Beantwoording vragen van de leden Boekestijn en Ten Broeke over het besluit van de Europese Commissie om meer begrotingssteun te geven aan de armste landen
Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Boekestijn en Ten Broeke over het besluit van de Europese Commissie om meer begrotingssteun te geven aan de armste landen. Deze vragen werden ingezonden op 26 mei 2009 met kenmerk 2009Z09679.
De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
Bert Koenders
Antwoorden van de heer Koenders, Minister voor Ontwikkelingssamenwerking op vragen van de leden Boekestijn en Ten Broeke (VVD) over het besluit van de Europese Commissie om meer begrotingssteun te geven aan de armste landen.
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het artikel ‘EU springt armste landen bij in crisis’ op de Belgische website Beursduivel.BE? 1)
Antwoord
Ja
Vraag 2
Is het waar dat de Europese Commissie besloten heeft meer begrotingssteun te geven?
Antwoord
Zoals aan Uw Kamer is medegedeeld (Kamerstuk 21 501-02 Nr. 894, de geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 18-19 mei 2009) heeft de Europese Commissie een mededeling uitgebracht over steun aan ontwikkelingslanden bij het bestrijden van de economische crisis. In de RAZEB met ministers voor ontwikkelingssamenwerking van 18–19 mei jl. is hierover gesproken en heeft de Raad de Europese Commissie enige ruimte gegeven om met voorstellen te komen voor een mechanisme (vulnerability FLEX) om ontwikkelingslanden met oplopende begrotingstekorten financieel bij te staan. De middelen hiervoor zouden moeten worden gemobiliseerd door het versneld uitgeven van middelen die al voor de komende jaren waren voorzien onder het tiende EOF (Europees Ontwikkelingsfonds 2008-2013).
Vraag 3
Heeft de Europese Commissie ook medegedeeld aan welke landen meer begrotingssteun te geven? Om welke bedragen gaat het?
Antwoord
Nee, dit is nog niet bekend.
Vraag 4
Heeft u de bezwaren die in het Nederlandse Parlement leven ten aanzien van begrotingssteun aan dubieuze regimes in Afrika te berde gebracht? Kunt u zelf instemmen met dit besluit van de Europese Commissie?
Antwoord
Zoals aangegeven in de geannoteerde agenda van de RAZEB/OS van 18-19 mei 2009, heeft het Tsjechische voorzitterschap op mijn verzoek het onderwerp begrotingssteun geagendeerd. In deze bespreking heb ik de risico’s en uitdagingen die samengaan met de huidige uitbreiding van begrotingssteun uitgebreid aan de orde gesteld. Daarbij heb ik ook gesteld dat de Europese Commissie en de lidstaten betere afspraken moeten maken over de omstandigheden waaronder het verstrekken van begrotingssteun aan ontwikkelingslanden (nog) opportuun is. Voorts heb ik aangedrongen op een betere (beleids-)dialoog met de ontvangende landen.
Ik heb de Europese Commissie nadrukkelijk gesteund ten aanzien van haar plannen voor het naar voren halen (zogeheten frontloaden) van hulpuitgaven voor ontwikkelingslanden die nu in ernstige financiële problemen raken door de huidige economische crisis. Vanwege de ernst van de situatie in veel landen zijn naar mijn oordeel extra maatregelen zonder meer gewenst. De Raad wacht nu nadere uitwerking door de Commissie af. Commissie en lidstaten zullen per geval bekijken of begrotingssteun of een andere hulpmodaliteit de beste manier is om de nood te lenigen.
Vraag 5
Is het waar dat Duitsland en Groot-Brittannië hebben beloofd de ontwikkelingssteun te verhogen? Welk percentage van hun BNP geven deze twee landen op dit moment en hoeveel zal dat stijgen indien zij hun belofte inlossen?
Antwoord
Alle EU-lidstaten hebben tijdens de RAZEB nogmaals beloofd om de afspraken voor verhoging van de hulp van 2005 na te komen. Dit betekent dat de ‘oude’ lidstaten, onderweg naar 0,7% BNI in 2015 (0,33% voor nieuwe toetreders), in 2010 uit zouden moeten komen op minimaal 0,51% BNI (0,17% BNI voor nieuwe toetreders). Zoals ik uw Kamer al eerder heb geïnformeerd is het zo langzamerhand onwaarschijnlijk dat alle lidstaten het beoogde niveau in 2010 daadwerkelijk zullen bereiken. Positieve ontwikkeling in 2008 was dat vrijwel alle lidstaten een verhoging van de hulp realiseerden en dat meerdere lidstaten (waaronder Spanje en het VK) nu een plan hebben opgesteld voor het bereiken van de 0.7% BNI in 2015 (waarbij Spanje aankoerst op 2012).
Volgens de laatste rapportage van de Commissie (Annual Progress Report 2009 on Financing for Development, SEC 2009 444/2) gaf het VK in 2008 0,43% BNI uit aan officiële hulp (0,36% in 2007). Duitsland besteedde 0,38% in 2008 (0,37% in 2007).
Vraag 6
Is het waar dat Italië besloten heeft de ontwikkelingssteun te verlagen? Om welk bedrag gaat het en wat betekent dit voor het percentage van het Italiaanse BNP dat wordt uitgegeven aan ontwikkelingshulp?
Antwoord
Volgens de gegevens van de Commissie bedroeg de Italiaanse officiële hulp in 2008 0,20% BNI en zouden beoogde bezuinigingen kunnen leiden tot een verlaging tot 0,11% BNI in 2010.
Vraag 7
Hoe reageerde uw Italiaanse collega op uw afkeurende reactie?
Antwoord
In de Raad heb ik alle lidstaten nogmaals gewezen op hun verantwoordelijkheden op basis van de eerdere politieke afspraken in EU-kader over verhoging van de hulp. Daarnaast heb ik in de media expliciet aandacht gevraagd voor de negatieve positie die Italië inneemt ten aanzien van hun verantwoordelijkheden.