Toezicht op het notariaat versterkt
Het toezicht op het notariaat wordt versterkt en de kwaliteitstoetsing van notarissen wordt wettelijk verankerd. Dat staat in het wetsvoorstel naar aanleiding van de evaluatie van de Wet op het notarisambt, dat staatssecretaris Albayrak van Justitie naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het wetsvoorstel voorziet in een scheiding van het wettelijk toezicht en de tuchtrechtspraak en invoering van algemeen, preventief toezicht door een onafhankelijke toezichthouder. Daarnaast worden kandidaten voor de benoeming tot notaris voortaan getoetst op hun persoonlijke geschiktheid. Het wetsvoorstel scherpt ook de weigeringsplicht aan: bij een vermoeden van dubieuze praktijken, moet de notaris zijn diensten weigeren.
De geheimhoudingsplicht en het verschoningsrecht van de notaris wordt beperkt ten behoeve van zowel het toezicht als de kwaliteitstoetsing. Het wetsvoorstel bevat ook de invoering van de toegevoegd notaris, die, in dienstbetrekking van een notaris, in mandaat namens die notaris kan optreden. Deze maatregel zorgt ervoor dat kandidaatnotarissen kunnen doorgroeien naar de functie van toegevoegd notaris, zonder dat zij een praktijk hoeven te starten of over te nemen.
De taak van toezichthouder Bureau Financieel Toezicht (BFT) wordt uitgebreid tot het algemeen toezicht op het notariaat. Het BFT kan in de toekomst voor overtreding van administratieve voorschriften een geldboete of dwangsom opleggen. Bij ernstigere overtredingen wordt de tuchtrechter ingeschakeld. De geheimhoudingsplicht en het verschoningsrecht van notarissen zal worden beperkt zodat de toezichthouder alle vertrouwelijke dossiers kan inzien. Er komt een meldingsplicht voor notarissen voor gebeurtenissen die een risico kunnen vormen voor hun financiële positie.
Naast de versterking van het toezicht bevat het wetsvoorstel nog aanvullende maatregelen. Voortaan worden kandidaten voor de benoeming van notaris getoetst op hun persoonlijke geschiktheid voor het ambt van notaris. Hiervoor wordt een speciale adviescommissie opgericht. Verder worden de wettelijke gronden voor schorsing of ontslag van notarissen uitgebreid. Zo leidt een strafrechtelijk onderzoek naar een notaris ter zake van een misdrijf voortaan tot schorsing van de notaris.
De plicht van de notaris om zijn diensten te weigeren aan cliënten met dubieuze bedoelingen wordt aangescherpt: voortaan dient de notaris alle medewerking weigeren indien hij daarvan een redelijke vermoeden heeft.
De kwaliteitstoetsing binnen de beroepsgroep door de Koninklijke Notariële beroepsorganisatie (KNB), wordt wettelijk verankerd. De kwaliteitstoetsers kunnen alle vertrouwelijke dossiers inzien. Bestaande registers zullen worden samengevoegd tot één centraal register voor het notariaat dat worden beheerd door de KNB.
Om de slagvaardigheid van de tuchtrechter te vergroten worden de bestaande 19 toezichtkamers samengevoegd tot 5 tuchtkamers - één per ressort. Naast het BFT krijgt ook de tuchtrechter straks de mogelijkheid om een geldboete op te leggen.