Najaarsdebat Stichting kiEMT “Bouwen op duurzaamheid”

Toespraak mw M.J.A. van der Hoeven, minister van Economische Zaken, bij najaarsdebat Stichting kiEMT "Bouwen op duurzaamheid" in Apeldoorn, 30 november 2009

Dames en heren,

Ik ben blij hier weer terug te zijn!
Deze zomer bezocht ik een paar projecten in deze regio die door kiEMT worden ondersteund.
Zo was ik bij KEMA en Thomassen Compression Systems.
Ik was onder de indruk van de initiatieven daar, en wat een enthousiasme!
Ik heb tijdens die bedrijfsbezoeken met veel betrokkenen gesproken.
Wat me steeds weer opviel (werkelijk bij iedereen) was de grote dosis gedrevenheid om mee te helpen bouwen aan de wereld van morgen.

Maar net zo goed proefde ik iets van een zoektocht. Duurzaam en energiezuinig bouwen in de directe leefomgeving vereist innovatie, maar vooral: samenwerking.
Ondernemers, onderzoekers en overheden.
Ze spelen allemaal een rol, maar pakken ze die ook?
En belangrijker nog: zoeken ze elkaar op?

Vandaag in elk geval wel!

U vertegenwoordigt een prachtige dwarsdoorsnede van alle partijen die nodig zijn om duurzaam bouwen tot iets 'gewoons' te maken.
Nieuwe technieken en materialen: ze moeten gemeengoed worden.

En dan: wat heet duurzaam?
Wanneer verdient iets eigenlijk het predikaat 'groen'?

Dames en heren, duurzame bouw….
We hebben nog een flinke weg te gaan.

Toch heb ik er vertrouwen in dat het ons uiteindelijk zal lukken duurzame bouw tot norm te maken.
Tot iets gewoons.
Dat klinkt misschien een beetje merkwaardig.
Ons streven is tenslotte verre van 'gewoontjes'.

20 tot 30% energiebesparing in een half miljoen gebouwen in 2011.
Dan heb ik het over bestaande bouw.
Als het over nieuwbouw gaat willen we in 2011 onze 'energieprestatie' met 25% verbeteren, ten opzichte van 2007.
2011…. dat is dus al over een goed jaar….

En voor 2015 is de ambitie om een verbetering van 50% neer te zetten.
Ook dat ligt niet ver meer weg.
Met andere woorden: we staan voor een behoorlijke uitdaging.

Als we even een stapje achteruit doen en het nationale of regionale perspectief verruilen voor het mondiale….
Tja, daar wordt een mens eerst even stil van.
En dan strijdbaar!
Volgende week begint de VN klimaattop in Kopenhagen.
We zullen nu echt goede afspraken moeten gaan maken. CO2 reductie is urgenter dan ooit.

We hebben simpelweg geen keuze meer.
Het roer moet om, willen we onze planeet een toekomst geven.

Maar wat het mooie is: de tijd is er nu ook echt rijp voor.
Niet alleen binnen de gelederen van regeringsleiders en klimaatdeskundigen.
Ook in de microkosmos van ons dagelijks leven zijn we gaandeweg bereid om anders te gaan denken, werken en spelen.
Van die cultuuromslag moeten we gaan profiteren.
Nu kan het!

Daarbij komt dat de economische crisis ons tot bezinning dwingt.
Groene maatregelen maken deel uit van crisispakketten, in Nederland, maar ook in het buitenland.
Verduurzaming biedt een uitweg uit de crisis.
Maar het is meer dan dat.
Het betekent dat we kiezen voor een andere benadering. Economisch handelen gaat niet alleen over geld.
Het gaat ook over gedrag. Immateriële zaken. Welzijn. Toekomst.

We hebben u nodig om die groene economie te ontwikkelen.

"Bouwen op duurzaamheid", onder deze titel gaat u vanmiddag in debat over de beste weg naar een duurzame toekomst voor de bouw.

Ik wil die titel vooral ook in figuurlijke zin opvatten.
We moeten vertrouwen kunnen hebben (erop kunnen bouwen) dat duurzame investeringen lonen, dat er kansen liggen voor business, dat we met elkaar kunnen optrekken en van elkaar kunnen leren.

Juist aan dat vertrouwen heeft het wel geschort.

Een vicieuze cirkel is het wel genoemd.
Bouwers bouwen niet duurzaam, want de projectontwikkelaars zouden er geen trek in hebben.
De projectontwikkelaars zelf zeggen graag voor energie-efficiënte woningen te willen kiezen.
Maar ja, zij krijgen het financiële plaatje niet rond.
De investeerders zouden het af laten weten.

En die investeerders, die wijzen weer naar de vraagkant.
Er zou geen vraag zijn voor duurzame woningen. En die klanten dan, ja… die zouden ook wel willen, maar ja, die bouwers, die bouwen niet….want die projectontwikkelaars enzovoort, enzovoort.

David Cadman, de Canadese milieu-activist en VN-adviseur, sprak zelfs over een 'vicious circle of blame'.
Iedereen blijft maar naar elkaar wijzen.
De realiteit is natuurlijk een stuk genuanceerder, en zeker ook ingewikkelder!

Maar ergens raakt Cadman toch de kern van de uitdaging waar we voor staan: om schot in de zaak te krijgen, en om niet in kringetjes te blijven ronddraaien, zullen we samen moeten optrekken.
Met vertrouwen in elkaar. Groot vertrouwen.

Gelukkig zien we steeds meer partijen die het vaste patroon weten te doorbreken.
Door zelf verantwoordelijkheid te nemen en op zoek te gaan naar andere partijen.

Ik zie allerlei netwerken van bedrijven ontstaan. kiEMT is er één van.
Maar er zijn meer voorbeelden: de Dutch Green Building Council, het Platform Koplopers PeGO Innovatie, de Projectgroep duurzame energie projectontwikkeling woningbouw (DEPW) en de Stichting Conceptueel Bouwen.
Hier wordt samengewerkt: nationaal en lokaal, door bedrijven, particulieren en overheden.

Ik vind dat prachtig. Zo doet de markt zelf zijn werk en gaan we de goede richting op.
Door samen te werken, door ervaringen uit te wisselen, en door onderzoek te initiëren.

Met steun van de overheid. Natuurlijk.
Ook ik neem hier mijn verantwoordelijkheid. Innovatieprogramma's, stimuleringsregelingen geven de nodige impulsen.
Samen met mijn collega's op VROM, Jacqueline Cramer en Eberhard van der Laan, werk ik aan gunstige voorwaarden voor verduurzaming in de bouw.


Zo is de EIA, de Energie Investeringsaftrek, ook in 2010 beschikbaar voor de gebouwde omgeving.

Beste mensen, dat er een groene toekomst voor u ligt.
Dáár twijfel ik niet aan.
Juist in deze regio, juist hier gebeurt al zo ontzettend veel op het gebied van duurzaam bouwen en duurzame energie.
Ik wil u complimenteren met uw serieuze en realistische aanpak.

Apeldoorn neemt initiatieven waar we als rijksoverheid van kunnen leren.
Initiatieven die ons echt verder brengen richting duurzame toekomst.

Er wordt al geëxperimenteerd met LED-verlichting in de openbare ruimte.
Dat is precies hoe je er in moet staan. Niet te voorzichtig, niet te terughoudend, maar kijken waar in de praktijk de mogelijkheden liggen.
En dan samen in beweging komen! Doen!

De gebouwde omgeving is van cruciale betekenis in de strijd tegen klimaatverandering.
Er valt nog zoveel energie te besparen, op zoveel verschillende manieren.
U staat voor de taak die grote winst binnen te halen.

De energie- en milieutechniek ontwikkelt zich razendsnel.
Nu is het zaak dat we onze kennis en kunde ook te gelde maken.

Ik wil u graag een inspirerende dag toewensen!
Een dag waarop u elkaar beter leert kennen en groene plannen vorm krijgen.

Dank u wel.