Kabinet demissionair, toelichting Balkenende, 23 februari 2010

Demissionair minister-president Balkenende:
Na de val van het kabinet is er veel gebeurd in de afgelopen dagen. U heeft gemerkt dat Hare Majesteit de Koningin de nodige consultaties heeft gehouden. Dat is gisteren begonnen. Eerst met het horen van de minister-president, daarna de vice-president van de Raad van State, de beide Kamervoorzitters, de vice-minister-presidenten en vervolgens alle voorzitters van de fracties van de Tweede Kamer.

Op basis van deze consultaties is een aantal conclusies te trekken en dat is ook de reden waarom ik graag een toelichting aan u geef. In de eerste plaats is het zo dat de fracties hebben aangegeven zo spoedig mogelijk verkiezingen te willen en er is gekozen voor de eerst mogelijke datum en dat is 9 juni. Dat heeft u inmiddels al gehoord. 9 juni zullen de verkiezingen voor de Tweede Kamer plaatsvinden. Belangrijke vaststelling en iedereen kan zich daar op gaan instellen.

Een tweede belangrijke conclusie is dat, werd gezegd, de zaken dienen uiteraard behartigd te worden en dan door een demissionair kabinet. Dat betekent dat het bestaande kabinet Balkenende IV, zij het nu in een andere samenstelling de lopende zaken zal behartigen. Het betekent dat nadat de PvdA-bewindslieden hun ontslag hebben aangeboden dit ontslag ook is aanvaard door de Koningin, het ontslag heeft plaatsgevonden en op deze plaats wil ik wat ik ook in de ministerraad heb gedaan de bewindslieden van PvdA-huize danken voor hun inzet in de afgelopen jaren, de afgelopen drie jaar toen de nodige zaken naar voren zijn gebracht, we hebben de nodige besluiten genomen en op deze plaats wil ik ook deze dank onder woorden brengen.

Zolang er nog geen verkiezingen zijn geweest en er ook daarna in de fase van de kabinetsformatie zullen de lopende zaken dus worden behartigd door het demissionaire kabinet bestaande uit bewindslieden van CU-huize en CDA-huize. Dan is natuurlijk de vraag wat gaat er allemaal gebeuren in de komende tijd. Het zal noodzakelijk zijn om ons goed rekenschap te geven wat wel en niet mogelijk is en daarin heeft uiteraard het parlement, Tweede en Eerste Kamer, een eerste rol. Dat is ook het wezen van het feit dat het kabinet demissionair is. Ik zal de komende dagen ook overleggen met de beide Kamervoorzitters en met de fractievoorzitters uit de Tweede Kamer om te bezien hoe zij deze situatie duiden en uiteraard zal ik dan daar nu verder geen opmerkingen over maken. Dat zal afhankelijk zijn, wat kan, van wat ik in deze gesprekken zal vernemen. Dat wat betreft de activiteiten op de kortere termijn.

Dan heeft u ook het een en ander gehoord over de personele aspecten van dit alles. Op deze plaats is het goed om te melden dat er twee nieuwe ministers zullen komen. Dat is in de eerste plaats de minister van Financiën, de heer De Jager, de huidige staatssecretaris, zal alle taken op het ministerie van Financiën gaan behartigen. Past een gelukswens in zijn richting. Iemand die ook de afgelopen jaren nadrukkelijk op dit terrein thuis is geweest. Een andere minister die we krijgen is mevrouw Huizinga. Zij zal vanuit de achtergrond van de CU de ministers gaan versterken. Zij zal het ministerie van VROM gaan doen waarbij het zo is dat het deel WWI zal worden behartigd door minister Van Middelkoop.

Voor het overige is gekozen voor een aantal vervangingen. Bijvoorbeeld minister Rouvoet zal het departement OCW voor zijn rekening nemen. Minister Hirsch Ballin zal BZK onder de hoede nemen. En minister Verhagen zal het deel Ontwikkelingssamenwerking ook voor zijn rekening nemen. Dat geldt trouwens evenzeer voor Europese Zaken. Dat wat betreft de personele kanten van dit alles.

Op deze plaats past dank voor de medewerking van de Kamervoorzitters, de fractievoorzitters, de vice-president van de Raad van State, de beide vice-premiers voor de contacten met de Koningin.

Er is in betrekkelijk korte tijd een conclusie getrokken over hoe we verder gaan en dat is ook een heldere conclusie. Een demissionair kabinet dat de komende verkiezingen op 9 juni gaat voorbereiden en het is aan de Kamer om aan te geven hoe men inhoudelijk verder wenst te komen. Dat is wat de afgelopen dagen aan de orde is geweest en dat is ook de reden waarom ik graag deze toelichting hierop heb gegeven.