, het aan- en afkoppelen en worden ze tijdens een praktijkrit worden beoordeeld. In de uitgebreide theorie komen verscheidene thema’s aan bod zoals: andere verkeersdeelnemers, snelheid, voorrang, verlichting.
De deelnemers nemen na afloop deel aan een theorietoets.
De VTLV wordt gegeven op de locatie van het loonbedrijf en daarom kan er aandacht gegeven worden aan de specifieke omstandigheden van het loonbedrijf (schadegevallen, verkeerssituatie in de omgeving). Als extra module wordt er een training gegeven op een slipbaan, waar cursisten bij verschillende snelheden ervaren hoe gevaarlijk het is als je met een tractor in de slip raakt.
c) Verkeersmeldpunt rij-instructeurs
Een rijschoolhouder in Limburg heeft voorgesteld de kennis en de ervaring van rijinstructeurs te gebruiken om de verkeersveiligheid te verbeteren. Naar aanleiding hiervan heeft het ROVL in samenwerking met RMO Sittard-Geleen besloten bij wijze van pilot een enquête uit te zetten onder de rijschoolbranche.
Doel van de enquête was om onveilige en onduidelijke locaties in het wegennet op te sporen door het inzicht van de rijschoolhouder en de beleving van zijn leerlingen centraal te stellen.
De pilot is geëvalueerd (rapportage is beschikbaar). Hieruit is gebleken dat het enquêteren van rijinstructeurs waardevolle informatie voor wegbeheerders oplevert om de verkeersveiligheid te verbeteren. Enkele locaties zijn zelfs al aangepast (vooral bebording en markering).
Het vervolg op de pilot betreft het inrichten van een meldpunt (medio 2010), waarbij in eerste instantie rijinstructeurs in Limburg probleemlocaties kunnen melden.
Wanneer het meldpunt in Limburg een succes wordt, kan een landelijke uitrol plaatsvinden. Ook wordt al nagedacht over uitbreiding van het meldpunt met andere doelgroepen, zoals vrachtwagenchauffeurs of leden van de Fietsersbond.
Het meldpunt is een goede manier om subjectieve onveiligheid, fouten in de weginrichting of toegepaste verkeersregels zichtbaar te maken door gebruik te maken van de kennis van professionals.