Kamerbrief over de donorconferentie in Tokio ten behoeve van Pakistan d.d. 17 april 2009
Tijdens het Algemeen Overleg over Afghanistan, d.d. 14 april 2009, heeft de minister van Buitenlandse Zaken toegezegd uw Kamer te informeren over de donorconferentie in Tokio ten behoeve van Pakistan.
Nederland is op uitnodiging van Pakistan lid geworden van de Friends of Democratic Pakistan (FoDP). De FoDP is in september 2008 opgericht om politieke steun te verlenen aan de democratische regering van Pakistan. Lid zijn onder meer de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Canada, China, Duitsland, Frankrijk, Iran, Rusland, Saudi-Arabië en de EU.
Nederland hecht belang aan het lidmaatschap van de FoDP vanwege de cruciale rol van Pakistan voor stabiliteit in Afghanistan en de regio. Militanten en extremisten winnen aan invloed in Pakistan, ook buiten de grensregio met Afghanistan. Naast deze veiligheidsproblematiek heeft Pakistan te kampen met een economische crisis. De situatie in Pakistan is van invloed op de veiligheid in Afghanistan en daarmee van belang voor de Nederlandse soldaten in Afghanistan.
Op 17 april 2009 vond er Tokio een FoDP ministeriële bijeenkomst plaats en aansluitend een donorconferentie voor Pakistan. De FoDP sessie was met name bedoeld voor het uitspreken van politieke steun voor Pakistan en erkenning van de Pakistaanse offers in de strijd tegen het internationale terrorisme. De donorconferentie richtte zich op de korte termijn financiële noden van Pakistan. De minister voor Ontwikkelingssamenwerking nam namens Nederland deel aan de conferentie.
Gastland Japan stelde bij monde van premier Aso dat de conferenties in Den Haag en Tokio mede tot doel hadden de buurlanden in de regio dichter bijeen te brengen. De president van Pakistan, Asif Ali Zardari, riep op tot lange termijn betrokkenheid van de Internationale Gemeenschap bij Pakistan en de regio. Hij stelde dat er een gedeelde verantwoordelijkheid bestaat voor de aanwezigheid van terroristische groeperingen in de regio. Een nederlaag in de strijd tegen terrorisme zou wereldwijde gevolgen hebben. President Zardari vroeg daarom om hulp bij het bestrijden van terrorisme en bij het stabiliseren van de noodlijdende Pakistaanse economie.
Pakistan heeft een werkplan ontwikkeld dat bestaat uit vijf sectoren (ontwikkeling; veiligheid; energie; capaciteitsopbouw van democratische instituties; handel en financiën). Voor de uitwerking hiervan zal in Islamabad een FoDP secretariaat worden opgezet. Dit secretariaat zal de werkgroepen gaan coördineren die de strategische uitwerking van de vijf clusters van het werkplan ter hand zullen nemen. Pakistan vraagt hierbij om betrokkenheid van de leden van de FoDP. Dit secretariaat zal tevens de donorcoördinatie versterken.
De ontwikkelingsrelatie met Pakistan werd eind 2007 door Nederland stopgezet na het uitroepen van de noodtoestand door voormalig president Musharraf. Nederland acht het nu essentieel de kritische samenwerking met Pakistan te heropenen op basis van democratische voorwaarden. Nederland heeft tijdens de conferentie gesteld dat consolidering van het democratische proces en versterken van het maatschappelijk middenveld in Pakistan noodzakelijk is. Tevens heeft Nederland aangedrongen op verdere politieke en economische hervormingen in Pakistan en vooral in, ook in dit opzicht achtergestelde, grensgebieden.
Ook uitte Nederland zorgen over de invoering van de sharia in Swat en de gevolgen hiervan voor de mensenrechtensituatie. Pakistan dient een coherente strategie te implementeren om de Talibanisering tegen te gaan. Hiertoe behoort de toenadering tot gematigde militanten die bereid zijn hun wapens neer te leggen, maar het kan niet zo zijn dat de regering toegeeft aan de eisen van militanten vanuit een positie van zwakte. Nederland heeft ernstige zorgen over de interpretatie van de sharia door de Taliban alsook over de mogelijke precedent werking van de akkoorden voor andere gebieden in Pakistan. Deze zorgen werden breed gedeeld tijdens de conferentie.
In totaal zegden donoren ruim 5 miljard USD aan committeringen toe voor steun aan Pakistan. Dit bedrag lag hoger dan de verwachte uitkomst. Nederland heeft voor 2009 een bedrag van 20 miljoen euro toegezegd. Nederland zal in de ontwikkelingsrelatie met Pakistan zeer kritisch blijven ten aanzien van het democratische proces in Pakistan. De sectoren waarop Nederland zich in Pakistan zal richten zijn goed bestuur, mensenrechten, onderwijs en milieu. Japan en de VS waren de grootste donoren met ieder één miljard dollar voor een periode van twee jaar.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
Drs. A.G. Koenders