Rijk, provincies en gemeenten tekenen voor Krimpen met kwaliteit
Het gezamenlijke actieplan waarmee Rijk, provincies en gemeenten de negatieve gevolgen van bevolkingskrimp gaan aanpakken is vrijdag 27 november 2009 door minister Van der Laan en staatssecretaris Bijleveld openbaar gemaakt. Samen met bestuurders van VNG en IPO bekrachtigden beide bewindslieden het actieplan met het zetten van hun handtekening op een speciale bus die sinds deze week diverse krimpregio's aandoet.
In het zogeheten Interbestuurlijk Actieplan Bevolkingsdaling 'Krimpen met kwaliteit' stippelen Rijk, provincies en gemeenten uit hoe zij de gevolgen van krimp willen opvangen, maar ook de kransen die krimp biedt gaan verzilveren. De komende 30 jaar krijgt volgens de nieuwste prognoses zo'n 40 procent van de gemeenten met een daling van het aantal inwoners te maken. In sommige gemeenten met wel meer dan vijf procent. Zeker als ook het aantal huishoudens daalt kan dit ingrijpende gevolgen hebben voor de leefbaarheid omdat woningen leegstaan en voorzieningen verdwijnen.
Het actieplan richt zich vooral op de meest urgente regio's: Zeeuws-Vlaanderen, Noordoost-Groningen en Parkstad-Limburg. Deze gebieden kregen het afgelopen jaar van het kabinet speciale ondersteuning van een Topteam Krimp. In lijn met de adviezen van dit Topteam roept het actieplan gemeenten in krimpregio's op om tijdig te onderkennen dat krimp onomkeerbaar is.
Samenwerken
Gemeenten moeten juist niet concurreren om inwoners en bedrijven, maar samenwerken door regionale actieplannen op te stellen. Verder stelt het actieplan dat wet- en regelgeving krimpproof moet zijn en dat bij de verdeling van geld rekening moet worden gehouden met de kosten die krimpregio's moeten maken.
In de lange termijnplannen voor bijvoorbeeld woningbouw moeten gemeenten rekening met krimp houden. Minister Van der Laan riep vanochtend alle colleges van Burgemeester en Wethouders op om aanstaande dinsdag bij hun vergadering te bekijken welke projecten op 'on hold' moeten. "Als je bouwt terwijl de vraag afneemt door krimp gaat ook de waarde van alle andere huizen omlaag."
Bouwplannen
Het kabinet maakte vorige week al bekend dat voor sloop en anders bouwen 31 miljoen euro beschikbaar komt voor Noordoost-Groningen en Parkstad Limburg. Doordat de krimp daar ook samengaat met een daling van het aantal huishoudens dreigt leegstand daar tot verloedering van de woonomgeving te leiden. In 'transformatieplannen' gaan regio's vastleggen hoe zij bouwplannen gaan saneren. Verder komen er experimenten om ervaring op te doen met de effecten die de ingrepen teweeg brengen.
Anders dan in groeigemeenten het geval is, kunnen krimpgebieden nauwelijks of niet eigen inkomsten generen. Bij de verdeling van geld voor het grote stedenbeleid gaat minister Van der Laan de verdiencapaciteit vanaf 2014 een plek geven in de verdeelsleutel. Staatssecretaris Bijleveld start op korte termijn een experiment bij het gemeentefonds door bij de verdeling van de budgetten rekening te houden met de kosten die krimpgemeenten hebben. De staatssecretaris maakte vanochtend bekend dat hierdoor zo'n 20 miljoen euro gaat verschuiven ten gunste van krimpgemeenten.