EU-landen verstevigen samenwerking
Tijdens de vergadering van Europese ministers van Defensie in Brussel hebben 14 EU-lidstaten besloten hun luchttransportcapaciteit meer te bundelen. Minister Eimert van Middelkoop heeft daartoe dinsdag een intentieovereenkomst getekend.
De landen maakten onder Zweeds voorzitterschap afspraken over pooling en verhuur van militaire vrachtvliegtuigen. Met deze afspraken wordt het grote tekort aan transportcapaciteit enigszins teruggedrongen.
Intentieverklaringen
De intentieverklaring moet door het Europese Defensie Agentschap (EDA) verder worden uitgewerkt. Directeur Alexander Weis van het EDA doet de EU-landen eind 2011 concrete voorstellen, die dan in 2014 in praktijk moeten worden gebracht.
De ministers verklaarden dinsdag ook dat ze de luchtwaardigheid van elkaars militaire toestellen willen gaan erkennen. Nu heeft elk land zijn eigen eisen voor een bewijs van luchtwaardigheid. Als de EU-landen die eisen harmoniseren, verwachten ze veel geld te besparen.
Minister Van Middelkoop en zijn collega's keurden ook de opzet van een nieuw programma voor de ontwikkeling van onbemande marinevaartuigen goed. Het gaat daarbij vooral om onbemande onderzeeboten, die bijvoorbeeld mijnen onschadelijk kunnen maken.
Operaties
Ook spraken de ministers over de operaties van de Europese Unie, waaronder Atalanta voor de kust van Somalie. De EU wil ook op het land acties ontplooien. De Defensieministers van de 27 EU-landen gaven de EU opdracht hiertoe voorstellen te beramen. Van Middelkoop zei dat “het van groot belang is om te erkennen dat de oorzaak van het probleem op het land ligt".
De Somalische regering heeft de EU en de Afrikaanse Unie gevraagd om zo'n 2.000 militairen te trainen. "De Europese Unie zal in overleg met de Afrikaanse Unie bezien hoeveel trainers nodig zijn en voor welke periode", zei EU-buitenlandcoördinator Javier Solana na het EU-beraad. De Somalische militairen moeten worden opgeleid in Uganda. Spanje wil bij deze operatie een leidende rol spelen. Bij een aantal lidstaten, waaronder Nederland, leeft nog wel de nodige scepsis over deze trainingsmissie. Minister Van Middelkoop sprak van "zorgen, die zich onder andere richten op zorgvuldige selectie van te trainen soldaten, de controle op de betaling van soldaten en de samenwerking met andere organisaties". Ook gaf hij aan dat hiermee geenszins "een voorschot wordt genomen op eventuele politieke besluitvorming".
De Nederlandse minister liet zijn collega's weten dat Nederland ook in 2010 een bijdrage aan de piratenbestrijding voor de kust van Somalie zal leveren. Ons land zet van medio februari tot eind juni achtereenvolgens 2 schepen in, de Hr. Ms. Tromp en de Hr. Ms. Johan de Witt. Hiermee draagt de marine gedurende vier en halve maand opnieuw bij aan de bescherming van World Food Program- en AMISOM-schepen en de bescherming van de koopvaardij in de Golf van Aden en het bassin van Somalie.
De EU-ministers waren positief over het verloop van de eerste EU-marinemissie. Een aantal lidstaten pleitte voor het aanpakken van piraten in de Somalische havens en op hun zogenaamde "moederschepen". De EU zal die ideeën onderzoeken. De Europese marinemissie Atalanta staat momenteel onder commando van de Nederlandse commandeur Pieter Bindt, vanaf Hr. Ms. Evertsen. Eind december wordt het schip en haar bemanning weer in Den Helder verwacht.
Samenwerking EU en NAVO
Ook de nieuwe Secretaris-generaal van de NAVO, de Deen Anders Fogh Rasmussen, bezocht een deel van de bijeenkomst. De EU en de NAVO willen hun samenwerking versterken. Van Middelkoop noemde "de operationele en politieke samenwerking tussen beide organisaties steeds noodzakelijker, of we nu spreken over de Balkan, Somalie of over Afghanistan". Volgens de bewindsman biedt het opzetten van de NAVO Trainingsmissie in Afghanistan, NTM-A, een goede mogelijkheid om de samenwerking tussen EU en NAVO bij het ondersteunen van de Afghaanse politie te verbeteren. EUPOL van de EU richt zich op staffunctionarissen en NTM-A op de uitvoerders. "Dit betekent dat beide missies elkaar aanvullen en versterken", aldus Van Middelkoop.
Afscheid Solana
Tot slot nam Van Middelkoop namens alle Europese defensieministers afscheid van EU-buitenlandcoördinator Javier Solana, voor wie het de laatste Raadsvergadering was. Van Middelkoop, de ‘dean’’ van de defensieministers, loofde Solana om zijn inzet, humor en bewonderenswaardige politieke optimisme. "Als een moderne Europese held", aldus Van Middelkoop heeft Solana "veel betekend voor het gemeenschappelijke veiligheidsbeleid".