Teruggaaf van vliegbelasting

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG

Ons kenmerk: DV/2009/0360 U

Uw brieven van (kenmerk): 11-06-2009(D29098) en 26-06-2009(Z11729/D32682)

Geachte voorzitter,

De vaste commissie voor Financiën uit uw Kamer heeft in juni mijn aandacht gevraagd voor berichtgeving in de media over de teruggave van betaalde vliegbelasting, en verzocht om een afschrift van het antwoord op de brief van 12 juni 2009 naar aanleiding van deze berichten van de Board of Airline Representatives In the Netherlands (BARIN). Het betreft de teruggave van vliegbelasting die reizigers vóór 1 juli 2009 hebben betaald voor vliegreizen die plaatsvinden na beëindiging van de heffing bij de luchthavens, dus op of na 1 juli 2009. Ik merk hierover het volgende op.

De snelle ingangsdatum van het nultarief in de vliegbelasting impliceerde dat het besluitvormingsproces, het wetgevingsproces en de noodzakelijke voorbereidingen in de praktijk parallel moesten plaatsvinden. Uiteindelijk is de wetswijziging op 1 juli jl. gepubliceerd, met terugwerkende kracht tot die dag. Dit veronderstelde bij de betrokken aanbieders van vliegreizen en tickets (hierna ‘aanbieders’) een hoge mate van anticipatie op de uitkomst van het wetgevende proces maar daarmee werd wel voldaan aan de bij de sector sterk levende wens per 1 juli volledig van alle heffingen af te zien.

Volgens informatie van de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen (ANVR) en de BARIN is een groot deel van de aanbieders in de luchtvaart- en reissector er inderdaad al kort na bekendmaking van de maatregel toe overgegaan de vliegbelasting niet meer in rekening te brengen voor nieuwe boekingen met een vertrekdatum vanaf 1 juli 2009. Sinds 1 juli is er geen vliegbelasting meer geheven. Gelet op de uitlatingen van de sector is er voorts vanuit gegaan dat deze in staat zou zijn de teruggaaf van de reeds in rekening gebrachte belastingen te realiseren. De ANVR en de BARIN hebben contact gezocht met de IATA teneinde te komen tot een efficiënte teruggave van de vliegbelasting via een identificatiesysteem voor het vaststellen van al betaalde boekingen. Veel aanbieders hebben in deze periode, nog voordat de wet was aangepast, de betaalde vliegbelasting voor vluchten na 1 juli 2009 dan ook al teruggegeven. Er zijn echter ook aanbieders geweest die aangaven de teruggaaf te willen uitstellen tot na de parlementaire aanvaarding van het wetsvoorstel en de daadwerkelijke aanpassing van de tarieven per 1 juli 2009. Op zichzelf lijkt ook deze lijn verdedigbaar. In de berichtgeving hierover werd er echter veelal aan voorbij gegaan dat met de vraag om teruggaaf vóór 1 juli 2009, van de sector werd verlangd vooruit te lopen op nog niet tot stand gekomen regelgeving.

Een ander punt dat wellicht wat weinig aandacht heeft gehad is, dat de precieze gang van zaken rond het afhandelen van de teruggave kan verschillen afhankelijk van de wijze van boeking en de aard en inhoud van de contracten tussen partijen. Dit is een veelkleurig palet. Reizigers kunnen een pakketreis hebben geboekt bij een reisbureau of reisorganisatie, of een losse vliegticket hebben geboekt via een reisbureau of reisorganisatie of rechtstreeks bij een in of buiten Nederland gevestigde vliegmaatschappij. De teruggaaf zal in beginsel de omgekeerde weg volgen, waarbij de contracten tussen reizigers, ondernemers in de reisbranche en luchtvaartmaatschappijen van belang kunnen zijn, inclusief de algemene voorwaarden die daarvan onderdeel uitmaken. De ANVR tekent hierbij aan dat de teruggaafproblematiek bij pakketreizen niet of nauwelijks heeft gespeeld, omdat bij boeking doorgaans slechts een aanbetaling wordt gedaan en het resterende bedrag pas 6 weken voor de reisdatum hoeft te worden voldaan. Hierdoor hebben de betrokken aanbieders ruim de tijd gehad om reizigers, vooruitlopend op de aanpassing van de tarieven, een gecorrigeerde restantfactuur te sturen vóór betaling van het resterende bedrag.

Inmiddels zijn de tarieven van de vliegbelasting per 1 juli 2009 daadwerkelijk op nul gesteld. Recente navraag bij de ANVR en de BARIN bevestigt het beeld dat de meeste reizigers die eerder vliegbelasting hebben betaald voor een reis op of na 1 juli 2009 - naar schatting van de sector ruwweg zo’n 200.000 personen - inmiddels een teruggaaf hebben ontvangen. De vraag in hoeverre klanten deze teruggaaf contractueel zouden hebben kunnen afdwingen lijkt daarbij voor de betrokken aanbieders in de luchtvaart- en reisbranche nauwelijks of geen rol te hebben gespeeld. Deze positieve houding lijkt mij gezien de achtergronden van de maatregel correct. Ik ben mij er niettemin van bewust dat de teruggaafoperatie het nodige heeft gevraagd van de aanbieders en organisaties, in een tijd dat de sector gezien de economische situatie toch al alle zeilen moet bijzetten. Echter de reissector zelf heeft steeds van tevoren aangegeven ondanks de uitvoeringsbezwaren, de vliegbelasting reeds per 1 juli op nul te wensen. Daarom maakt de sector zich ook sterk voor de teruggaaf in alle gevallen.

Mocht onverhoopt blijken dat er aanbieders zijn die op dit punt nog in gebreke blijven, dan heb ik er alle vertrouwen in dat de ANVR en de BARIN zich onverkort zullen blijven inzetten voor een snelle afhandeling voor alle reizigers. Ik heb beide koepelorganisaties verzocht mijn departement in voorkomende gevallen op de hoogte te houden van dergelijke situaties. Conform uw verzoek is een afschrift van mijn brief aan de BARIN van heden, nr. DV2009-0407U, bij deze brief gevoegd. Een vergelijkbare brief heb ik verzonden aan de ANVR.

Hoogachtend,

de staatssecretaris van Financiën,

mr. drs. J.C. de Jager