Vliegkilometers compenseren met boom naar keuze

Toespraak | 12-01-2010

Toespraak door de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), mevrouw G. Verburg, bij de opening van de vakantiebeurs, 12 januari 2010, in de Jaarbeurs in Utrecht.

Dames en heren,
Allereerst hartelijk gefeliciteerd met het veertigjarig jubileum van de vakantiebeurs. Recreatie en reizen zijn de business van het genieten en het verwennen. Ieder jaar kijken er heel veel mensen, zeker tienduizenden, uit naar deze beurs.

U verwacht het misschien niet, maar óók het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit - het ministerie van leven van het land, geven om natuur - zit in deze business. We staan op deze beurs als niet-commerciële aanbieder om de aandacht van enthousiaste bezoekers te vragen voor genieten in Nederland. Bewust genieten.

Iedere reis, dames en heren, en dat weet u als geen ander begint met het zetten van een eerste stap. Voor veel gezinnen bestaat die stap uit het bekijken van internet en van de folders thuis op de bank. Of een gesprek over de vraag 'waar gaan we dit jaar naar toe'. De stap die volgt, heeft vaak een groen tintje, en daar mogen we ons best meer van bewust zijn. Vakantie is namelijk niet alleen dat mooie hotel met het weidse uitzicht, maar ook dat schitterende uitzicht op zee, die hoge en grillige bergtoppen of de vulkaan die net niet spuwt. Natuur en groen - volop aanwezig op vakantie als het goed is - werken bovendien stressverlagend. Het is goed voor onze geest en voor onze lichamelijke gezondheid. Onderzoek toont zelfs aan dat de natuur vrijgeviger maakt en nog veel meer andere voordelen heeft. Ik zal ze hier niet allemaal opnoemen. Waar het mij om gaat is dat de natuur, onze biodiversiteit en mooie landschappen onze actieve bescherming verdienen. Willen we er in de toekomst ook nog van kunnen blijven genieten.

Mensen vinden die zorg voor de natuur gelukkig ook zelf belangrijk. In Nederland en daarbuiten. Een aantal van uw klanten checkt bij het boeken of de vliegmaatschappij de CO2 van de gevlogen kilometers compenseert, om de schade aan de natuur en het klimaat te kunnen beperken. Dat is op zich een goed streven. Maar wat is er nu mooier, als dat niet van u of van de vliegmaatschappij hoeft af te hangen? Als je zelf iets kunt doen en kunt laten zien hoe betrokken je bent en dat natuur een warm plekje in je hart heeft?

Bijvoorbeeld door vliegkilometers direct in natuur kunnen om te zetten, om daarmee CO2 uitstoot te compenseren. En zou het niet helemaal mooi zijn als je dan een boom naar keuze of een stukje landschap kunt creëren in je eigen stad of buurt? Want daar doe je namelijk niet alleen het milieu, maar ook je omgeving een plezier mee. Want nogmaals, groen zorgt voor schone frisse lucht, je bent minder snel ziek, stress verdwijnt en planten en bomen hebben ook nog eens een belangrijke functie voor andere plant- en diersoorten. Bovendien raak je door je zelf in natuur en landschap te begeven nog meer verbonden met je eigen omgeving. Verbinding, door betrokkenheid en medeverantwoordelijkheid vergroot tevens het vertrouwen in onze toekomst.

Daarom wil ik dit voor mensen gemakkelijker maken en daar praat ik over, onder andere met het Groenfonds. Ik zou graag zien dat je vliegkilometers ook kunt compenseren met bomen of landschapselementen in Nederland en niet alleen met een bomenproject in Ethiopië of Mozambique. Zoals de Kyotoregels in Nederland zijn geïmplementeerd, is dat nu nog niet mogelijk. Dat is natuurlijk een beetje krom. We laten daarmee onbedoeld kansen liggen. Ik vind dat we daar werk van moeten maken, en ik ga dit dan ook bespreken met mijn collega-minister Cramer. Zodat reizigers, als ze een paar vakantievluchten hebben gemaakt, op den duur ook hun eigen compensatiebos in eigen land kunnen gaan bezoeken.

Er zijn meer manieren waarop mensen persoonlijk verantwoordelijkheid kunnen nemen voor natuur en landschap. En er tegelijk volop van kunnen genieten. Dat is de kern van onze boodschap aan alle bezoekers van de beurs. En dat is óók, wat we graag aan àlle Nederlanders willen laten zien. De publiekscampagne voor het landschap die we vorig jaar zijn gestart, en waar het ministerie van LNV, mijn ministerie samen met nog 40 andere maatschappelijke, publieke en recreatieve organisaties aan mee doen, is daar een uiting van.

Vertrekpunt van de campagne is het unieke karakter van het Nederlandse platteland en de variëteit van de landschappen daarbinnen. Wie wil, kan er iedere dag op uit. Cultuur, natuur, typerende landschappen, lekker eten, 'locals', vogels, weilanden, wolkenluchten en molens, we hebben het allemaal. Alles is hier al, dichtbij en om de hoek. Al die mogelijkheden zijn hier bovendien 24 uur per dag, 7 dagen per week. De VVV, ook hier aanwezig, zal dat bevestigen. Zij bestaan 125 jaar. 125 jaar lang wijzen ze vakantiegangers al de mooie plekjes waar je kunt ontspannen.

Maar daar gaat de campagne niet alleen over. De slogan zegt: 'een mooier landschap, maak het mee'. Kijk wat je zelf in en aan het landschap kunt doen. De website zegt: 'dit zijn de manieren waarop u en anderen hun betrokkenheid al hebben omgezet in actie.' Dat varieert van het adopteren van het onderhoud van een stukje landschap tot een dagje vrijwilligerswerk. Mensen vinden dat leuk. Ontspannen door je in te spannen. Werk waarbij je de gewerkte uren niet meer telt. Het is een heel persoonlijke vorm van meedoen, waarbij je zelf je eigen bijdrage bepaalt. Ik hoop, dat mensen hierdoor zien en ervaren wat de natuur ons allemaal oplevert.

Nederland is een schitterend groen land. Als ik in het vliegtuig zit en ik kijk naar buiten, valt mij altijd weer op hoe groen en hoe mooi Nederland is. En let ook eens op hoeveel koeien er in Nederland in de wei lopen. Dat zijn momenten waarop ik best tevreden ben. Want laatste jaren is er dankzij het groenbeleid veel natuur en landschap bij gekomen. We hebben een mooi, aaneengesloten netwerk gemaakt van groene gebieden - zonder bordjes met 'verboden toegang' - waar je in kunt. Nu al ruim 600.000 hectare groot en daar is sinds 1990 57.000 hectare nieuw van bij gekomen. We hebben dus ongelooflijk veel vakantienatuur, recreatienatuur, weekendnatuur, en natuur die bijdraagt aan de ecosystemen op aarde.

En waar je ook werkt of woont, je bent er al met 5 of 10 minuten op de fiets, zelfs vanuit de grote stad. Mede dankzij de 700 hectare aan recreatiegebieden die daar de laatste jaren nieuw zijn bijgekomen. En ook dankzij mijn streven om 4750 kilometer wandelroutes, 4500 kilometer fietsroutes en 4400 kilometer vaarroutes knelpuntvrij te maken.

We hebben in ons land veel recreatieondernemers waaronder een slordige drieduizend boeren die logies aanbieden, die streekproducten verkopen, die een natuurcamping runnen of hun land openstellen om erover te wandelen. Door het nieuwe Europese landbouwbeleid zullen nog meer boeren zich tot deze vorm van toerisme wenden, in Nederland en daarbuiten.

Dames en heren,
Ik wens u en alle bezoekers, of ze nu in Nederland of daarbuiten op vakantie gaan, heel veel plezier toe bij het uitzoeken van de vakantie. Ik wens iedereen heel veel plezier en ontspanning toe tijdens de vakantie, en ik zou ze willen zeggen: denk bij het plannen van de vakantie, maar ook bij het vieren van de vakantie, aan de bijdrage die u kunt leveren aan al die mooie natuur die we hier ook hebben. Om het nog mooier, nog aantrekkelijker en nog duurzamer te maken. Dank u wel.