Speech bij terugkeer van mosasaurus naar Maastricht
Toespraak van Maxime Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken, bij de opening van de expositie ‘Darwin, Cuvier et le Grand Animal de Maestricht’, Maastricht, 7 maart 2009
Goedemiddag dames en heren,
Het is me een waar genoegen om hier vanmiddag aanwezig te zijn. Zo begint natuurlijk elke toespraak die ik houd, en ik meen het ook altijd, maar vandaag komt het wel echt uit de grond van mijn hart…ik vind het ongelooflijk bijzonder dat ik getuige mag zijn van de terugkeer van Le Grand Animal naar zijn - en mijn - geboortegrond.
Het is precies zoals mijn strijdmakker Jan-Willem Bertens het beschreef in de Volkskrant van vorige week zaterdag: als kind stonden we hier al in het Natuurhistorisch Museum – Jan-Willem natuurlijk wat eerder dan ik, zoals u kunt zien aan zijn grijze haren - te kijken naar die indrukwekkende kop van deze dinosaurus van eigen bodem, de mosasaurus hoffmanni. In mijn fantasie was ie verzeild in hevige gevechten met de Tyrannosaurus Rex; geografisch gezien helemaal onjuist maar u weet hoe dat gaat in een jongensbrein: één groot Jurassic Park en dan kijken we niet op een continentje of een miljoen jaar meer of minder.
Later vonden we het natuurlijk hoogst oneerlijk dat die kop zich in Parijs bevond, en dat we het hier in Maastricht moesten doen met een afgietsel. Als Europarlementariërs trokken Jan-Willem en ik ten strijde: de mosasaurus moest terug naar Maastricht – als we ‘m niet konden kopen voor zeshonderd flessen goede Limburgse wijn dan wilden we ‘m graag in bruikleen hebben. Onze poging is destijds gestrand, maar vandaag staat hij er dan toch. Een hele mooie dag voor Maastricht!
Dat het uiteindelijk gelukt is het beroemde fossiel hier ten toon te stellen, is te danken aan de welwillende medewerking van het Muséum National d’Histoire Naturelle in Parijs, waar de mosasaurus al meer dan tweehonderd jaar verblijft – voor hem een schijntje, voor ons een eeuwigheid. Zonder de bereidheid aan Franse zijde het fossiel uit te lenen, zou deze tentoonstelling nooit tot stand zijn gekomen – ik ben de Franse autoriteiten dan ook zeer erkentelijk.
Monsieur l’ambassadeur, je tiens à vous adresser mes remerciements les plus sincères pour l’excellente coopération entre nos deux pays, qui a rendu possible ce prêt exceptionnel.
Je peux vous garantir que Maastricht sera aux petits soins pour le mosasaure lors de son séjour dans nos contrées.
Dames en heren,
Er was natuurlijk ook een flinke dosis Limburgse zelfbeheersing nodig om de bruikleen doorgang te laten vinden. Want de Fransen moesten er wel op kunnen rekenen dat ze le Grand Animal weer netjes van ons terugkrijgen. Dat betekende dat de claim die het Natuurhistorisch Museum op de mosasaurus legde, moest worden ingetrokken. Anders kon mijn ministerie niet de benodigde garantverklaring afleggen en dan zou het allemaal niet gelukt zijn.
Ik zal u niet vervelen met de diplomatieke details, maar de zaken zijn nu netjes geregeld. Maastricht heeft de mosasaurus te leen, en als deze tentoonstelling ten einde komt, brengt mevrouw Dingemans hem hoogstpersoonlijk retour naar Parijs. Ik weet dat Jan-Willem vanmiddag van mij een ‘coup’ had verwacht, tenminste, dat las ik in de krant, maar die vlieger gaat niet op... Sorry Jan-Willem, maar bij het CDA weten we fantasie en dagdromerij op tijd in realiteitszin om te buigen. Maar wellicht dat de Fransen van mening zijn dat we gedurende de bruikleen zo goed op de mosasaurus gepast hebben dat ze bereid zijn hem hier heel lang “tijdelijk” te laten verblijven.
Eén ding is zeker: Maastricht zal tot in lengte van dagen trots kunnen zijn op zijn mosasaurus. We weten hoe juist dit fossiel de deur opende naar Darwin’s evolutietheorie, mede dankzij de bevindingen van de Parijse anatoom Cuvier, naar wie deze tentoonstelling ook is vernoemd. Het wetenschappelijk belang van het fossiel is onomstreden, zijn cultuurhistorische betekenis ook.
Goed beschouwd was de mosasaurus één van de eerste Maastrichtse wereldburgers – velen zijn hem later gevolgd. Hier in het Zuiden hebben wij altijd een open oog gehad voor de wereld om ons heen, en de wereld om ons heen profiteert van die open houding – net als wijzelf! De mosasaurus heeft wetenschappers uit alle windstreken geïnspireerd en baanbrekend, grensoverschrijdend werk in gang gezet – en als Maastrichtenaar siert hem dat. Dat hij nu tijdelijk bij ons terug is, schenkt mij ontzettend veel voldoening. Ik hoop dat heel veel mensen, uit Maastricht en omstreken, de gelegengheid zullen aangrijpen de mosasaurus op te zoeken, nu hij hier tentoongesteld is. Die eer verdient hij zonder meer!
Dames en heren,
Ik ga nu over tot de openingshandeling. Als welkomstgroet aan onze mosasaurus, zal ik zodadelijk een kanon afschieten. Doorgaans is mijn werk als minister van Buitenlandse Zaken er op gericht ervoor te zorgen dat de kanonnen wereldwijd tot zwijgen worden gebracht – dus u begrijpt ik ben hier niet in geoefend. Wellicht is het dus verstandig dekking te zoeken. Maar mevrouw Dingemans heeft mij ervan verzekerd dat er in het bijzijn van onze kostbare mosasaurus niets mis kan gaan, dus ik voldoe graag aan haar verzoek dit saluut te brengen.
Daar gaat hij: welkom thuis!